ศักยภาพของทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพื้นที่หมายถึงอะไร

เร่ือง การวเิ คราะห์ศักยภาพหลกั ของพืน้ ท่ใี นการพฒั นาอาชีพ

1. ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติในแตล่ ะพ้ืนท่ี หมายถึง ส่ิงตา่ ง ๆ(สิ่งแวดลอ้ ม) ท่ีเกิดข้ึนเอง
ตามธรรมชาติและมนุษยส์ ามารถนามาใชป้ ระโยชน์ได้ เช่น บรรยากาศ ดิน น้าป่ าไม้ ทุ่งหญา้ สตั วป์ ่ า แร่ธาตุ
พลงั งาน และกาลงั แรงงานมนุษย์ เป็นตน้ ดงั น้นั การแยกแยะเพอื่ นาเอาศกั ยภาพของ ทรัพยากรธรรมชาติใน
แตล่ ะพ้ืนที่เพ่ือนามาใชป้ ระโยชน์ในดา้ นการประกอบอาชีพตอ้ งพจิ ารณาวา่ ทรัพยากรทางธรรมชาติท่ี
จะตอ้ งนามาใชใ้ นการประกอบอาชีพในพ้ืนที่มีหรือไม่มีเพยี งพอหรือไม่ ถา้ ไม่มี ผปู้ ระกอบการตอ้ งพิจารณา
ใหมว่ า่ จะกอบอาชีพที่ตดั สินใจเลือกไวห้ รือไม่ เช่น การผลิตน้าแร่ธรรมชาติ แตใ่ นพ้ืนท่ีไมม่ ีตาน้าไหลผา่ น
และไม่สามารถขดุ น้าบาดาลได้ ซ่ึงผปู้ ระกอบการจะตอ้ งพจิ ารณาวา่ ยงั จะ ประกอบอาชีพน้ีอีกหรือไม่ และถา้
ตอ้ งการประกอบอาชีพน้ีจริง ๆ เน่ืองจากตลาดมีความตอ้ งการมา กต็ อ้ งพิจารณาวา่ การลุงทนุ หาแร่ธาตุที่จะ
มาใชใ้ นการผลิตคมุ้ หรือไม่

2. ศกั ยภาพของพ้นื ที่ตามหลกั ภูมิอากาศ หมายถึง ลกั ษณะของลมฟ้าอากาศที่มีอยปู่ ระจาทอ้ งถ่ิน
ใด ทอ้ งถ่ินหน่ึงโดยพิจารณาจากค่าเฉลี่ยของอณุ หภูมิประจาเดือนและปริมาณน้าฝนในช่วงระยะเวลาตา่ ง ๆ
ของปี เช่น ภาคเหนือของประเทศไทยมีอากาศหนาวเยน็ หรือเป็นแบบสะวนั นา (Aw) คอื อากาศร้อนช้ืน
สลบั กบั ฤดูแลง้ เกษตรกรรม กิจกรรมท่ีทารายไดต้ ่อประชากรในภาคเหนือ ไดแ้ ก่ การทาสวน ทาไร่ ทานา
และเล้ียงสตั ว์ ภาคใตเ้ ป็นภาคที่มีฝนตกตลอดท้งั ปี ทาใหเ้ หมาะแก่การปลูกพชื เมืองร้อนท่ีตอ้ งการ ความชุ่ม
ช้ืนสูง เช่น ยางพารา ปาลม์ น้ามนั เป็นตน้ ดงั น้นั การประกอบอาชีพอะไรก็ตามจาเป็นพจิ ารณาสภาพ
ภมู ิอากาศดว้ ย

3. ศกั ยภาพของภูมิประเทศ และทาเลที่ต้งั ของแต่ละพ้ืนที่ หมายถึง ลกั ษณะของพ้นื ที่และทาเล ที่ต้งั
ในแต่ละจงั หวดั ซ่ึงมีลกั ษณะแตกตา่ งกนั เช่น เป็นภูเขา ท่ีราบสูง ท่ีราบลุ่ม ท่ีราบชายฝ่ัง สิ่งที่เราตอ้ ง ศึกษา
เก่ียวกบั ลกั ษณะภูมิประเทศ เช่น ความกวา้ ง ความยาว ความลาดชนั และความสูงของพ้นื ที่ เป็นตน้ ซ่ึงในการ
ประกอบอาชีพใด ๆ ก็ตามไม่วา่ จะเป็นการผลิต การจาหน่าย หรือการใหบ้ ริการกต็ าม จา เป็นตอ้ งพจิ ารณาถึง
ทาเลที่ต้งั ที่เหมาะสม

4. ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ ของแต่ละพ้ืนท่ี จากการที่ประเทศไทย มี
สภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศและทรัพยากรธรรมชาติที่แตกต่างกนั ออกไปในแตล่ ะภาค จึงมีความ แตกต่าง
กนั ในการดารงชีวิตของประชากรท้งั ดา้ นวฒั นธรรม ประเพณีและการประกอบอาชีพ ระบบการ
เกษตรกรรม สังคมไทยเป็นสังคมเกษตรกรรม (agrarian society) กล่าวคือ ประชากรร้อยละ 80 ประกอบ
อาชีพเกษตรกรรม หรือกล่าวอีกนยั หน่ึงไดว้ า่ คนไทยส่วนใหญ่มีวิถีชีวติ ผกู พนั กบั ระบบการเกษตรกรรม

1

5. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยใ์ นแต่ละพ้ืนที่ หมายถึง เป็นการ29.9กยภาพของแตล่ ะบคุ คล ในแต่
ละพ้ืนที่มาใช้ ในการปฏิบตั ิงานใหเ้ กิดประโยชน์สูงสุด และสร้างใหแ้ ตล่ ะบคุ คลเกิดทศั นคติที่ดี ตอ่ องคก์ าร
ตลอดจนเกิดความตระหนกั ในคุณค่าของตนเอง เพื่อนร่วมงานและองคก์ าร เม่ือพจิ ารณาถึง ทรัพยากรมนุษย์
ในแต่ละพ้นื ที่ โดยเฉพาะภมู ิปัญญาไทย แมว้ า่ กาลเวลาจะผา่ นไป ความรู้สมยั ใหมจ่ ะหลงั่ ไหลเขา้ มามาก แต่
ภูมิปัญญาไทยก็สามารถปรับเปล่ียนใหเ้ หมาะสมกบั ยคุ สมยั เช่นการรู้จกั นาเครื่องยนตม์ าติดต้งั กบั เรือ ใส่
ใบพดั เป็นหางเสือ ทาใหเ้ รือสามารถแลน่ ไดเ้ ร็วข้นึ เรียกว่า เรือหางยาว การรู้จกั ทาการเกษตรแบบผสมผสาน
สามารถพลิกฟ้ื นคนื ธรรมชาติใหอ้ ุดมสมบูรณ์แทนสภาพเดิมที่ถกู ทาลายไป การรู้จกั ออมเงิน สะสมทนุ ให้
สมาชิกกูย้ มื ปลดเปล้ืองหน้ีสิน และจดั สวสั ดิการแก่สมาชิก จนชุมชนมีความมนั่ คง เขม้ แขง็ สามารถช่วย
ตนเองไดห้ ลายร้อยหมูบ่ า้ นทวั่ ประเทศ เช่น กลุ่มออมทรัพย์ คีรีวง จงั หวดั นครศรีธรรมราชจดั ในรูปกองทุน
หมนุ เวียนของชุมชน จะเห็นไดว้ า่ การวเิ คราะหศ์ กั ยภาพมีความสาคญั และจาเป็นต่อการพฒั นาอาชีพให้
เขม้ แขง็ มาก หากไดว้ ิเคราะหแ์ ยกแยะศกั ยภาพของตนเองอยา่ งรอบดา้ น ปัจจยั ภายในตวั ตนผปู้ ระกอบการ
ปัจจยั ภายนอกของผปู้ ระกอบการ โอกาสและอุปสรรคในการประกอบธุรกิจการคา้ ย่ิงวเิ คราะหไ์ ดม้ ากและ
ถูกตอ้ งแม่นยามาก จะทาให้ผปู้ ระกอบการรู้จกั ตนเอง อาชีพของตนเองไดด้ ียงิ่ ข้นึ เหมือนคากล่าว รู้เขา รู้เรา
รบร้อยคร้ัง ชนะท้งั ร้อยคร้ัง

ในการพฒั นาอาชีพ กลมุ่ อาชีพใหม่ 5 กลมุ่ อาชีพ

1 กลุม่ อาชีพดา้ นเกษตรกรรม
2 กลุม่ กลุม่ อาชีพดา้ นอุตสาหกรรม
3 กลมุ่ อาชีพดา้ นพาณิชยกรรม
4 กล่มุ อาชีพดา้ นความคิดสร้างสรรค์
5 กลมุ่ อาชีพดา้ นบริหารจดั การและการบริการ

