หน่วยงานใดรับผิดชอบเกี่ยวกับ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ราชอาณาจักรไทย
กระทรวงมหาดไทย

Ministry of Interior
หน่วยงานใดรับผิดชอบเกี่ยวกับ

ตราพระราชสีห์


ศาลาว่าการกระทรวงมหาดไทย
ภาพรวมกระทรวง
ก่อตั้งพ.ศ. 2435 (130 ปี)
เขตอำนาจทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่เลขที่ 93 ถนนอัษฎางค์ แขวงวัดราชบพิธ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
งบประมาณประจำปี341,820.8171 ล้านบาท [1]
รัฐมนตรี

  • อนุพงษ์ เผ่าจินดา, รัฐมนตรีว่าการ
  • ทรงศักดิ์ ทองศรี, รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ฝ่ายบริหารกระทรวง

  • สุทธิพงษ์ จุลเจริญ, ปลัดกระทรวง
  • โชตินรินทร์ เกิดสม[2], รองปลัดกระทรวง
  • นิรัตน์ พงษ์สิทธิ์ถาวร[3], รองปลัดกระทรวง
  • พรพจน์ เพ็ญพาส[4], รองปลัดกระทรวง
  • สมคิด จันทมฤก[5], รองปลัดกระทรวง

กระทรวงลูกสังกัด

  • ดูในบทความ

เว็บไซต์moi.go.th

หน่วยงานใดรับผิดชอบเกี่ยวกับ

กระทรวงมหาดไทย (อังกฤษ: Ministry of Interior) เป็นหน่วยงานราชการส่วนกลางประเภทกระทรวงของไทย มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการบำบัดทุกข์บำรุงสุข การรักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน การอำนวยความเป็นธรรมของสังคม การส่งเสริมและพัฒนาการเมืองการปกครอง การพัฒนาการบริหารราชการส่วนภูมิภาค การอาสารักษาดินแดน การปกครองท้องที่ การส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นและพัฒนาชุมชน การทะเบียนราษฎร ความมั่นคงภายใน กิจการสาธารณภัย และการพัฒนาเมืองและราชการอื่นตามที่มีกฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยหรือส่วนราชการที่สังกัดกระทรวงมหาดไทย

หน่วยงานในสังกัด[แก้]

หัวหน้ากระทรวงนั้น จะดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย โดย พระมหากษัตริย์ จะทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง ผ่านคำแนะนำของ นายกรัฐมนตรี โดยมีปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นหัวหน้าข้าราชการของกระทรวง

โดยในปัจจุบัน กระทรวงมหาดไทยแบ่งส่วนราชการออกเป็น 1 สำนักงาน 7 กรม และมีหน่วยงานภายใต้การกำกับดูแล 6 รัฐวิสาหกิจ และ 2 องค์การ ดังนี้:[6]

ส่วนราชการระดับกรม[แก้]

  • สำนักงานรัฐมนตรี (สร.มท)
  • สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย (สป.มท.)
  • กรมการปกครอง (ปค.)
  • กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.)
  • กรมที่ดิน (ทด.)
  • กรมการพัฒนาชุมชน (พช.)
  • กรมโยธาธิการและผังเมือง (ยผ.)
  • กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.)

รัฐวิสาหกิจ/องค์การ[แก้]

  • การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.)
  • การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.)
  • การประปานครหลวง (กปน.)
  • การประปาส่วนภูมิภาค (กปภ.)
  • องค์การตลาด (อต.)
  • องค์การจัดการน้ำเสีย (อจน.)
  • หน่วยงานใดรับผิดชอบเกี่ยวกับ

    กองบัญชาการกองอาสารักษาดินแดน (อส.)

