ทรัพยากรของครอบครัวแบ่งออกเป็น 4 ประเภทคือ

ปัจจัยสำหรับการวางแผนการใช้ทรัพยากร

                 การวางแผนการใช้ทรัพยากร มีทั้งทรัพยากรด้านบุคคล  ทรัพยากรประเภทวัสดุและอุปกรณ์ และทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งทรัพยากรเหล่านี้มีจำกัด ปัจจัยสำหรับการวางแผนการใช้จะต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ ดังนี้

1.เวลา  ทุกคนมีเวลาเท่ากัน คือ มีเวลาเพียงวันละ 24 ชั่วโมง แต่ละคนจะใช้เวลาในการทำงานไม่เท่ากัน แม้จะเป็นงานชนิดเดียวกัน ผู้ที่จัดการกับเวลาได้ดีจึงจะใช้เวลาของแต่ละวันได้อย่างคุ้มค่า

2.แรงงาน เกี่ยวพันกับสุขภาพ ผู้มีสุขภาพดีย่อมได้เปรียบผู้ที่มีสุขภาพไม่ดีและการที่รู้จักจัดการเรื่องแรงงานจะช่วยให้เสียเวลาในการทำงานน้อยลง

3.ความรู้ สติปัญญา เป็นสิ่งที่ได้มาจากการศึกษา อาจจะได้มาจากโรงเรียน จากชุมชน ท้องถิ่น หรือแหล่งอื่นๆ ในการวางแผนการใช้ทรัพยากรที่เป็นตัวบุคคลจะต้องคำนึงถึงภูมิความรู้ ความถนัดของแต่ละบุคคล เพื่อจะได้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

4.ความสามารถ เป็นทรัพยากรบุคคลที่แต่ละคนมรไม่เหมือนกันและไม่เท่ากัน ดังนั้น จะต้องพิจารณาความสามารคของแต่ละบุคคลด้วย เพราะการทำงานตรงตามความสามารถจะทำให้ทำงานนั้นได้ดี

5.ทักษะ ในการทำงานบ้านต้องใช้ทักษะกระบวนการทำงาน กระบวนการแก้ปัญหาเมื่อเกิดอุปสรรคหรือข้อผิดพลาดในการทำงาน มีการฝึกฝนทักษะจนเกิดความชำนาญ มีทักษะการจัดการที่ดี เพื่อที่จะทำให้งานบ้านประสบความสำเร็จและเป็นตามแผนที่วางไว้

6.เงินรายได้ มีความสำคัญมากกว่าทรัพยากรอื่นๆ เพื่อเป็นสิ่งที่ใช้แลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ ในครอบครัวจะต้องมีการหารายได้มาเลี้ยงดูครอบครัวและบริหารวางแผนการใช้เงินเพื่อความมั่นคงของสมาชิกในครัวเรือน ซึ่งเครื่องมือที่ใช้ในการหาเงินรายได้ ได้แก่ ความรู้ สติปัญญา ความสามารถ เวลา แรงงาน และโอกาส 

 (The management resources)

                   ในหลักการจัดการต้องอาศัยกระบวนการจัดการ  ซึ่งกระบวนการจัดการนั้นจะต้องนำไปจัดการกับทรัพยากร 4 ประเภท คือ

                   10.1  ทรัพยากรบุคคล (Man)  ถือว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ซึ่งถ้าไม่มีทรัพยากรบุคคลก็จะไม่มีองค์การเกิดขึ้น บุคคลหรือมนุษย์เป็นสัตว์สังคม จึงมีการอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม  เป็นครอบครัว และเป็นองค์การ  ทำงานร่วมกัน  ผู้จัดการที่ดีนั้นจะต้องจัดการทรัพยากรบุคคลให้เกิดประสิทธิภาพ  โดยจัดบุคลากรให้เหมาะสมกับงานตามที่ตนถนัด  (Put the right man in the right job)  และจำนวนบุคคลที่เหมาะสมกับขนาด ประเภทขององค์การ

                   10.2  ทรัพยากรด้านการเงิน (Money)  ในครอบครัว เงินได้มาจากรายได้ของสมาชิกในครอบครัว และนำเงินที่ได้ใช้จ่าย ในองค์การอื่น ๆ หากเป็นองค์การธุรกิจ ร้านค้า ห้างหุ้นส่วนหรือ บริษัท  เงินที่นำมาบริหารจัดการ ได้จากเงินส่วนตัว หรือ การระดมเงินทุน  ผลกำไร หรือการกู้ยืม  ส่วนองค์การของรัฐ  เงินที่ได้มาจากเงินงบประมาณแผ่นดิน  หรือเงินที่องค์การแต่ละแห่งหามาได้  หรือเงินที่ได้รับบริจาค  ส่วนองค์การเอกชน เช่น มูลนิธิต่าง ๆ  เงินที่ได้อาจจาก        การบริจาคหรือการหารายได้  ซึ่งทรัพยากรด้านการเงินขององค์การมีจำนวนจำกัด  ดังนั้นผู้บริหารต้องจัดการเงินอย่างมีประสิทธิภาพ และบรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้

