Show
สำนักงานราชบัณฑิตยสภาให้นิยาม “พลเมือง” ว่าคือ คนที่มีสิทธิและหน้าที่ในฐานะประชาชนของประเทศใดประเทศหนึ่ง หรือประชาชนที่อยู่ภายใต้การปกครองเดียวกันและมักมีวัฒนธรรมเดียวกัน ส่วนในความเข้าใจของคนทั่วไป พลเมืองคือบุคคลที่เกิดในประเทศนั้นๆ หรือได้รับสัญชาติและมีความจงรักภักดีต่อรัฐ รวมทั้งหมายถึงกลุ่มคนที่มีสิทธิและความรับผิดชอบร่วมกันในฐานะสมาชิกของสังคม อย่างไรก็ดี ทุกวันนี้เราดำรงชีวิต ทำงาน และเรียนรู้อยู่ในสังคมที่เชื่อมต่อกันในระดับโลก อีกทั้งเรายังทำกิจกรรมต่างๆ ในโลกออนไลน์มากขึ้นเรื่อยๆ จนโลกเสมือนและโลกจริงแทบจะหลอมรวมเป็นเนื้อเดียวกัน การนิยามความเป็นพลเมืองโดยยึดติดกับ “ประเทศใดประเทศหนึ่ง” และละเลยข้อเท็จจริงที่ว่าชีวิตของเราส่วนหนึ่งได้เข้าไปอยู่ในโลกดิจิทัล อาจไม่สอดคล้องกับความเป็นจริงในโลกสมัยใหม่อีกต่อไป การเป็นพลเมืองในศตวรรษที่ 21 นั้นแตกต่างจากการเป็นพลเมืองในศตวรรษก่อนหน้า การใช้ชีวิตในสังคมโลกและในสังคมออนไลน์ได้ขยับขยายแนวคิดความเป็นพลเมืองออกไป ความเป็นพลเมืองทุกวันนี้จึงไม่ได้ถูกตีกรอบแคบๆ ว่าหมายถึงการไปเลือกตั้งหรือการมีส่วนร่วมกับรัฐบาลชาติเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการทำความเข้าใจปรากฏการณ์ทั้งในระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และระดับโลกไปพร้อมๆ กัน ไปจนถึงการใช้ชีวิตในโลกออนไลน์อย่างมีความรับผิดชอบ มีจริยธรรม และปลอดภัย เราอาจแบ่งแนวคิดเกี่ยวกับความเป็นพลเมืองออกเป็น 3 แนวคิดหลัก ซึ่งความเป็นพลเมืองทั้งสามแบบนี้ทำงานร่วมกันมากกว่าแยกขาดจากกัน นั่นคือ กล่าวโดยสรุป การจะเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดีนั้น เราจะต้องมีชุดทักษะและความรู้ทั้งในเชิงเทคโนโลยีและการคิดขั้นสูง หรือที่เรียกว่า “การรู้ดิจิทัล” (Digital Literacy) เพื่อใช้ประโยชน์จากข้อมูลข่าวสารในโลกไซเบอร์ รู้จักป้องกันตนเองจากความเสี่ยงต่างๆ ในโลกออนไลน์ เข้าใจถึงสิทธิ ความรับผิดชอบ และจริยธรรมที่สำคัญในยุคดิจิทัล และใช้ประโยชน์จากอินเทอร์เน็ตในการมีส่วนร่วมทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม-วัฒนธรรม ทั้งเพื่อตนเอง ชุมชน ประเทศ และโลก‘พลเมืองดิจิทัล’ จัดเป็นกระแสที่ในปัจจุบันนี้ได้รับแพร่กระจายไปทั่วโลก โดยแนวคิดนี้เริ่มมาตั้งแต่อินเตอร์เน็ตได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตของมนุษย์ในเกือบทุกด้าน และประเทศไทยก็ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้อย่างจริงจังหลัง หลังจากรัฐบาลผลักดันนโยบายเศรษฐกิจดิจิทัล เพราะฉะนั้นผู้ใช้อินเตอร์เน็ตทุกคน จึงควรเสริมสร้างศักยภาพดังกล่าวอย่างชาญฉลาดพร้อมก้าวเข้าสู่ความเป็นพลเมืองในยุคดิจิตอลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
