วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย คือ

ถึงตอนนี้ถ้าคุณตอบได้ว่าคุณสร้างธุรกิจของคุณขึ้นมาทำไม เราขอยินดีด้วยคุณมาถูกทางแล้ว แต่ถ้าคุณตอบไม่ได้ว่าคุณสร้างธุรกิจของคุณทำไม สิ่งนี้อาจก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ในอนาคตได้ ทั้งใกล้และไกล บทความนี้จะมาให้คุณคิด Vision, Mission, Value ของธุรกิจของคุณเอง เพื่อกำหนดทิศทางของธุรกิจคุณ

‍

Vision หรือวิสัยทัศน์ คืออะไร ?

มองเข้าไปในอุตสาหกรรมของคุณเอง มองธุรกิจของคุณในตอนนี้ แล้วตั้งคำถามว่า "อะไรคือสิ่งที่คุณอยากให้ธุรกิจของคุณเป็นในอนาคต" ปกติแล้วจะตั้งเป็นเป้าหมายระยะยาวหลายปี ไม่ระบุเป้าหมายที่เฉพาะเจาะจง และเป็นคำอธิบายกว้าง ๆ เกี่ยวกับคุณค่าที่องค์กรจะมอบให้กับผู้บริโภค พยายามเขียนออกมาให้เป็นประโยคสั้น ๆ มาดูตัวอย่างกัน

• Disney: To make people happy
• IKEA: To create a better everyday life for the many people
• Microsoft: Empower every person and every organization on the planet to achieve more
• Avon: To be the company that best understands and satisfies the product, service and self-fulfillment needs of women globally
• Sony Corporation: To be a company that inspires and fulfills your curiosity

‍

Mission หรือพันธกิจ คืออะไร ?

คนที่เพิ่งทำความเข้าใจเรื่องนี้จะสับสนระหว่างความแตกต่างของ Vision และ Mission จริง ๆ แล้วสองสิ่งนี้ใช้ในจุดประสงค์ที่ต่างกัน Vision จะเป็นการอธิบายสิ่งที่องค์กรต้องการจะเป็น แต่ Mission อธิบายว่าองค์กรต้องทำอะไรในตอนนี้เพื่อที่จะทำให้บรรลุ Vision ที่วางไว้ การเขียน Mission จะต้องรองรับ Vision พูดให้เข้าใจง่ายคือ องค์กรคุณจะทำอะไรคือ(Mission) เพื่อที่จะได้เป็นสิ่งที่ต้องการจะเป็นคือ(Vision) มาดูตัวอย่างกัน

• Tesla: To accelerate the world’s transition to sustainable energy
• Life is Good: To spread the power of optimism
• Patagonia: Build the best product, cause no unnecessary harm, use business to inspire and implement solutions to the environmental crisis
• Invisible Children: To end violence and exploitation facing our world’s most isolated and vulnerable communities
• Honest Tea: To create and promote great-tasting, healthy, organic beverages
• Jet Blue Airways: To inspire humanity–both in the air and on the ground

‍

Values หรือคุณค่า คืออะไร ?

เราเข้าใจแล้วว่า องค์กรคุณจะทำอะไรคือ(Mission) เพื่อที่จะได้เป็นสิ่งที่ต้องการจะเป็นคือ(Vision) ส่วนสิ่งที่องค์กรให้คุณค่าคือ(Value) การที่คุณบอกว่าอะไรคือสิ่งที่องค์กรให้คุณค่าเป็นสิ่งที่ผู้คนภายในจะต้องมีคุณค่านั้นด้วยเช่นกัน ยกตัวอย่าง ถ้าองค์กรของคุณเขียนว่าสิ่งที่ให้คุณค่าคือการเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม คนภายในองค์กรก็ต้องให้คุณค่ากับสิ่งนี้ด้วยเช่นเดียวกัน อาจจะแสดงออกได้โดยการแยกขยะ นำกล่องข้าวมาเองแทนที่จะใช้กล่องข้าวพลาสติก

สุดท้ายสิ่งที่คุณควรเขียนคือการให้องค์กรให้คุณค่ากับสิ่งไหนที่จะทำให้เราขับเคลื่อนไปถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ได้ แต่การเขียนไม่สามารถช่วยให้ผู้คนในองค์กรเป็นอย่างที่เราคาดหวังได้ ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ต้องนำมาใช้เพื่อสนับสนุนให้ผู้คนมีคุณค่ามากขึ้นตามที่องค์กรต้องการ

