บุคคลใดต่อไปนี้ปฏิบัติตามหลักธรรมพรหมวิหาร 4

พรหมวิหาร ๔ ประการ เป็นคุณธรรมพื้นฐานที่จะต้องให้มีอยู่ประจำในจิตใจ และเป็นท่าทีของจิตใจ
ที่จะทำให้แสดงออกหรือปฏิบัติต่อผู้อื่นอย่างถูกต้อง โดยสอดคล้องกับสถานการณ์ทั้ง๔ ที่เขาประสบมา กล่าวคือ
                ๑.ในสถานการณ์ที่เขาอยู่เป็นปกติเราก็มี เมตตา คือความเป็นมิตรไมตรี ความมีน้ำใจปรารถนาดี
ต้องการให้เขามีความสุข ซึ่งหมายถึงความปรารถนาดีต่อผู้อื่น แต่ละคนๆ ที่เราเกี่ยวข้องขยายออกไปจนถึงความปรารถนาดีต่อเพื่อนมนุษย์หรือต่อสังคมทั้งหมดทั่วทั้งโลก เมตตานี้เป็นคุณธรรมพื้นใจประการแรกที่ต้องมี ซึ่งใช้ในยามปกติ เราก็มีเมตตาปรารถนาดี คิดหาทางสร้างสรรค์ความสุขความเจริญให้แก่เขาเรื่อยไป
                ๒.ในสถานการณ์ที่เขาตกต่ำเดือดร้อนเราก็มี กรุณา คือความพลอยรู้สึกไหวตามความทุกข์ความเดือดร้อน หรือปัญหาของเขา และต้องช่วยเหลือปลดเปลื้องให้เขาพ้นจากความทุกข์ความเดือดร้อนนั้น กรุณานี้ต่างไปจากเมตตา คือเมตตาใช้ในยามปกติ แต่เมื่อเขาตกต่ำลงไปกลายเป็นเดือดร้อนเป็นทุกข์ เราก็มีกรุณา ใฝ่ใจช่วยบำบัดทุกข์ให้
                ๓.ในสถานการณ์ที่เขาขยับสูงขึ้นไปในความดีงาม ความสุข ความสำเร็จ เราก็มี  มุทิตา หมายความว่า เมื่อเขาเปลี่ยนไปในทางที่สูงขึ้น ได้ดีมีสุขทำสิ่งที่ถูกต้องดีงาม ประสบความสำเร็จเราก็ย้ายไปเป็นมุทิตา คือพลอยยินดีด้วย ช่วยส่งเสริมสนับสนุนในวงการงานตลอดจนการเป็นอยู่ทั่วไปนั้น เรื่องที่สำคัญมากก็คือ เมื่อคนมีปัญหา มีทุกข์เดือดร้อน เช่น เจ็บไข้ได้ป่วย หรือยากไร้ขาดแคลน ก็ต้องมีกรุณาที่จะเอาใจใส่แก้ปัญหา เมื่อมีคนประสบผลสำเร็จในการทำสิ่งดีงาม ทำอะไรต่ออะไรพัฒนาก้าวหน้าไป ก็ต้องมีมุทิตาช่วยส่งเสริมสนับสนุน แต่ในยามปกติก็ต้องไม่ปล่อยปละละเลย ต้องเอาใจใส่ต่อการที่จะให้เขาอยู่ดีมีสุข เช่น มีสุขภาพดี อยู่ในวิถีทางความสุขความเจริญและการพัฒนาสืบต่อไป คือต้องมีเมตตาปรารถนาดี ถ้าปฏิบัติได้อย่างนี้ก็จะทำให้กิจการงานและประโยชน์สุขที่มุ่งหมายพร้อมที่จะสำเร็จอย่างแท้จริง และเมื่อปฏิบัติตามหลักการอย่างนี้ คุณสมบัติอย่างหนึ่งก็จะเกิดขึ้นในตัวผู้นำคือ “ ปิโย ” แปลว่า “ผู้เป็นที่รัก” กล่าวคือ ผู้ร่วมงานหรือผู้ร่วมไปด้วยกัน หรือจะเรียกผู้ตามก็แล้วแต่ ก็จะมีความรัก มีความรู้สึกสนิทสนม สบายใจต่อผู้นำนั้นเสริมความรู้สึกอยากร่วมไปด้วยให้หนักแน่นมากขึ้น ทั้งร่วมใจและร่วมมือ อย่างไรก็ตาม ปิโยเท่านั้นไม่พอ  ปิโยนั้นได้มาจากเมตตา กรุณา มุทิตา แต่ยังต้องมีอีกข้อหนึ่ง คือ พรหมวิหารข้อสุดท้าย ได้แก่
                ๔.ในสถานการณ์ที่เขาทำผิดหลักหรือละเมิดธรรมเราก็มี อุเบกขา หมายความว่า  เมื่อใดเขาทำอะไร ไม่ถูกต้องโดยละเมิดธรรม คือละเมิดต่อหลักการ หรือละเมิดต่อความถูกต้อง ทำให้เสียหลัก เสียกฎเกณฑ์  เสียความเป็นธรรม เสียความชอบธรรม ทำลายกติกา เป็นต้น ผู้นำจะต้องตั้งอยู่ในหลักที่เรียกว่าอุเบกขา
อุเบกขาก็คือ รักษาความเป็นกลาง ไม่ลำเอียง ไม่เข้าข้าง หยุดการขวนขวายในการที่จะปฏิบัติตามข้อ ๑-๒-๓ คือ จะต้องเอาธรรมเป็นใหญ่แล้วก็รักษาหลักการ กฎเกณฑ์กติกา หรือรักษาตัวธรรมไว้  อุเบกขานี้เป็นตัวรักษาดุล เป็นตัวจำกัดหรือคุมการปฏิบัติตามข้อ ๑-๒-๓ (เมตตา –กรุณา- มุทิตา ) ไม่ให้เกินขอบเขตไปจนกลายเป็นเสียธรรม คือ การปฏิบัติต่อคนหรือช่วยเหลือคนจะต้องไม่ให้เสียความเป็นธรรม ไม่ให้เป็นการทำลายหลักการ ไม่ให้เป็นการละเมิดต่อกฎเกณฑ์กติกาที่ชอบธรรม
                                               