คุณลักษณะพึงประสงค์ของ ‘พลเมืองดิจิทัล’พลเมืองดิจิทัล
ผู้ใช้เทคโนโลยีควรมีความเข้าใจว่าบุคคลในแต่ล่ะคน มีโอกาสเข้าถึงเทคโนโลยีสารสนเทศแตกต่างกัน เพราะฉะนั้น ‘พลเมืองดิจิทัล’ ที่ดีจึงไม่ควรดูหมิ่นบุคคลผู้ขาดทักษะ แต่ต้องช่วยกันหาวิธีแก้ปัญหาต่างๆเพื่อเสริมสร้างความเสมอภาคในการเข้าถึงที่จะทำให้สังคมนั้นก้าวเข้าสู่ยุคดิจิตอลได้อย่างสมบูรณ์พร้อม
ในปัจจุบันนี้ผู้บริโภคทำธุรกรรม , ซื้อของออนไลน์ ได้อย่างง่ายดาย เพราะฉะนั้นพลเมืองยุคดิจิตอลจำเป็นต้องมีความซื่อสัตย์ มีศีลธรรมประจำใจ เช่น ไม่ซื้อ – ขายตลอดจนทำธุรกรรมผิดกฎหมาย เช่น การดาวน์โหลดเพลงเถื่อน , ภาพยนตร์เถื่อน เป็นต้น ประกอบกิจการและทางด้านผู้ประกอบกิจการเองก็ต้องประโยชน์จากเทคโนโลยีให้ผลักดันกิจการของตัวเองรุ่งเรืองในทางถูกต้อง อย่าใช้เทคโนโลยีหลอกลวงผู้อื่นให้ซื้อสินค้า หรือบริการไร้คุณภาพ เป็นต้น
รูปแบบการสื่อสารของมนุษย์ได้มีการพัฒนาอย่างรวดเร็วในช่วงศตวรรษที่ 21 เป็นต้นมา จากรูปแบบการสื่อสารผ่านอินเตอร์เน็ตสะดวก , รวดเร็ว สามารถเชื่อมโยงไปได้ทั่วโลก เช่น E-Mail หรือ Social Media หลากหลายประเภท หากแต่ปัจจุบันมีผู้ใช้การสื่อสารดังกล่าวอย่างไม่เหมาะสม เช่น ต้องการกลั่นแกล้งผู้อื่น , หมิ่นประมาทผู้อื่น หรือส่งสารที่มีทำให้สังคมเกิดความแตกแยก เพราะฉะนั้นพลเมืองดิจิตอลจะต้องมีมรรยาท รวมทั้งยอมรับต่อการกระทำของตนในโลกออนไลน์
ปัจจุบันนี้การทำธุรกรรมทางอินเตอร์เน็ตอยู่ภายใต้ข้อบังคับของกฎหมาย โดยมีวัตถุประสงค์หลักในการป้องกันและปราบปรามการละเมิดในรูปแบบต่างๆ อันมีลักษณะเป็นอาชญากรรม เช่น การลักขโมย รวมทั้งการทำจารกรรมข้อมูลประเภทต่างๆ รวมทั้งมาตรการคุ้มครองที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินทางปัญญาในรูปแบบต่างๆ
การใช้เทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตที่ขาดความเหมาะสม สามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพโดยรวม เช่น การอดนอน , ความเครียดต่อสุขภาพจิต รวมทั้งอาจก่อให้เกิดการสูญสิ้นความสัมพันธ์กับคนรอบข้างได้ เพราะฉะนั้นพลเมืองยุคดิจิตอลจะต้องควบคุมการใช้อินเตอร์เน็ตให้มีความเหมาะสม เพื่อสุขภาพกายและจิตที่ดี เทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตนั้นเป็นสิ่งดี