3. สื่อ หรือช่องทาง (media or channel) เป็นองค์ประกอบที่สำคัญอีกประการหนึ่งในการสื่อสาร หมายถึง สิ่งที่เป็นพาหนะของสาร ทำหน้าที่นำสารจากผู้ส่งสารไปยังผู้รับสาร ผู้ส่งสารต้องอาศัยสื่อหรือช่องทางทำหน้าที่นำสารไปสู่ผู้รับสาร ตั้งแต่ดึกดำบรรพ์มาแล้วที่มนุษย์จำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับการสื่อสารตั้งแต่เกิดจนตาย ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากมนุษย์เราไม่สามารถดำเนินชีวิตอยู่ตามลำพังโดยไม่ต้องพึ่งพาอาศัยผู้อื่นได้ เช่นในสมัยก่อนการติดต่อสื่อสารหรือสื่อความหมาย จะใช้อาณัติสัญญาณต่าง ๆ อาทิ เสียงกลอง ควันไฟ ฯลฯ ต่อมามนุษย์รู้จักการขีดเขียนภาพบนผนังถ้ำก็มีการสื่อความหมายโดยการเขียนภาพไว้ตามผนังถ้ำต่าง ๆ เช่น ภาพครอบครัว ภาพการล่าสัตว์ และต่อมามนุษย์มีการประดิษฐ์คิดค้นตัวอักษรขึ้นมาใช้ การติดต่อสื่อสารหรือสื่อความหมาย ก็ใช้ในลักษณะการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งลักษณะหลังนี้ ทำให้การติดต่อสื่อสารเป็นไปได้อย่างกว้างขวางมากขึ้น คือ จากสังคมหนึ่งไปสู่อีกสังคมหนึ่ง หรือจากวัฒนธรรมหนึ่งไปสู่ยังอีกวัฒนธรรมหนึ่ง กระทั่งปัจจุบันนี้ เทคโนโลยีทางการสื่อสารได้พัฒนาไปเป็นอย่างมาก จึงทำให้การติดต่อสื่อสารของมนุษย์เป็นไปได้อย่างรวดเร็ว สะดวก และกว้างขวาง ตลอดจนมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จนถึงขั้นที่อาจจะกล่าวได้ว่า สังคมเราทุกวันนี้เป็นสังคมของข้อมูลข่าวสาร (Information Society) นั่นก็คือ ข่าวสารต่าง ๆ เข้ามามีส่วนสำคัญหรือมีบทบาทในการดำรงชีวิตของมนุษย์เกือบทุกรูปแบบ เช่น ในวันหนึ่ง ๆ ทุกคนจำเป็นต้องมีส่วนร่วมในการสื่อสารโดยเฉพาะการสื่อสารระหว่างบุคคลไม่มากก็น้อย เพราะตั้งแต่ตื่นนอนขึ้นมาจนกระทั่งถึงเข้านอน เราจะต้องพบปะเจอะเจอกับผู้คนมากมาย ตั้งแต่คนที่ใกล้ชิดสนิทสนมกัน เช่น พ่อแม่ พี่น้อง ญาติ เพื่อนร่วมงาน เพื่อนฝูง ตลอดไปจนถึงคนที่เรามีความสนิทสนมอย่างผิวเผิน หรือ คนที่ไม่มีความสนิทสนมกันเลย แต่เราจำเป็นต้องติดต่อสื่อสารด้วยแต่การสื่อสารระหว่างบุคคลนี้มิได้เฉพาะเจาะจงว่าจะต้องเป็นการสื่อระหว่างบุคคลสองคน หรือมากกว่านั้น โดยการปฏิสัมพันธ์ในรูปแบบของการพูดเท่านั้น แต่เรายังสามารถทำการปฏิสัมพันธ์กันในรูปแบบของภาษาท่าทางได้ เช่น เพื่อนร่วมงานสองคนที่อยู่ในบริษัทเดียวกัน แต่ไม่คุ้นเคยกันมากนัก เมื่อมีโอกาสได้พบหน้ากัน ต่างก็ทักทายด้วยการยิ้มให้แก่กัน โดยไม่มีการกล่าววาจาทักทายกันเลยก็ได้ แต่การกระทำดังกล่าวก็ถือว่ามีการติดต่อสื่อสารกันแล้ว เพียงแต่เป็นการสื่อสารในรูปแบบอวัจนภาษา คือ ไม่มีการกล่าวคำพูดทักทายกัน อย่างไรก็ตามไม่มีผู้ใดยืนยันได้ว่าการสื่อสารประเภทใดจะมีประสิทธิภาพมากกว่ากันระหว่างการสื่อ-สารในรูปแบบการใช้ภาษาพูด ภาษาเขียน (วัจนภาษา) กับการสื่อสารในรูปแบบของการใช้ภาษาท่าทาง (อวัจนภาษา) แต่ในหลักการสื่อสารมีข้อที่น่าพิจารณาอยู่ว่า ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสารเชิงวัจนภาษา หรือเชิงอวัจนภาษาก็ตาม การสื่อสารจะต้องให้เป็นที่เข้าใจกันระหว่างผู้ส่งสารกับผู้รับสารเป็นเรื่องสำคัญ ˹��·�� 7 ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ���� 7.1 ����������ͧ������ǡѺ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ �ǤԴ 1. ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ �繡�кǹ����š����¹�����Ţ�����ô��¡�þٴ �����¹ ���͡���ʴ��ѡɳз�ҷҧ �����ҧ�������м���Ѻ������÷�駨ҡ���������¹͡�ӹѡ�ҹ �����ѵ�ػ��ʧ���������ҧ��������������ѹ�������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ �����������Է���Ҿ㹡�û�Ժѵԧҹ ���ͧ���Сͺ㹡��������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ��Сͺ���� ���觷���Ңͧ�������/�������� ���������� ���/�����Ţ������ ��ͧ�ҧ���������� ��öʹ���� ����Ѻ��� ��м��з���Ѻ �ѵ�ػ��ʧ�� 1. Ժ�¤������� �ѵ�ػ��ʧ�� ���ͧ���Сͺ�ͧ���������������ҧ�ؤ���� ���� 7.1 ����������ͧ������ǡѺ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ����ͧ��� 7.1.1 ����������Ф����Ӥѭ�ͧ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ���� 7.2 ��кǹ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ����ͧ��� 7.2.1 �ٻẺ�ͧ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ���� 7.3 ����աѺ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ����ͧ��� 7.3.1 �Ѳ�ҡ����к��ҷ�ͧ����աѺ���������������ҧ�ؤ����ӹѡ�ҹ ��óҹء�� ��� ��������ó� ��Ф�� ������ä��Ҥ� �������駷�� 5 ��ا��ҹ�� �ǧ��� c2537 2534 |