               10.3  ทรัพยากรเครื่องจักรและอุปกรณ์ (Machines) เช่น ที่ดิน ตัวอาคาร เครื่องจักร อุปกรณ์ ผู้บริหารจัดการต้องดูแลจัดการทรัพยากรให้คุ้มค่า และต้องบำรุง ดูแลรักษาให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอ  ทรัพยากรประเภทนี้จะมีมากน้อยเพียงใด ก็จะขึ้นอยู่กับขนาดขององค์การว่าขนาดใหญ่  ขนาดกลาง หรือขนาดเล็ก  ผู้จัดการจะต้องดำเนินการเลือกใช้ให้เหมาะสมกับงานและขนาดขององค์การของตน และมอบหมายให้เจ้าหน้าที่รับผิดชอบในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายและปฏิบัติงานให้สำเร็จตามวัตถุประสงค์ขององค์การนั้น ๆ

                 10.4  ทรัพยากรวัตถุดิบ  (Materials) หมายถึง ปัจจัยการผลิตขององค์การ หรือสินค้าสำเร็จรูป  องค์การต่าง ๆ  หากมีทรัพยากรบุคคล  ทรัพยากรด้านการเงิน ทรัพยากรเครื่องจักรและอุปกรณ์พร้อม แต่ขาดทรัพยากรด้านวัตถุดิบ องค์การไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ได้ เช่น สถานศึกษามีครู อาจารย์  เงิน และเครื่องจักรอุปกรณ์  แต่ไม่มีนักศึกษา สถานศึกษาก็ไม่สามารถผลิตผู้สำเร็จการศึกษาได้  เช่นเดียวกับโรงงานผลิตน้ำตาล ไม่มีอ้อยก็ไม่สามารถผลิตน้ำตาลออกจำหน่ายได้ เป็นต้น

                        10.2.1.  สภาพแวดล้อมที่มีผลต่อกระบวนการจัดการ (Environment that affects the management processes)

                   การจัดการองค์การต่าง ๆ ผู้บริหารจำเป็นต้องมีกระบวนการจัดการที่ดีแล้ว สิ่งแวดล้อม ทั้งภายในและภายนอก ยังมีผลต่อการบริหารงานขององค์การประสบความสำเร็จ  เนื่องจากสภาพแวดล้อมต่าง ๆ  เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว  และส่งผลกระทบต่อองค์การ สภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบต่อกระบวนการจัดการแบ่งเป็น 2 ประเภท  คือสภาพแวดล้อมภายใน ประกอบด้วย  ระบบงานในองค์การ  ผู้มีส่วนได้เสียในองค์การ และสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ  และสภาพแวดล้อมภายนอก  ประกอบด้วย  สิ่งแวดล้อมด้านเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อมด้านเทคโนโลยี สิ่งแวดล้อมทางด้านสังคมและวัฒนธรรม  สิ่งแวดล้อมด้านการเมืองและกฎหมาย  

                             10.2.1.1.  สภาพแวดล้อมภายใน  เป็นตัวชี้วัดให้องค์การรู้ว่า  องค์การจะก้าวไปตามเป้าหมายหรือทิศทางที่กำหนดไว้หรือไม่  เพราะผู้บริหารต้องเข้าใจรายละเอียด กำหนด  ควบคุม  และคอยตรวจสอบอยู่เสมอ  เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปด้วยดี  หากมีปัญหาจะได้ปรับปรุงแก้ไขต่อไป  สาคร  สุขศรีวงค์ (2551: 64 – 65)  ได้กล่าวว่า  สภาพแวดล้อมภายใน มีดังนี้

                         1. ระบบงาน หมายถึง กระบวนการหรือวิธีในการทำงานในส่วนต่าง ๆ  ขององค์การ เช่น ระบบการตลาด ระบบการผลิต ระบบการบริหารทรัพยากรมนุษย์ ระบบงานบัญชี  ระบบการเงินและระบบข้อมูล เป็นต้น ผู้บริหารจะต้องเป็นผู้กำหนดให้เหมาะสมกับลักษณะและขนาดขององค์การ

