วรรณคดีสมัยสุโขทัย มีกี่สมัย

ประเทศไทยของเรามีวรรณกรรมน่าอ่านหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นวรรณกรรมยุคใหม่หรือจะย้อนไปสำรวจวรรณกรรมสมัยสุโขทัยก็พบว่ามีเรื่องราวที่มีคุณค่า น่าศึกษา น่าหยิบมาอ่านในยุคนี้เหมือนกันนะ วันนี้ ShopBack Blog จึงขอมาแนะนำ 4 วรรณกรรมสุโขทัยที่วัยรุ่นไทยยุคนี้ควรอ่าน จะมีเรื่องอะไรติดโผบ้างไปสำรวจพร้อมๆ กันเลยค่ะ

คลิกสมัครใช้ ShopBack         รับข่าวสารเงินคืน         แชร์โปร เก็บดีล
 

ShopBack ชวนฟัง : “Blog เล่า” ช่องที่จะพาคุณฟัง เรื่อง Unseen ครอบจักรวาล ที่คุณควรจะรู้ แต่ยังไม่รู้!

❤︎ ฟังสบาย Unseen ได้ทุกเดือนที่ Youtube : Blog เล่า
❤︎ อัปเดตเรื่องราว Unseen กันต่อได้อีกที่ twitter : @BlogLao_Unseen

วรรณกรรมสมัยสุโขทัยมีลักษณะอย่างไร

สมัยสุโขทัยเป็นยุคสมัยที่มีการบันทึกลายลักษณ์อักษรที่เก่าแก่ที่สุดคือ ศิลาจารึก แต่ก็ใช่ว่าในยุคนั้นจะไม่มีการจดบันทึกเลยนะคะ แต่การเขียนหนังสือในสมัยสุโขทัยจะเขียนลงบนสมุดข่อยหรือใบลาน จากนั้นจึงนำมาเย็บรวมกันเป็นเล่ม เมื่อเวลาผ่านไปทำให้หนังสือเหล่านั้นสูญหายหรือเสียหายไปตามกาลเวลา กระทั่งพ่อขุนรามคำแหงประดิษฐ์อักษรไทยขึ้นมา (ลายสือไท) พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้จารึกอักษรเหล่านั้นเป็นเรื่องราวลงบนศิลาจารึก ทำให้มีหลักฐานเรื่องสังคม วัฒนธรรม และสภาพบ้านเมืองในยุคสุโขทัยหลงเหลือมาให้เราศึกษา และวรรณกรรมสุโขทัยจะมีลักษณะเกี่ยวกับการบอกเล่าสภาพบ้านเมือง วัฒนธรร มสังคม เน้นการสอนศีลธรรมอันดี และใช้การบรรยายแบบร้อยแก้วโบราณ ผสมผสานคำบาลีสัณสกฤตและเขมรเนื่องจากเราได้รับอิทธิพลทางวัฒนธรรมมาค่อนข้างเยอะในยุคนั้น

แนะนำ 4 วรรณกรรมสุโขทัยที่วัยรุ่นยุคนี้ควรอ่าน

1. ศิลาจารึก หลักที่ 1

เมื่อพูดถึงวรรณกรรมสุโขทัยหลายคนต้องนึกถึงศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหงมหาราชเป็นอันดับแรกๆ แน่นอน ศิลาจารึกนี้มีทั้งหมด 4 ด้าน ด้านที่หนึ่งและสองเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพระราชประวัติของพ่อขุนรามคำแหง ด้านที่สามเป็นเรื่องราวการสร้างพระแท่นมนังศิลาบาตรในดงตาลเพื่อเป็นสถานที่ให้พระสงฆ์ได้แสดงธรรม ส่วนด้านที่ 4 เป็นเรื่องการก่อสร้างพระเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ การประดิษฐ์อักษรไทย เรื่องราวทั่วไปเกี่ยวกับบ้านเมืองและอาณาเขตของอาณาจักรสุโขทัย แม้จะใช้สำนวนร้อยแก้วที่เป็นคำไทยโบราณ แต่การนำเรื่องราวเหล่านี้มาอ่านหรือศึกษาก็ทำให้เราได้เห็นวิถีของคนไทยสมัยนั้นและยังทำให้ได้รู้จักสภาพสังคม เศรษฐกิจ และบ้านเมืองช่วงสุโขทัยอีกด้วย