2

พ้ืนที่หลกั ในการพฒั นาอาชีพ 5 พ้ืนท่ี

1. พ้ืนที่ภาคกลาง ประกอบดว้ ย กล่มุ จงั หวดั ภาคกลางตอนบน 8 จงั หวดั ไดแ้ ก่ นนทบุรี พระนครศรีอยธุ ยา
ปทมุ ธานี อ่างทอง สระบุรี ลพบรุ ี สิงห์บุรี ชยั นาท กลมุ่ จงั หวดั ภาคกลางตอนล่าง 13 จงั หวดั ไดแ้ ก่ ราชบรุ ี
สุพรรณบุรี นครปฐม กาญจนบุรี เพชรบุรี ประจวบคิรีขนั ธ์ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม ฉะเชิงเทรา
สมุทรปราการ นครนายก สระแกว้ ปราจีนบุรี กลุ่มจงั หวดั ภาคตะวนั ออก 4 จงั หวดั ไดแ้ ก่ ชลบรุ ี ระยอง
ตราด จนั ทบุรี
2. พ้ืนที่ภาคเหนือ ประกอบดว้ ย กลุ่มจงั หวดั ภาคเหนือตอนบน 8 จงั หวดั ไดแ้ ก่ เชียงใหม่ ลาพูน ลาปาง
แม่ฮ่องสอน เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน กล่มุ จงั หวดั ภาคเหนือตอนล่าง 9 จงั หวดั ไดแ้ ก่ สุโขทยั ตาก
อตุ รดิตถ์ พิษณุโลก เพชรบูรณ์ ก าแพงเพชร นครสวรรค์ พจิ ิตร อุทยั ธานี
3. พ้ืนท่ีภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ประกอบดว้ ย กลุ่มจงั หวดั ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนบน 8 จงั หวดั
ไดแ้ ก่ อุดรธานี หนองคาย หนองบวั ลาพู เลย บึงกาฬ สกลนคร นครพนม มุกดาหาร กลุ่มจงั หวดั
ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนกลาง 4 จงั หวดั ไดแ้ ก่ ข่อนแก่น กาฬสินธุ์ มหาสารคาม ร้อยเอด็ กลุม่ จงั หวดั
ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนล่าง 8 จงั หวดั ไดแ้ ก่ นครราชสีมา ชยั ภูมิ บรุ ีรัมย์ สุรินทร์ อุบลราชธานี
ศรีษะเกษ ยโสธร อานาจเจริญ
4. พ้นื ท่ีภาคใต้ ประกอบดว้ ย กลุ่มจงั หวดั ภาคใตฝ้ ่ังอา่ วไทย 4 จงั หวดั ไดแ้ ก่ ชุมพร สุราษฏร์ธานี
นครศรีธรรมราช พทั ลงุ กลุ่มจงั หวดั ภาคใตฝ้ ่ัง 5 จงั หวดั ไดแ้ ก่ ระนอง พงั งา ภเู ก็ต กระบ่ี ตรัง
กล่มุ จงั หวดั ภาคใตช้ ายแดน 4 จงั หวดั ไดแ้ ก่ สตูล สงขลา ปัตตานี นราธิวาส ยะลา
5. พ้นื ที่กรุงเทพมหานคร

3

แบบทดสอบ

1. สิ่งต่าง ๆ (สิ่งแวดลอ้ ม) ท่ีเกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ และมนุษยส์ ามารถนามาใชป้ ระโยชน์ได้ เช่น
บรรยากาศ ดิน น้า ป่ าไม้ ทงุ่ หญา้ สตั วป์ ่ า แร่ธาตุ พลงั งาน และกาลงั แรงงานมนุษยจ์ ดั เป็นศกั ยภาพหลกั
ดา้ นใด

ก. ศกั ยภาพของพ้นื ที่ตามหลกั ภมู ิอากาศ
ข. ศกั ยภาพของภมู ิประเทศ
ค. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษย์
ง. ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
2. ประเพณีขอฝน ประเพณีลงแขก และการละเล่นเตน้ การาเคยี ว จดั เป็นศกั ยภาพหลกั ดา้ นใด
ก. ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต
ข. ศกั ยภาพของภมู ิประเทศ
ค. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษย์
ง. ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
3. ประชากรของประเทศไทยส่วนใหญป่ ระกอบอาชีพในกลมุ่ ใด
ก. กลุม่ อุตสาหกรรม
ข. กลุ่มเกษตรกรรม
ค. กลมุ่ สร้างสรรค์
ง. กลุ่มบริหารจดั การและการบริการ