‍

เมื่อธุรกิจของคุณมี 3 สิ่งนี้แล้ว แปลว่าธุรกิจคุณมีทิศทางที่ชัดเจน การที่ธุรกิจคุณจะขับเคลื่อนไปข้างหน้าก็จะไม่สะเปะสะปะ ไม่ว่าจะเป็นการออกสินค้าหรือบริการใหม่ การออกแบบแบรนด์ หรือการเลือกผู้คนมาทำงานภายในองค์กร หากมีคำถามหรือข้อโต้แย้งสามารถคอมเมนต์แลกเปลี่ยนกันได้เลย หากชอบคอนเทนต์แบบนี้ฝากกดแชร์เพื่อเป็นประโยชน์กับเพื่อน ๆ ที่กำลังสนุกกับการทำธุรกิจแล้วเติบโตไปด้วยกัน

ในครั้งแรกที่ท่านได้ทำความรู้จักกับคำว่า วิสัยทัศน์ (Vision) และ พันธกิจ (Mission) นั้น คงเกิดความสับสนกันไม่มากก็น้อยเลยทีเดียว เนื่องจากประโยคที่บริษัทได้สื่อความออกมาให้เราได้เห็นนั้น มันดูแล้วคล้ายกันมาก แยกแทบไม่ออกเลยทีเดียว ว่าเป็นวิสัยทัศน์ หรือพันธกิจกันแน่ เช่น

Google: วิสัยทัศน์ “จัดการข้อมูลของโลก และทำให้ทุกคนเข้าถึงได้ และเป็นประโยชน์” พันธกิจ “จัดระเบียบข้อมูลในโลกนี้และทำให้เข้าถึงได้ง่ายในทุกที่และมีประโยชน์”

แน่นอนว่าวิสัยทัศน์กับพันธกิจ ย่อมต้องมีความหมายและลักษณะสำคัญที่ต้องไม่เหมือนกันอย่างแน่นอน เคยมีผู้ที่อธิบายความแตกต่างของ 2 สิ่งนี้ ให้ดูเข้าใจง่าย และนำไปปฏิบัติได้จริง โดยผมได้ดัดแปลงประโยคให้กระจ่างมากขึ้น ดังนี้

ถ้าเปรียบแล้ว วิสัยทัศน์ก็เปรียบเสมือนหัวลูกศร ที่จะเป็นตัวชี้นำทางว่าลูกศรทั้งลูกจะต้องพุ่งไปทางทิศทางใด หากปราศจากหัวลูกศรแล้ว ลูกศรก็จะไร้ทิศทาง สะเปะสปะ พุ่งไปโดยไร้จุดหมาย ไร้ทิศทาง ส่วนพันธกิจ ก็เปรียบเสมือนตัวลูกศร หางลูกศร ที่จะคอยช่วยพลักดัน ให้ลูกศร พุ่งไปตามที่หัวลูกศรชี้นำทาง หากตัวลูกศร และหางลูกศร ไม่สัมพันธ์ หรือไม่สนับสนุนหัวลูกศรแล้ว ลูกศร ก็ไม่สามารถพุ่งไปถึงเป้าหมายที่หัวลูกศรชี้นำได้

ดังนั้น หัวลูกศรลูกศรที่ดี (วิสัยทัศน์ที่ดี) จึงต้องคาดการณ์และนำทางลูกศร ไปยังเป้าหมาย ที่อยู่ในอนาคตข้างหน้าได้อย่างถูกต้องแม่นยำ เฉียบคม ส่วนตัวลูกศร หางลูกศรที่ดี (พันธกิจที่ดี) จึงต้องสอดประสานกัน ทำงานร่วมกัน รู้จุดอ่อนจุดแข็งระหว่างกัน และมีศักยภาพเพียงพอ ที่ช่วยพลักดันหัวลูกศร ให้พุ่งฉิวตรงไปยังเป้าหมาย ได้อย่างรวดเร็วแม่นยำ นั่นเอง

ความหมายของพันธกิจ

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี: พันธกิจ (บ้างก็ใช้ว่า ภารกิจ) หมายถึงคำแถลงความมุ่งประสงค์ของบริษัทหรือองค์การ พันธกิจควรชี้นำการกระทำขององค์การ ขยายความเป้าหมายโดยรวมทั้งหมด จัดเตรียมหนทางและชี้นำการตัดสินใจ พันธกิจเป็นการจัดเตรียม "ข่ายงานหรือบริบทภายในแผนกลยุทธ์ของบริษัทที่ได้กำหนดไว้" พันธกิจมักเป็นประโยคสั้น ๆ ประมาณหนึ่งถึงสองบรรทัด ถ้ามีพันธกิจหลายอย่างก็อาจแบ่งเป็นหลายข้อได้

Ready planet: ตอบคำถามตัวเองให้ได้ว่า “ธุรกิจของเราเกิดมาเพื่ออะไร?”