1. ไตรภูมิพระร่วง

เราเชื่อว่าเพื่อนๆ หลายคนต้องรู้จักไตรภูมิพระร่วงเพราะนี่คือหนึ่งในวรรณกรรมสุโขทัยที่มีสอนในช่วงสมัยเรียนเพราะเป็นเรื่องราวที่มีคุณค่าสูงทั้งทางวรรณกรรม พุทธศาสนา และศีลธรรมอันดี เกิดขึ้นจากพระราชดำริของพระมหาธรรมราชาที่ 1 หรือพระยาลิไทย โดยภายในวรรณกรรมเรื่องนี้มีรายละเอียดครบถ้วนว่าแต่งขึ้นในวัน เดือน ปีที่เท่าไร และยังมีหลักฐานที่กล่าวว่าเนื้อหาอ้างอิงและรวบรวมมาจากตำราทางพุทธศาสนามากกว่า 30 เล่ม รวมถึงได้จากความรู้ในสถานศึกษาด้วย เนื้อหาภายในเป็นการอธิบายถึงภพภูมิทั้ง 3 คือ กามภูมิ รูปภูมิ อรูปภูมิ โดยมีวัตถุประสงค์ให้ผู้อ่านมีศีลธรรมในใจ เชื่อเรื่องการทำดี เกรงกลัวต่อบาป ให้ผู้อ่านน้อมนำคำสอนของพระพุทธศาสนาไปใช้ในชีวิตประจำวันเพื่อดำรงความสงบสุขในสังคม

ShopBack Tips : แม้ว่าไทยกับญี่ปุ่นจะมีความสัมพันธ์กันมานานกว่า 600 ปี แต่ชนชาติญี่ปุ่นเริ่มติดต่อค้าขายกับไทยช่วงอยุธยา ดังนั้นในสมัยสุโขทัยจึงยังไม่มีหนังสือแปลญี่ปุ่นหรือการกล่าวถึงชนชาตินี้เท่าใดนัก อย่างไรก็ตามหากเพื่อนๆ อยากอ่านวรรณกรรมไทยที่แปลมาจากญี่ปุ่นเรื่องเก่าแก่ที่ควรค่าแก่การอ่านก็คือ “จำพราก” ที่แปลในช่วงรัตนโกสินทร์เรานี่เองค่ะ นอกจากนี้ยังมีวรรณกรรมญี่ปุ่นที่ควรค่าแก่การอ่านอย่างราโชมอนด้วย ไปตามหาหนังสือแปลญี่ปุ่นดีๆ ได้เลยที่ ซีเอ็ด ไม่ว่าจะเป็นนิยาย เรื่องสั้น ไลท์โนเวล หรือหนังสือพัฒนาตัวเองก็มีครบ แถมประหยัดได้อีกเมื่อช้อปผ่าน ShopBack ด้วย

ช้อป SE-ED ผ่าน ShopBack คลิก!