หน่วยงานใดรับผิดชอบเกี่ยวกับ

หน้าที่[แก้]

ภารกิจและอำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทย หลักๆ มีดังนี้ [7]

  • ด้านการเมืองการปกครอง - รับผิดชอบเกี่ยวกับการอำนวยการเลือกตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมทางการเมืองทุกระดับ ส่งเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข การปกครอง และการบริหาร หน่วยราชการส่วนภูมิภาค ส่วนท้องถิ่น และการรักษาความมั่นคงของชาติ
  • ด้านเศรษฐกิจ - รับผิดชอบเกี่ยวกับการส่งเสริมอาชีพและความเป็นอยู่ของประชาชน ซึ่งจะต้องประสานกับส่วนราชการต่างๆ ของกระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ นอกจากนี้ยังรับผิดชอบการจัดตั้งกลุ่มเกษตรกร
  • ด้านสังคม - รับผิดชอบเกี่ยวกับการพัฒนาเยาวชน และการรักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม
  • ด้านการพัฒนาทางกายภาพ - รับผิดชอบเกี่ยวกับการจัดชุมชนการจัดที่ดิน การให้บริการขั้นพื้นฐานในชนบท การจัดผังเมืองรวม ผังเมืองเฉพาะ และการให้บริการสาธารณูปโภคในเขตเมือง

ประวัติกระทรวง[แก้]

ราชการมหาดไทยก่อนปฏิรูป[แก้]

ราชการมหาดไทย เริ่มปรากฏครั้งแรกตั้งแต่สมัย กรุงสุโขทัย เป็นราชธานี โดยเป็นในรูปแบบ จตุสดมภ์ โดยให้กรมเมือง มีหน้าที่ในการปกครองท้องที่ รักษาสันติสุข บังคับบัญชาบรรดาพลเรือน ตราบจนถึงรัชสมัยของ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ราวในปี พ.ศ. 2006 ได้กำหนดให้มีกรมมหาดไทย ดูแลบริหารราชการฝ่ายพลเรือนสืบทอดมาจึนถึงยุคกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น[8]

ก่อตั้งกระทรวงมหาดไทย[แก้]

จนมาถึง รัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระบรมราชโองการตั้งกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435 และได้ทรงมอบหมายให้ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เป็นองค์ปฐมเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย[9] งานของกระทรวงมหาดไทยในระยะเริ่มต้น จัดแบ่งเป็น 3 กรม คือ กรมมหาดไทยกลาง มีหน้าที่ทั่วไป กรมมหาดไทยฝ่ายเหนือ มีหน้าที่ปราบปรามโจรผู้ร้าย และงานด้านอัยการ กรมพลัมภัง มีหน้าที่เกี่ยวกับการปกครองท้องที่

ต่อมาในปีเดียวกันนี้เอง สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงจัดระบบการบริหารราชการในส่วนภูมิภาคขึ้นใหม่ เรียกว่า เทศาภิบาล โดยแบ่งการปกครองเป็น มณฑล, เมือง และ อำเภอ ต่อมาได้มีพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2476 แบ่งโครงสร้างการบริหารราชการแผ่นดินเป็นส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทยจึงมีโครงสร้างตามพระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2476[10]โดยมี ผู้ว่าราชการจังหวัด (ข้าหลวง) และนายอำเภอเป็นข้าราชการสังกัดกระทรวงมหาดไทย ทั้งนี้ในส่วนท้องถิ่นซึ่งได้กำหนดให้มีการปกครองตนเองในรูปต่างๆ นั้น ก็อยู่ในความดูแลของกระทรวงมหาดไทยด้วย โดยมี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บริหารกระทรวง โดยมีปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นหัวหน้าข้าราชการของกระทรวง

อำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยนับตั้งแต่ก่อตั้ง[แก้]

อำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยนับตั้งแต่เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ. 2435 มีดังนี้:[11]