ธุรกิจของเราเกิดขึ้นมาเพื่ออะไร? เป็นคำถามที่ท่านผู้ประกอบการต้องตอบ เพื่อเป็นการกำหนด Mission Statement หรือ พันธกิจหลักขององค์กร นั่นเอง ถ้าท่านยังตอบไม่ได้อย่างชัดเจนก็แปลว่าแนวทางของธุรกิจท่านก็อาจยังไม่ชัดเจนตามไปด้วย

Think about wealth: Mission หรือ พันธกิจ เป็นการบอกถึงจุดประสงค์หรือภาระกิจที่องค์กรที่จะทำเพื่ออะไรในตอนนี้(ปัจจุบัน) มีเป้าหมายจะทำอย่างไร ต่อลูกค้า ผู้ถือหุ้น องค์กร หรือ สังคม สิ่งแวดล้อม (เป็น action-oriented statement) พันธกิจจะบ่งบอกว่าธุรกิจขององค์กรคืออะไร อะไรคือสิ่งที่องค์กรต้องการจะเป็น และแสดงถึงสิ่งที่องค์กรตอบสนองต่อลูกค้าและทุกๆส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งผลิตภัณฑ์และบริการ

Popticles: Mission คือ The How

พันธกิจ คือ วิธีที่จะทำให้สิ่งที่แบรนด์ตั้งจุดมุ่งหมายและวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนให้เป็นจริงขึ้นมา ซึ่งหลายๆบริษัทมักจะเริ่มที่พันธกิจโดยไม่ได้คำนึงถึงจุดมุ่งหมายและวิสัยทัศน์ หากเราไม่เข้าใจถึงการมีอยู่ของแบรนด์ (Why) รวมถึงเราจะทำอะไรเพื่อตอบโจทย์การมีอยู่ของแบรนด์ (What) ให้ได้ตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ วิธีที่จะไปให้ถึงจุดนั้น (How) ก็คงไม่สามารถเกิดขึ้นได้จริง

The Spider: Mission อธิบายว่าองค์กรต้องทำอะไรในตอนนี้เพื่อที่จะทำให้บรรลุ Vision ที่วางไว้ การเขียน Mission จะต้องรองรับ Vision พูดให้เข้าใจง่ายคือ องค์กรคุณจะทำอะไรคือ (Mission) เพื่อที่จะได้เป็นสิ่งที่ต้องการจะเป็นคือ (Vision)

Thai winner: หลายคนมักสับสนระหว่างคำว่า “วิสัยทัศน์” กับ “พันธกิจ” เพราะมักมีข้อความคล้ายๆกัน จนหลายครั้งก็คิดว่าเป็นสิ่งเดียวกัน แต่อันที่จริงแล้ว “พันธกิจ” เป็นสิ่งที่บ่งบอกตัวตนของธุรกิจว่าเราคือใคร เราก่อตั้งขึ้นมาเพื่อเป้าหมายอะไรตั้งแต่แรก

Rust et al. (1996): การกำหนดข้อความเกี่ยวกับพันธกิจ จะช่วยให้วิสัยทัศน์ของธุรกิจมีความเป็นรูปธรรม และมีโอกาสที่จะประสบผลสำเร็จได้มากขึ้น โดยทั่วไป พันธกิจจะเป็นข้อความที่เป็นลายลักษณ์อักษร หรือคำพูดที่แสดงถึงความทะเยอทะยาน แต่มีความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ (ambitious but practical)

องค์ประกอบที่สำคัญของพันธกิจ

Rust et al. (1996): พันธกิจที่ดีควรจะให้คำตอบแก่ธุรกิจในเรื่องที่สำคัญ ๆ ดังนี้

- องค์การธุรกิจนั้นคืออะไร (What the organization is)

- องค์การธุรกิจนั้นตั้งขึ้นเพื่อที่จะทำอะไร (What is intends to do)

- องค์การธุรกิจนั้นตั้งขึ้นเพื่อให้บ ริการแก่ใคร (Who it intends to serve)

Compbell และคณะ (1990): พันธกิจที่มีประสิทธิผล มักจะมีองค์ประกอบหลัก 4 ประการ คือ

1. วัตถุประสงค์ (Purpose): บริษัทตั้งขึ้นเพื่ออะไร?

2. กลยุทธ์ (Strategy): ตำแหน่งในการแข่งขัน และความสามารถที่โดดเด่นของกิจการ

3. ค่านิยม/ความเชื่อ (Values): บริษัทมีความเชื่อมั่นในสิ่งใด?

4. ค่ามาตรฐานและพฤติกรรม: นโยบายและแบบแผนทางด้านพฤติกรรม ซึ่งเป็นพื้นฐานในการสร้างความสามารถที่โดดเด่น และระบบค่านิยมของกิจการ

พันธกิจ (Mission) หมายถึงอะไร

Mission สัมพันธ์กับ Vision อย่างไร

วิสัยทัศน์มีความจำเป็นอย่างไร

พันธกิจ (Mission) หมายถึงอะไร วิสัยทัศน์ (Vision) หมายถึงอะไร มีความแตกต่างกันหรือเหมือนกันอย่างไร