1. สุภาษิตพระร่วง

วรรณกรรมเรื่องสุภาษิตพระร่วงมีความแปลกจากเรื่องอื่นไม่ปรากฎผู้แต่งแน่ชัด แต่มีการสันนิษฐานว่าอาจแต่งขึ้นในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช เรื่องสุภาษิตพระร่วงนี้ภายหลังมีการแต่งเติมเข้าไปจนเพี้ยนจากเรื่องเดิมไปบ้าง แต่สาระสำคัญหรือแก่นหลักของเรื่องยังคงเดิม เป็นเรื่องราวของพระร่วงซึ่งเป็นกษัตริย์กรุงสุโขทัย พระองค์ต้องการสร้างสิ่งที่จะมีประโยชน์แก่ประชาชนในภายภาคหน้า จึงบัญญัติสุภาษิตสำหรับสอนประชาชนขึ้น มีทั้งหมด 158 บท ปิดท้ายด้วยโคลงกระทู้ สุภาษิตเหล่านี้แม้จะแต่งขึ้นในอดีต แต่หลายๆ บทเมื่อนำมาอ่านก็ยังให้แง่คิดดีๆ แถมทันสมัย อย่างเช่นบทแรกของวรรณกรรมที่ว่า “เมื่อน้อยให้เรียนวิชา ให้หาสินเมื่อใหญ่” ที่หมายถึงตอนเป็นเด็กควรตั้งใจเรียน เมื่อโตขึ้นก็ต้องตั้งใจทำงาน แต่ละคนควรรู้หน้าที่ตามช่วงวัยของตน เป็นต้น

ShopBack Tips : สุภาษิตพระร่วงเป็นวรรณกรรมที่แต่งขึ้นเพื่อหวังสอนและให้แง่คิดกับคนอ่าน ดังนั้นจึงมีการนำมาตีพิมพ์ใหม่หลายครั้ง รวมถึงการนำมาเขียนเป็นหนังสือสำหรับเด็กประกอบภาพการ์ตูน เพื่อให้เด็กๆ อ่านแล้วทำความเข้าใจได้ง่ายขึ้น อ่านสนุกและไม่น่าเบื่อ ถือเป็นหนังสือเล่มแรกๆ ที่คุณพ่อคุณแม่สามารถนำไปอ่านเพื่อสอนเด็กๆ ได้ค่ะ หรือจะอ่านเป็นนิทานก่อนนอน อนุบาลก็เป็นไอเดียที่ดีไม่แพ้กันเลยนะ นอกจากนี้หากใครต้องการหนังสือนิทานหรือหนังสืออ่านเล่นเสริมทักษะ สร้างนิสัยดีๆ ให้เด็กๆ ที่บ้าน ไปช้อปกับ คิโนะคุนิยะ กันได้เลย เขามีหนังสือเด็กให้เลือกเยอะมาก ที่สำคัญช้อปออนไลน์ผ่าน ShopBack ยังคุ้มกว่าเพราะได้เงินคืนทุกออเดอร์ด้วยนะ

ช้อป Kinokuniya ผ่าน ShopBack คลิก! 

1. ตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (นางนพมาศ)

แม้ว่าเรื่องนี้จะไม่ใช่วรรณกรรมสุโขทัยโดยแท้แต่เนื่องจากมีเนื้อหาที่กล่าวถึงสังคม บ้านเมือง และวัฒนธรรมประเพณีในช่วงยุคสุโขทัยเราจึงขอนำมาใส่ในลิสต์ด้วยนะคะ จากข้อมูลของกรมศิลปากร กล่าวว่า สมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตโกสินทร์ซึ่งเป็นช่วงสงครามสงบ พระองค์จึงโปรดให้มีการรื้อฟื้นศิลปวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรมต่างๆ และได้พระราชนิพนธ์เรื่อง ตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (นางนพมาศ) ขึ้น โดยท้องเรื่องเป็นเหตุการณ์ช่วงสมัยสุโขทัยในยุคพระร่วง และกล่าวว่านางนพมาศนี้ก้คือสนมเอกของพระร่วง ที่เป็นผู้ริเริ่มประดิษฐ์กระทงใบตองรูปดอกบัว

จากนั้นจึงเป็นพระราชประวัติพระร่วง และยังมีการเล่าเรื่องราววิถีชีวิตคนสมัยสุโขทัยผ่านเรื่องราวชีวิตของนางนพมาศตั้งแต่ช่วงวัยเด็กจนเข้ารับการศึกษาและเข้าถวายตัวทำงาน มีรายละเอียดเกี่ยวกับประเพณีไทยโบราณต่างๆ อย่างพระราชพิธีจองเปรียงลอยพระประทีป พระราชพิธีคเชนทรัศวสนาน พระราชพิธีจรดพระนังคัล ไปจนถึงการต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง ถือเป็นเรื่องราวที่อ่านแล้วได้ทั้งความเพลิดเพลินและยังได้เห็นสภาพสังคม วัฒนธรรม ประเพณีสมัยสุโขทัยอย่างชัดเจน