  • พ.ศ. 2435 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลัก ดังนี้:
    • การปกครองหัวเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, รักษาความสะอาด)
    • งานอัยการ
    • งานพยาบาลและสาธารณสุข
    • งานป่าไม้
    • งานสำรวจเหมืองแร่
    • การเก็บภาษีอากร
  • พ.ศ. 2458 โอนย้าย: งานเก็บภาษีอากร (อยู่ในความรับผิดชอบของ กระทรวงการคลัง)
  • ไม่ทราบปี โอนย้าย: งานสำรวจเหมืองแร่ (อยู่ในความรับผิดชอบของ กระทรวงการคลัง)
  • พ.ศ. 2476 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. จัดตั้งกระทรวงและกรม พ.ศ. 2476 ดังนี้:
    • การปกครองหัวเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, รักษาความสะอาด)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานพยาบาลและสาธารณสุข
  • พ.ศ. 2476 รับหน้าที่: งานราชทัณฑ์ (จาก กระทรวงยุติธรรม)
  • พ.ศ. 2484 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2484 ดังนี้:
    • การปกครองหัวเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, รักษาความสะอาด)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานพยาบาล สาธารณสุข และประชาสงเคราะห์
    • งานที่ดิน
  • พ.ศ. 2485 โอนย้าย: งานประชาสงเคราะห์และสาธารณสุข (ตั้งเป็น กระทรวงสาธารณสุข)
  • พ.ศ. 2487 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2487 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจและสาธารณูปการ)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานที่ดิน
    • การป้องกันภัยทางอากาศ
  • พ.ศ. 2487 รับหน้าที่: งานประชาสงเคราะห์ (จาก กระทรวงสาธารณสุข)
  • พ.ศ. 2487 โอนย้าย: งานโยธาเทศบาล (อยู่ในความรับผิดชอบของ สำนักนายกรัฐมนตรี)
  • พ.ศ. 2487 รับหน้าที่: งานป้องกันภัยทางอากาศ
  • พ.ศ. 2496 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2496 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานที่ดิน
  • พ.ศ. 2506 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2506 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานที่ดินและผังเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานพัฒนาชุมชน
  • พ.ศ. 2508 รับหน้าที่: งานพัฒนาแรงงาน
  • พ.ศ. 2516 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2516 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานโยธาธิการและผังเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานพัฒนาชนบท
    • งานแรงงาน
  • พ.ศ. 2534 โอนย้าย: งานอัยการ (ตั้งเป็น สำนักงานอัยการสูงสุด)
  • พ.ศ. 2534 รับหน้าที่: งานประกันสังคม
  • พ.ศ. 2534 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2534 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • การส่งเสริมและพัฒนาการเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย, ราชทัณฑ์ และ ประชาสงเคราะห์)
    • งานโยธาธิการและผังเมือง
    • งานพัฒนาชนบท
    • งานแรงงานและประกันสังคม
  • พ.ศ. 2536 โอนย้าย: งานแรงงาน ประกันสังคม และ ประชาสงเคราะห์ (ตั้งเป็น กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม)
  • พ.ศ. 2541 โอนย้าย: งานตำรวจ (ตั้งเป็น สำนักงานตำรวจแห่งชาติ)
  • พ.ศ. 2545 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2545 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานทะเบียนราษฏร์
    • การส่งเสริมและพัฒนาการเมือง
    • งานป้องกันสาธารณภัยและโยธาธิการ
  • พ.ศ. 2545 โอนย้าย: งานราชทัณฑ์ (อยู่ในความรับผิดชอบของ กระทรวงยุติธรรม)

อ้างอิง[แก้]

  1. พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 เล่ม 132 ตอนที่ 91ก วันที่ 25 กันยายน 2558 (PDF). กรุงเทพมหานคร: ราชกิจจานุเบกษา. 2558. p. 48. สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2560.
  2. มติคณะรัฐมนตรี 23 สิงหาคม 2565
  3. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ
  4. มติคณะรัฐมนตรี 23 สิงหาคม 2565
  5. มติคณะรัฐมนตรี 23 สิงหาคม 2565
  6. http://www.moi.go.th/portal/page?_pageid=814,1066638&_dad=portal&_schema=PORTAL อำนาจหน้าที่และการแบ่งส่วนราชการ
  7. http://www.moi.go.th/portal/page?_pageid=814,1066638&_dad=portal&_schema=PORTAL อำนาจหน้าที่และการแบ่งส่วนราชการ
  8. ประวัติศาสตร์กระทรวงมหาดไทย
  9. ตำแหน่งข้าราชการในกระทรวงมหาดไทย
  10. พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2476
  11. "ตารางเปรียบเทียบอำนาจหน้าที่และการแบ่งส่วนราชการของกระทรวงมหาดไทยในยุคต่างๆ". กระทรวงมหาดไทย. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-06-29. สืบค้นเมื่อ 2560-04-24.

ดูเพิ่ม[แก้]

  • รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของไทย
  • รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทยของไทย
  • ปลัดกระทรวงมหาดไทยของไทย

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

  • กระทรวงมหาดไทย
  • แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ กระทรวงมหาดไทย (ประเทศไทย)
    • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
    • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
    • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°45′01″N 100°29′51″E / 13.750385°N 100.49749°E