ทำให้โลกของมนุษย์เปิดกว้างมากยิ่งขึ้นอีกทั้งยังช่วยผลักดันความต้องการของมนุษย์ในด้านต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะฉะนั้นเราทุกคนต้องช่วยกันพร้อมพัฒนาตนเองให้กลายเป็นผู้ใช้งานที่มีคุณภาพต่อไป คำนิยาม ‘ความเป็นพลเมืองดิจิทัล’ ที่ทุกประเทศทั่วโลกคาดหวังให้มีอยู่ในประชากรของตน คือ พลเมืองผู้ใช้งานสื่อดิจิทัลและสื่อสังคมออนไลน์อย่างเข้าใจบรรทัดฐานของการปฏิบัติตัวให้เหมาะสม และมีความรับผิดชอบในการใช้เทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสื่อสารในยุคดิจิทัลเป็นการสื่อสารที่ไร้พรมแดนดังนั้น พลเมืองดิจิทัล หมายรวมถึง สมาชิกของโลกออนไลน์ ที่รวมคนทั่วโลกซึ่งใช้เครือข่ายอินเทอร์เน็ต ด้วยเหตุนี้จึงมีความหลากหลายทางเชื้อชาติ อายุ ภาษา และวัฒนธรรม พลเมืองดิจิทัลทุกคนจึงต้องมี ‘ความเป็นพลเมืองดิจิทัล’ ที่ประกอบด้วย ความรับผิดชอบ มีจริยธรรม เห็นอกเห็นใจและเคารพผู้อื่น มีส่วนร่วม และมุ่งเน้นความเป็นธรรมในสังคม เพื่อรักษากฎเกณฑ์ สมดุล ของการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข และต่อไปนี้ คือ ทักษะที่สำคัญ 8 ประการ ที่สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน Child and Youth Media Institute แนะนำว่าควรบ่มเพาะให้เกิดขึ้นในอนาคตพลเมืองดิจิทัลทุกคน 8 ทักษะการเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ ‘คนของศตวรรษที่ 21’ ต้องมี
ต้องมีความสามารถในการสร้างสมดุล บริหารจัดการ รักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเองไว้ให้ได้ ทั้งในส่วนของโลกออนไลน์และโลกความจริง โดยตอนนี้ประเด็นเรื่องการสร้างอัตลักษณ์ออนไลน์ถือเป็นปรากฏการณ์ใหม่ ที่ทำให้บุคคลสามารถแสดงออกถึงความเป็นตัวตนต่อสังคมภายนอก โดยอาศัยช่องทางการสื่อสารผ่านเว็บไซต์เครือข่ายสังคมในการอธิบายรูปแบบใหม่ของการสื่อสารแบบมีปฏิสัมพันธ์ทางอินเทอร์เน็ต ซึ่งเป็นการแสดงออกเกี่ยวกับตัวตนผ่านเว็บไซต์เครือข่ายสังคมต่างๆ
ดุลพินิจในการบริหารจัดการข้อมูลส่วนตัว โดยเฉพาะการแชร์ข้อมูลออนไลน์เพื่อป้องกันความเป็นส่วนตัวทั้งของตนเองและผู้อื่นเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องประกอบอยู่ในพลเมืองดิจิทัลทุกคน และพวกเขาจะต้องมีความตระหนักในความเท่าเทียมกันทางดิจิทัล เคารพในสิทธิของคนทุกคน รวมถึงต้องมีวิจารณญาณในการรักษาความปลอดภัยของข้อมูลตนเองในสังคมดิจิทัล รู้ว่าข้อมูลใดควรเผยแพร่ ข้อมูลใดไม่ควรเผยแพร่ และต้องจัดการความเสี่ยงของข้อมูลของตนในสื่อสังคมดิจิทัลได้ด้วย