ShopBack Tips : จะเห็นได้ว่าวรรณกรรมในช่วงสมัยสุโขทัยนั้นเน้นเรื่องของศาสนา ความเชื่อ คำสอน วัฒนธรรมและประเพณีเป็นหลัก รวมถึงบอกเล่าเรื่องราวทั่วไปอย่างสภาพบ้านเมือง แต่หากเปรียบเทียบกับวรรณกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์แล้ว ในยุครัตนโกสินทร์ถือเป็นยุคทองของวรรณกรรม เพราะมีทั้งบันเทิงคดีอย่างมัทนะพาธา บทเสภาพื้นบ้านอย่างขุนช้างขุนแผน ไปจนถึงวรรณกรรมแปลชั้นเลิศอย่างสามก๊ก และยังมีครูกลอนที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของยุคอย่างสุนทรภู่ที่ได้ประพันธ์นิทานและวรรณกรรมคำกลอนมากมาย โดยเฉพาะเรื่อง พระอภัยมณี ที่เรารู้จักกันดี ใครอยากตามอ่านวรรณกรรมทรงคุณค่าช่วงรัตนโกสินทร์ก็หาอ่านได้ง่ายกว่าเพราะหลายๆ เรื่องยังนำกลับมาตีพิมพ์ซ้ำอยู่เรื่อยๆ ไปช้อปได้เลยที่ ร้านนายอินทร์ ที่ช้อปออนไลน์ผ่าน ShopBack แล้วได้เงินคืน

ช้อป Naiin Books ผ่าน ShopBack คลิก!วรรณกรรมสมัยสุโขทัยมีคุณค่าอย่างมาก หลายเรื่องมีความเก่าแก่ หาอ่านยาก แต่ก็ยังสามารถอ่านได้จากห้องสมุดมหาวิทยาลัยหรือห้องสมุดขนาดใหญ่หลายแห่ง ส่วนหนังสือที่มีการนำมาตีพิมพ์ใหม่อยู่บ่อยครั้งและหาซื้ออ่านง่ายที่สุดก็คือ ไตรภูมิพระร่วง เพราะเป็นวรรณกรรมสุโขทัยที่ใช้ทั้งประกอบการเรียนและยังใช้อ่านในชีวิตประจำวันได้ตลอดนั่นเอง ส่วนหนังสือเล่มอื่นๆ สามารถหาได้ตามร้านหนังสือเก่าและห้องสมุดทั่วไป ได้รู้จักวรรณกรรมที่น่าสนใจของไทยโบราณยุคสุโขไทยไปแล้ว ใครสนใจงานนี้ต้องรีบไปสำรวจที่ห้องสมุดใกล้บ้านแล้วหล่ะค่ะ อ่านแล้วได้ทั้งความรู้และได้ซึมซับข้อคิดดีๆ แน่นอน

รู้หรือไม่ ! : ในสมัยสุโขทัย ประเทศไทยของเราได้รับอิทธิพลมาจากอารยธรรมรอบข้างอย่างขอมทั้งในด้านตัวอักษร ภาษา และอิทธิพลความคิดความเชื่อ คนไทยสมัยนั้นเชื่อเรื่องวิญญาณนิยม ไสยศาสตร์ พราห์มฮินดู ทั้งเรื่องวิญญาณ เจ้าที่เจ้าทาง ไปจนถึงเทพแห่งความมั่งคั่ง แต่ศาสนาหลักในยุคนั้นก็ยังคงเป็นพุทธศาสนาค่ะ

ที่มาอ้างอิง : elfhs.ssru.ac.th, thansettakij.com, mtk.ac.th