                           2.  ผู้มีส่วนได้เสียในองค์การ ประกอบด้วยกลุ่มบุคคลต่าง ๆ ภายในองค์การที่มีส่วนได้เสีย หรือมีส่วนเกี่ยวข้องกับองค์การโดยตรงได้แก่ เจ้าของหรือผู้ถือหุ้น คณะกรรมการ ผู้บริหารและพนักงาน การบริหารงานให้ประสบความสำเร็จได้นั้น ผู้บริหารจำเป็นต้องทราบบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบของผู้ที่มีส่วนได้เสียเหล่านั้น

                            3.  สิ่งอำนวยความสะดวก  หมายถึง อุปกรณ์และเครื่องมือเครื่องใช้  ตลอดจนอาคารสถานที่ขององค์การ ผู้บริหารต้องจัดหาสิ่งอำนวยความสะดวกเหล่านี้ให้เหมาะสม  เพื่อให้สมาชิกในองค์การสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้สะดวกและปลอดภัย  ผู้บริหารต้องดูแลให้ทุกฝ่ายใช้สิ่งอำนวยความสะดวก ด้วยความระมัดระวังและคอยตรวจเช็ค ซ่อมแซม ดูแลบำรุงรักษาให้อยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งานตลอดเวลา

                     10.2.1.2 สภาพแวดล้อมภายนอก  ประกอบด้วย

                            1.  สภาพแวดล้อมด้านเศรษฐกิจ ระบบเศรษฐกิจและสภาวะเศรษฐกิจมีผลต่อการบริหารองค์การเป็นอย่างยิ่ง  อันประกอบไปด้วยเรื่องของอัตราการเจริญเติบโตของเศรษฐกิจปัญหาเงินเฟ้อ อัตราดอกเบี้ย และปัญหาการว่างงาน หากสภาพเศรษฐกิจดี การจัดการ   ในองค์การก็ดี

                            2.  สภาพแวดล้อมด้านเทคโนโลยี มีผลต่อทรัพยากรต่าง ๆ ของการจัดการไม่ว่าเป็นด้านการผลิตสินค้า  และบริการ เช่น  การนำคอมพิวเตอร์มาใช้ในการผลิต การออกแบบผลิต เป็นต้น

                            3.  สภาพแวดล้อมทางด้านสังคมและวัฒนธรรม  เช่น ขนบธรรมเนียม ประเพณี คุณค่าทางสังคม ที่มีผลต่อผลิตภัณฑ์และบริการ เนื่องจากผลิตภัณฑ์และบริการจำเป็นต้องสอดคล้องกับสังคมและวัฒนธรรม กระบวนการจัดการก็ต้องนำมาใช้ให้เหมาะสม

                            4.  สภาพแวดล้อมทางด้านการเมืองและกฎหมายจัดเป็นข้อกำหนดของภาครัฐที่จะใช้ควบคุมหรือเป็นแนวทางปฏิบัติให้กับองค์การที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินกิจการ การให้ข้อมูลและการกำกับดูแล

                            5. สภาพแวดล้อมที่เกี่ยวกับงานขององค์การ ได้แก่ คู่แข่งขันที่เป็นบุคคลหรือองค์การที่นำเสนอสินค้า  หรือบริการให้ลูกค้ากลุ่มเดียวกับองค์การของตน ลูกค้าที่เป็นบุคคลหรือองค์การที่ซื้อสินค้าหรือบริการขององค์การ ผู้ผลิตหรือผู้จำหน่าย คือ บุคคลหรือองค์การที่จัดหาหรือจัดส่งปัจจัยในการผลิตต่าง ๆ ให้องค์การ ดังนั้นผู้บริหารจำเป็นต้องรู้จัก ทำเลที่ตั้ง จำนวน และจุดเด่นของผู้จัดหาปัจจัยการผลิตให้องค์การ  

                จากสภาพแวดล้อมที่กล่าวมาข้างต้น มีผลต่อกระบวนการจัดการ ดังภาพที่ 1.30

ภาพที่ 1.30  สภาพแวดล้อมที่มีผลต่อกระบวนการจัดการ

ที่มา: ดัดแปลงมาจาก ธงชัย  สันติวงษ์  (2539: 24)

ทรัพยากรของครอบครัวแบ่งออกเป็น 4 ประเภทคือข้อใด

ทรัพยากรในครอบครัวแบ่งออกเป็นกี่ประเภทอะไรบ้าง

ทรัพยากรครอบครัวหมายถึงอะไร

การวางแผนการใช้ทรัพยากร ในครอบครัว มี กี่ ประเภท