                                             แหล่งข้อมูล ภาวะผู้นำ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต)

                                              ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์

[161] ��������� 4 (��������ͧ�������ҧ������԰, ������Ш���ѹ������԰, ��ѡ������оĵԷ�������԰����ط���, ��������ͧ���������ѡ���СӡѺ������оĵ� �֧�Ъ�����Ҵ��Թ���Ե����� ��л�ԺѵԵ�����������ѵ���������ªͺ - holy abidings; sublime states of mind)
�������1. ����� (�����ѡ��� ���ö�Ҵ���ҡ������դ����آ �ըԵ�ѹ���������ФԴ�ӻ���ª�����������ѵ�����˹�� - loving-kindness; friendliness; goodwill)
�������2. ��س� (����ʧ��� �Դ�������鹷ء�� �����ѹ�лŴ����ͧ�ӺѴ�����ء���ҡ��ʹ��͹�ͧ�ǧ�ѵ�� - compassion)
�������3. �طԵ� (�����Թ�� �����ͼ�������������آ �ըԵ��ͧ�ʺѹ�ԧ �ͻô����ҡ���������ԡ�ҹ�������� ����ѵ�������¼���ç㹻����آ �����Թ�մ����������������آ ��ԭ�͡�����觢��� - sympathetic joy; altruistic joy)
�������4. ��ມ�� (�����ҧ��繡�ҧ �ѹ������ç����㹸���������Ԩ�ó���繴��»ѭ�� ����ըԵ���º�ç���§�����ب��Ҫ�� ����͹���§�����ѡ��Ъѧ �Ԩ�ó���繡�������ѵ�������¡�з����� �ѹ������Ѻ�Ŵ����ͪ��� ��������˵��ѹ����Сͺ ����������ԹԨ�����л�Ժѵ�仵������ ���������ѡ�ҧ��ʧ���ͧ�� ����������աԨ����÷� �������Ѻ�Դ�ͺ��������� ��������Ѻ�Դ�ͺ���ͧ �����Ҥ�����Ѻ���ѹ���Ѻ�����Ѻ�Դ�ͺ�ͧ�� - equanimity; neutrality; poise)

�����������ç㹾�������� ��������������������ѵ�������´�������ҡ�س� ��������ѡ�Ҹ�������������ມ�� �ѧ��� �����ա�سҷ��Ъ�������ͻǧ�ѵ������ͧ����ມ�Ҵ��·�����������¸���
���������������ù�� �ҧ������� ��������ͧ����ͧ����, ��������ͧ�������ҧ����, ������Ш�㨷�������繾�������������ʹ��¾���, ���͸�������ͧ����ͧ��ҹ����դس����˭� - (abidings of the Great Ones)
���������������� 4 ���¡�ա���ҧ��� �ѻ��ѭ�� 4 (unbounded states of mind; illimitables) ���������������·������������ѵ�������� ����ջ���ҳ ���ӡѴ�ͺࢵ
������������������㹼��� ������������鹻�оĵԻ�Ժѵ����͡��������� �����ѧ���ѵ���繵�.
�������͹�� 㹡�÷���������л�ԺѵԾ�������� 4 ���١��ͧ �֧��Һ��������´�ҧ���ҧ ��੾�����ѵ�����ԺѵԢͧ���� 4 ��С�ù�� �ѧ���
��������. �������������������Ѿ��

พรหมวิหาร 4 คือหลักธรรมใด

หลักธรรมข้อใดในพรหมวิหาร 4 ที่ทำให้มนุษย์มีความรักต่อกัน

หลักพรหมวิหาร 4 ที่สอนให้เรายินดีเมื่อผู้อื่นได้ดีคือข้อใด

พรหมวิหารธรรมคืออะไร