ความสามารถในการวิเคราะห์แยกแยะระหว่างข้อมูลที่ถูกต้องและข้อมูลที่ผิด ข้อมูลที่มีเนื้อหาดีและข้อมูลที่เข้าข่ายอันตราย รู้ว่าข้อมูลลักษณะใดที่ถูกส่งผ่านมาทางออนไลน์แล้วควรตั้งข้อสงสัย หาคำตอบให้ชัดเจนก่อนเชื่อและนำไปแชร์ ด้วยเหตุนี้ พลเมืองดิจิทัลจึงต้องมีความรู้ความสามารถในการเข้าถึง ใช้ สร้างสรรค์ ประเมิน สังเคราะห์ และสื่อสารข้อมูลข่าวสารผ่านเครื่องมือดิจิทัล ซึ่งจำเป็นต้องมีความรู้ด้านเทคนิคเพื่อใช้เครื่องมือดิจิทัล เช่น คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน แท็บเล็ต ได้อย่างเชี่ยวชาญ รวมถึงมีทักษะในการรู้คิดขั้นสูง เช่น ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ที่จำเป็นต่อการเลือก จัดประเภท วิเคราะห์ ตีความ และเข้าใจข้อมูลข่าวสาร มีความรู้และทักษะในสภาพแวดล้อมดิจิทัล การรู้ดิจิทัลโดยมุ่งให้เป็นผู้ใช้ที่ดี เป็นผู้เข้าใจบริบทที่ดี และเป็นผู้สร้างเนื้อหาทางดิจิทัลที่ดี ในสภาพแวดล้อมสังคมดิจิทัล
ทักษะในการบริหารเวลากับการใช้อุปกรณ์ยุคดิจิทัล รวมไปถึงการควบคุมเพื่อให้เกิดสมดุลระหว่างโลกออนไลน์และโลกภายนอก นับเป็นอีกหนึ่งความสามารถที่บ่งบอกถึง ความเป็นพลเมืองดิจิทัล ได้เป็นอย่างดี เพราะเป็นที่รู้กันอยู่แล้วว่าการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศที่ขาดความเหมาะสมย่อมส่งผลเสียต่อสุขภาพโดยรวม ทั้งความเครียดต่อสุขภาพจิตและเป็นสาเหตุก่อให้เกิดความเจ็บป่วยทางกาย ซึ่งนำไปสู่การสูญเสียทรัพย์สินเพื่อใช้รักษา และเสียสุขภาพในระยะยาวโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์
จากข้อมูลทางสถิติล่าสุด สถานการณ์ในเรื่อง Cyber bullying ในไทย มีค่าเฉลี่ยการกลั่นแกล้งบนโลกออนไลน์ในรูปแบบต่างๆ ที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยโลกอยู่ที่ 47% และเกิดในรูปแบบที่หลากหลาย อาทิ การด่าทอกันด้วยข้อความหยาบคาย การตัดต่อภาพ สร้างข้อมูลเท็จ รวมไปถึงการตั้งกลุ่มออนไลน์กีดกันเพื่อนออกจากกลุ่ม ฯลฯ ดังนั้น ว่าที่พลเมืองดิจิทัลทุกคน จึงควรมีความสามารถในการรับรู้และรับมือการคุกคามข่มขู่บนโลกออนไลน์ได้อย่างชาญฉลาด เพื่อป้องกันตนเองและคนรอบข้างจากการคุกคามทางโลกออนไลน์ให้ได้
มีรายงานการศึกษาวิจัยยืนยันว่า คนรุ่น Baby Boomer คือ กลุ่ม Aging ที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2487 – 2505 มักจะใช้งานอุปกรณ์คอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์เคลื่อนที่ของผู้อื่น และเปิดใช้งาน WiFi สาธารณะ เสร็จแล้วมักจะละเลย ไม่ลบรหัสผ่านหรือประวัติการใช้งานถึง 47% ซึ่งเสี่ยงมากที่จะถูกผู้อื่นสวมสิทธิ ขโมยตัวตนบนโลกออนไลน์ และเข้าถึงข้อมูลส่วนบุคคลได้อย่างง่ายดาย ดังนั้น ความเป็นพลเมืองดิจิทัล จึงต้องมีทักษะความสามารถที่จะเข้าใจธรรมชาติของการใช้ชีวิตในโลกดิจิทัล ว่าจะหลงเหลือร่องรอยข้อมูลทิ้งไว้เสมอ รวมไปถึงต้องเข้าใจผลลัพธ์ที่อาจเกิดขึ้น เพื่อการดูแลสิ่งเหล่านี้อย่างมีความรับผิดชอบ