4

เฉลยแบบทดสอบ

ขอ้ 1.
ขอ้ ก × (ผดิ ) ในวธิ ีการท่ีถกู ตอ้ ง ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
ขอ้ ข × (ผดิ ) ในวธิ ีการท่ีถูกตอ้ ง ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
ขอ้ ค × (ผดิ ) ในวิธีการที่ถกู ตอ้ ง ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
ขอ้ ง. / (ถกู ) ในวธิ ีการที่ถูกตอ้ ง ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
ขอ้ 2
ขอ้ ก / (ถูก) ในวิธีการท่ีถูกตอ้ ง ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต
ขอ้ ข × (ผดิ ) ในวธิ ีการที่ถกู ตอ้ ง ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ
ขอ้ ค × (ผดิ ) ในวธิ ีการที่ถูกตอ้ ง ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต
ขอ้ ง. × (ผดิ ) ในวิธีการท่ีถกู ตอ้ ง ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวิต
ขอ้ 3.
ขอ้ ก × (ผดิ ) ในวิธีการที่ถูกตอ้ ง กลุ่มเกษตรกรรม
ขอ้ ข / (ถูก) ในวธิ ีการที่ถกู ตอ้ ง กลมุ่ เกษตรกรรม
ขอ้ ค × (ผดิ ) ในวธิ ีการที่ถกู ตอ้ ง กล่มุ เกษตรกรรม
ขอ้ ง. × (ผดิ ) ในวธิ ีการที่ถกู ตอ้ ง กลุม่ เกษตรกรรม

5

มอบหมายกจิ กรรม

1. ใหผ้ เู้ รียนเขียนรายงานวิเคราะห์ศกั ยภาพหลกั ของพ้ืนที่ในการพฒั นาอาชีพในพ้นื ที่ชุมชนของตนเอง
ควรจะเนน้ ศกั ยภาพใดเป็นพิเศษ เพราะเหตุใด (เขยี นแลว้ ถ่ายภาพ หรือพิมพ)์
2. ใหผ้ เู้ รียนวิเคราะหว์ า่ อาชีพที่มีศกั ยภาพในพ้ืนที่ของชุมชนของตนเอง ควรจะเนน้ เร่ืองใดเป็นพเิ ศษ
และอาชีพรอง เพราะเหตใุ ด (เขยี นแลว้ ถา่ ยภาพ หรือพมิ พ)์

ขอให้ผู้เรียนทากจิ กรรมแล้วเขียนลงบนกระดาษ A4

ถ่ายรูปส่งให้ครูผ่านทาง กลุ่ม LINE

ให้นักเรียนทุกคนทาแบบประเมนิ เม่ือเสร็จสิ้นการเรียนรู้ ตามลงิ้ ค์
https://forms.gle/6b6HcFiVSJofcSa49

6

คณะผ้จู ดั ทา

ทีป่ รึกษา ผอู้ านวยการสานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
ศึกษานิเทศก์ สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
นายวรรณวิจกั ษณ์ กศุ ล
นายสุธี วรประดิษฐ ครูผชู้ ่วย
ครูอาสาสมคั รฯ
คณะดาเนินงาน ครูอาสาสมคั รฯ
ครู กศน.ตาบล
นางสาวกิตติวรา ภูวานร
นายณรงคว์ ทิ ย์ สุภาภา
นางนฤบล แขง็ ขนั ธุ์
นางสาวภทั รนนั ต์ มะโนกิจ

คณะบรรณาธิการ ศึกษานิเทศก์ สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
หวั หนา้ กลมุ่ ส่งเสริมการศึกษาตามอธั ยาศยั
นายสุธี วรประดิษฐ สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
นางสาวสุประวีณ์ กลีบสมทุ ร นกั วชิ าการศึกษา สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
พนกั งานขบั รถหอ้ งสมุดเคลื่อนที่
นางสาววรรณภสั สร ศรีสวา่ งวรกลุ สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
นายอคั รพล เรียเตม็
พนกั งานขบั รถหอ้ งสมุดเคล่ือนท่ี
ผู้ออกแบบปก
ศึกษานิเทศก์ สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
นายอคั รพล เรียเตม็ หวั หนา้ กลุ่มส่งเสริมการศึกษาตามอธั ยาศยั
สานกั งาน กศน.จงั หวดั ตราด
ผู้ควบคุมการดาเนินงาน

นายสุธี วรประดิษฐ
นางสาวสุประวีณ์ กลีบสมุทร

7

8