ความสามารถในการป้องกันข้อมูลด้วยการสร้างระบบความปลอดภัยที่เข้มแข็งและป้องกันการโจรกรรมข้อมูลไม่ให้เกิดขึ้นได้ ถ้าต้องทำธุรกรรมกับธนาคารหรือซื้อสินค้าออนไลน์ เช่น ซื้อเสื้อผ้า ชุดเดรส เป็นต้น ควรเปลี่ยนรหัสบ่อยๆ และควรหลีกเลี่ยงการใช้คอมพิวเตอร์สาธารณะ และหากสงสัยว่าข้อมูลถูกนำไปใช้หรือสูญหาย ควรรีบแจ้งความและแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทันที
ความสามารถในการเห็นอกเห็นใจและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่นบนโลกออนไลน์ พลเมืองดิจิทัลที่ดีจะต้องรู้ถึงคุณค่าและจริยธรรมจากการใช้เทคโนโลยี ต้องตระหนักถึงผลพวงทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ที่เกิดจากการใช้อินเทอร์เน็ต การกดไลก์ กดแชร์ ข้อมูล ข่าวสาร ออนไลน์ รวมถึงรู้จักสิทธิและความรับผิดชอบออนไลน์ อาทิ เสรีภาพในการพูด การเคารพทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น และการปกป้องตนเองและชุมชนจากความเสี่ยงออนไลน์ เช่น การกลั่นแกล้งออนไลน์ ภาพลามกอนาจารเด็ก สแปม เป็นต้น กล่าวโดยสรุป การจะเป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดีนั้น ต้องมีชุดทักษะและความรู้ทั้งในเชิงเทคโนโลยีและการคิดขั้นสูง หรือที่เรียกว่า “ความรู้ดิจิทัล” (Digital Literacy) เพื่อใช้ประโยชน์จากข้อมูลข่าวสารในโลกไซเบอร์ รู้จักป้องกันตนเองจากความเสี่ยงต่างๆ ในโลกออนไลน์ เข้าใจถึงสิทธิ ความรับผิดชอบ และจริยธรรมที่สำคัญในยุคดิจิทัล และใช้ประโยชน์จากอินเทอร์เน็ตในการมีส่วนร่วมทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม-วัฒนธรรม ที่เกี่ยวกับตนเอง ชุมชน ประเทศ และโลก ได้อย่างสร้างสรรค์ ที่มา :
ไม่ตกเทรนด์ การพัฒนาบุคลากรยุุคดิจิทัล คลิกอ่านต่อ
Post Views: 9,457
Previous articleสาลิกาคาบข่าว Vol.92/62 Next articleอุตสาหกรรม สายน้ำ และ การเกษตร KAF ยก ‘อีอีซี’ มิตรสิ่งแวดล้อม Praornpit Katchwattana https://www.salika.co เริ่มต้นขีดเขียนในฐานะ สื่อมวลชน กับงานผู้สื่อข่าวประจำกองประชาสัมพันธ์ สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล ในปี 2546 ก่อนไปหาประสบการณ์ชีวิตที่เมลเบิร์น ออสเตรเลียมา 1 ปี และกลับมายึดอาชีพ “นักเขียน” จริงจัง กับการเป็น กองบรรณาธิการนิตยสารชีวจิต 3 ปี หลังจากนั้นคิดว่าน่าจะเปลี่ยนสายไปทำงานในบริษัท PR agancy ได้ 6 เดือน เมื่อรู้ว่าไม่ถูกจริต เลยออกมาเป็นนักเขียนฟรีแลนซ์ประจำกองบรรณาธิการนิตยสารฟีลกู้ดอย่าง Happy+ อยู่ 1 ปี สัมภาษณ์ทั้งดาราและคนบันดาลใจ ก่อนเข้าสู่ระบบงานประจำอีกครั้งกับนิตยสาร MBA กับการเป็นนักเขียนที่รับผิดชอบในเซคชั่นหลักสูตร MBA ของสถาบันการศึกษาทั่วประเทศ สั่งสมประสบการณ์อยู่ 3 ปี ก็ได้เวลา Upskill สู่งาน Online content writer ที่ใช้ความชอบและความหลงใหลในการถ่ายทอดเรื่องราวดีๆ ความรู้ใหม่ๆ ในยุค Education 4.0 อุตสาหกรรมทางการแพทย์ ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่ และการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ลักษณะพลเมืองดิจิทัลที่ดี มีอะไรบ้างกล่าวโดยสรุป พลเมืองดิจิทัลที่ดีจะต้องมีทักษะทางดิจิทัลมีชุดทักษะและความรู้ทั้งในเชิงเทคโนโลยีและการคิดขั้นสูง ในการรักษาอัตลักษณ์และข้อมูลส่วนบุคคลของตนเอง เคารพสิทธิเสรีภาพการใช้ข้อมูลทั้งของตนเองและผู้อื่น สามารถบริหารจัดการกิจกรรมบนสื่อสังคมดิจิทัล รวมถึงการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับสังคมและสิ่งแวดล้อม มีความ ...
ความปลอดภัยในโลกดิจิทัลมีอะไรบ้าง10 วิธีรู้รอดปลอดภัยในโลกดิจิทัล (Digital Life). 1.อัพเดทซอฟแวร์ที่จำเป็น ... . 2.ให้ทำการ Patches ซอฟแวร์ ที่เราติดไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์. 3.ใช้รหัสผ่านที่เดายาก ... . 4.อย่าใช้รหัสผ่านเดียวกันในหลายบัญชี ... . 5. เปิดการใช้การพิสูจน์ตัวตนที่ต้องใช้ข้อมูล 2 ส่วนร่วมกัน ... . 6.ระวัง การใช้เว็บไซต์ ... . 7.เปิดไฟล์แนบที่มากับเมล์อย่างระมัดระวัง. ทักษะพลเมืองดิจิทัล 8 ข้อ มีอะไรบ้างจับตา 8 ทักษะดิจิทัล มาแรงรับปี 2017. 1. Digital skill Leadership. ... . 2. Digital skill Transformation. ... . 3. Digital skill Governance. ... . 4. Digital skill Project Management. ... . 5. Digital skill Technology. ... . 6. Digital Services Design & Assurance. ... . 7. Digital skill Compliance. ... . 8. Digital skill Literacy.. คุณลักษณะพลเมืองดิจิทัล 3 อย่าง มีอะไรบ้างจากผลของความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะความเป็นพลเมืองดิจิทัลของนิสิตระดับ ปริญญาตรี สามารถสรุป คุณลักษณะความเป็นพลเมืองดิจิทัลของนิสิตระดับปริญญาตรี ดังนี้ ด้านที่ 1 ทักษะการใช้เทคโนโลยี มีพฤติกรรมบ่งชี้ คือ 1) ความรู้และทักษะในการใช้ เทคโนโลยีและนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ 2) มีเจตคติที่ดี 3) เคารพสิทธิ เสรีภาพ และความ ...
|