ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ประวัติโดยย่อ

๑) ประวัติ ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ เกิดเมื่อวันที่ ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๔๕๐ เป็นบุตรมหาอำมาตย์ตรี พระยาธรรมสารเวทย์วิเศษภักดี ศรีสัตยาวัตตาพิริพาหะ (ทองดี ธรรมศักดิ์) กับคุณหญิงชื้น ธรรมศักดิ์ และสมรสกับท่านผู้หญิงพะงา เพ็ญชาติ มีบุตรด้วยกัน ๒ คนคือ นายชาติศักดิ์  ธรรมศักดิ์ กับนายแพทย์จักรธรรม  ธรรมศักดิ์ ทานเคยดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ท่านก็ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นองคมนตรีในวันที่ ๒๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ จนถึงวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ ก็ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯให้เป็นประธานองคมนตรีเรื่อยมา ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ ๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๕ สิริวรวมอายุได้ ๙๔ ปี 
๒) งานด้านพระพุทธศาสนา 
๑. เป็นคณะผู้ร่วมก่อตั้งพุทธสามาคม แห่งประเทศไทย โดยได้รับมอบหมายให้เป็นผู้ยกร่างข้อบังคับของพุทธสมาคม และได้รับการจดทะเบียนเป็นผลสำเร็จใน พ.ศ. ๒๔๗๖ 
๒. ดำรงตำแหน่งเป็นนายกพุทธสมาคมแห่งประเทศไทย ซึ่งได้ทุ่มแททำงานด้านพระพุทธศาสนาอย่างต่อเนื่อง 
๓. ดำรงตำแหน่งเป็นประธานองค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลกติดต่อกันยาวนานถึง ๑๕ ปี ได้บำเพ็ญประโยชน์แก่องค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลกเป็นอเนกประการ จนได้รับเหรียญเชิดชูเกียรติชั้นที่ ๑ (WFB GRAND MERIT MEDAL) ในวาระฉลองครบรอบ ๕๐ ปีขององค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลกเมื่อวันที่ ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๓ 
๓) แบบอย่างชาวพุทธที่ดี 
(๑) ความใฝ่รู้ เมื่อสิ้นบิดาแล้วท่านต้องต่อสู้ดิ้นรนทางการศึกษาเล่าเรียนโดยอาศัยทุน รพีบุญนิธี ซึ่งต้องอาศัยความมั่นและทุ่มเทต่อการศึกษาอย่างมากจนประสบความสำเร็จ 
(๒) ความกตัญูกตเวที เมื่อสิ้นบดา ท่านได้รับความช่วยเหลือจากพระยาอรรถกฤตินิรุตติ์ (ชม เพ็ญชาติ) ด้านการศึกษาและให้เข้าทำงาน ท่านจึงระลึกอยู่เสมอว่าในชีวิตของท่านนอกจากแม่แล้ว พระยาอรรถกฤตินิรุตติ์เป็นผู้มีอุปการคุณ ซึ่งท่านก็สำนึกในบุญคุณนี้ตลอดเวลา 
(๓) ความซื่อสัตยืสุจริต โดยเฉพาะในการทำงานท่านกล่าวเสมอว่า “ความซื่อสัตย์สุจริตยุติธรรมนี้แลเป็นความดีแท้จริง”

       (๔) ความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ ท่านได้มีโอกาสรับใช้ใต้เบื้องพระอุคลบาทอย่างใกล้ชิด ได้รับการไว้วางพระราชหฤทัยให้ดำรงตำแหน่งองคมนตรี และประธานองคมนตรีโดยลำดับเป็นเวลานานถึง ๓๐ ปี ดังจดหมายของดร.เชาวน์ ณ ศีลวันต์ได้กล่าวถึงท่านไว้ว่า” กระผมได้เข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ณ พระตำหนักจิตรลดา มีเรื่องหนึ่งที่ได้ทรงสั่งให้กระผมเชิญพระราชกระแสรับสั่งมายังท่านประธานว่า ที่อาจารย์สัญญาทำงาน (รับใช้เบื้องพระยุคลบาท) มาโดยตลอดยังไม่เคยทำอะไรผิดพลาดบกพร่องแม้แต่ครั้งเดียว”

ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ประวัติโดยย่อ

    ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ เกิดเมื่อวันศุกร์ที่ 5 เมษายนพ.ศ. 2450 ที่จังหวัดธนบุรี เป็นบุตรคนสุดท้องในจำนวน 3 คนของบิดาชื่อ มหาอำมาตย์ตรี พระยาธรรมสารเวทย์วิเศษภักดี ศรีสัตยวัตตา พิริยพาหะ (ทองดี ธรรมศักดิ์) มารดาชื่อ คุณหญิงชื้น ธรรมสารเวทย์ฯ สมรสกับ ท่านผู้หญิงพงา ธรรมศักดิ์ (เพ็ญชาติ) มีบุตรด้วยกัน 2 คน คือ นายชาติศักดิ์ ธรรมศักดิ์ และนายแพทย์จักรธรรม ธรรมศักดิ์

การศึกษา

  • เข้าศึกษาขั้นต้นที่โรงเรียนทวีธาภิเศก เมื่อ พ.ศ. 2456 จากนั้นจึงย้ายไปศึกษาต่อที่โรงเรียนอัสสัมชัญ เมื่อ พ.ศ. 2457 และสำเร็จชั้น 6 อังกฤษ (มัธยมบริบูรณ์) พ.ศ. 2468
  • เข้าศึกษาที่โรงเรียนกฎหมายกระทรวงยุติธรรมเป็นเวลา 3 ปี และสำเร็จเป็นเนติบัณฑิต เมื่อ พ.ศ. 2471
  • สอบแข่งขันได้คะแนนสูงสุด ได้รับทุนเล่าเรียน "รพีบุญนิธิ" พ.ศ. 2472 ไปศึกษาวิชากฎหมายต่อในประเทศอังกฤษ ที่สำนักมิดเดิ้ลเทมเปิ้ล (The Middle Temple) เป็นเวลา 3 ปี และสอบไล่ได้ตามหลักสูตรเป็นเนติบัณฑิตอังกฤษ (Barrister-at-Law) เมื่อ พ.ศ. 2475

ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ประวัติโดยย่อ

��ʵ�Ҩ���� �ѭ�� �����ѡ���
�Դ������ѹ�ء���� 5 ����¹ �.�. 2450 ���ѧ��Ѵ������ �ԴҪ��� ������ҵ���� ����Ҹ�������Ƿ��������ѡ�� ����ѵ��ѵ��
����¾��� (�ͧ�� �����ѡ���) ��ôҪ��� �س˭ԧ��� ��������Ƿ��� ���ʡѺ ��ҹ���˭ԧ��� �����ѡ��� (�筪ҵ�)
������ѹ��� 13 ��Ȩԡ�¹ 2477 �պصô��¡ѹ 2 �� ��� ��ªҵ��ѡ��� �����ѡ��� ��й��ᾷ��ѡø��� �����ѡ���
����֡��
��ҹ�Ҩ��������֡�ҷ���ç���¹�������ѭ ����� �.�. 2457 �������稪�� 6 �ѧ��� (�Ѹ����Ժ�ó�)
�.�. 2468 ������֡�ҷ���ç���¹�����¡�з�ǧ�صԸ��������� 3 �� ����������๵Ժѳ�Ե ����� �.�. 2471
�.�. 2472 �ͺ�觢ѹ���ṹ�٧�ش ������Ѻ�ع�������¹ �þպح�ԸԔ
��֡���Ԫҡ����µ��㹻�����ѧ��� ����ӹѡ�Դ���������� (THE MIDDLE TEMPLE)
�֡������������ 3 �� ���ͺ���������稵����ѡ�ٵ���๵Ժѳ�Ե�ѧ��� (BARRISTER-AT-LAW) ����� �.�. 2475
�.�. 2470 ����ػ��������Ѵອ����Ե� ���֡�Ҿ�и����Թ�·���ӹѡ���¹�Ѵອ����Ե��������ö�ͺ���ѡ������鹵�� ���� 1
�.�. 2498 ����Ѻ����֡����Է����»�ͧ�ѹ�Ҫ�ҳҨѡ�����蹷�� 1
����Է����¸�����ʵ�� ����ŧ�ó�����Է�����
�������Է�����������˧���ͺ��ԭ�ҹԵ���ʵ���ɮաԵ����ѡ������㹻� �.�. 2506 �.�. 2517
��о.�. 2524 ����ӴѺ �͡�ҡ����ѧ���Ѻ��ԭ�Ҵ�ɮաԵ����ѡ����Ңҵ�ҧ� �ҡ����Է���������
�ա�������
��÷ӧҹ
1 �.�. 2468 ������Ѻ�Ҫ��ä����á 㹢�з�������� 18 �� 3 ��͹ 27 �ѹ
㹵��˹觹ѡ���¹��������ѭ�ҡ��
(�ͧ����) ��з�ǧ�صԸ��� �Թ��͹ 30 �ҷ
1 �.�. 2470
���Ѻ�Ҫ���㹵��˹����� �Թ��͹ 50 �ҷ
��ҹ�Ҩ�����դ������㨷����繵��ҡ�õ������駷���ѧ�����
���������Ẻ���ҧ����繵��ҡ�÷��բͧ�Դ�
1 �.�. 2476 �ѧ����������ԭ��¢����ѧ�ҡ���������Ѻ�Ҫ������� �����͡�ʷ�����ԭ��µ���Դ�
10 �.�. 2477 �繼��Ծҡ�ҽ֡�Ѵ �Թ��͹ 200 �ҷ
7 �.�. 2478 ������Ѻ�Ҫ���㹵��˹觼��Ծҡ��㹡�з�ǧ�صԸ��� �Թ��͹ 200 �ҷ
5 �.�. 2478 仪����Ҫ��÷����Ũѧ��Ѵ��й�������ظ���繼����¼��Ծҡ�� �Թ��͹ 260 �ҷ
1 �.�. 2491 �繼��Ծҡ���ط�ó� �Թ��͹ 500 �ҷ
30 �.�. 2493 �繼��Ծҡ�����˹�ҡͧ�����ط�ó�
2 ��.�. 2494 �繢����ǧ�صԸ����Ҥ 4 (͸Ժ�ռ��Ծҡ�� �Ҥ 5 㹻Ѩ�غѹ) �Թ��͹ 700 �ҷ
������˹�ҷ����Ծҡ�����˹����Ũѧ��Ѵ��§�������
23 ��.�. 2496 �繻�Ѵ��з�ǧ�صԸ��� �Թ��͹ 800 �ҷ
1 �.�. 2501 �繼��Ծҡ����Ůա�
1 ��.�. 2502 �繼��Ծҡ�����˹�Ҥ�����Ůա� �Թ��͹ 1,400 �ҷ
15 �.�. 2505 ��͸Ժ�ռ��Ծҡ������ط�ó� �Թ��͹ 8,600 �ҷ
1 �.�. 2506 �繻�иҹ��Ůա� �Թ��͹ 9,000 �ҷ
1 �.�. 2510 �ú���³�����Ҫ���
18 ��.�. 2511 ���Ѻ�����ҡ�سҸԤس�ô����� �����ͧ������
14 �.�. 2516 ��кҷ���稾������������ �ç��С�س��ô����� ����繹�¡�Ѱ�����
�����û���Ȫҵ������Ѻ�ѹ (������Դ�˵ء�ó�����Ի�¤)
��ҹ�Ҩ�������ç���˹觹�¡�Ѱ����յԴ��͡ѹ 2 ����
26 ��.�. 2518 ���Ѻ�����ҡ�سҸԤس �ô����� �����ͧ������
5 �.�. 2518 ���Ѻ��С�سҸԤس �ô����� ����繻�иҹͧ������
�繡�����õ��ҡ�����¤��� ������á������ѹ��� 4 �ѹ��¹ 2489 ���˹�ҷ�����Ţҹء�á.�.
���������ջ�С�������Ҫ�ѭ�ѵ�����º����Ҫ��ý��µ��ҡ�� �.�. 2497
�繼����������ҧ�ٻ�ҹ ��ФǺ������š�����͡��駡�����õ��ҡ�ü��ç�س�زԤ����á�����
17 ���Ҥ� 2501 ������繼����º���´����
���Ѱ�������ҡ�á�з�ǧ�صԸ������¹����ѹ�֡�����դ����ͺ������ش����ѵ�
������Ҩ�������������Ѻ�Ҫ���㹵��˹觼��Ծҡ�����˹�Ҥ�����Ůա�
��ҹ�Ҩ�������Ѻ���͡����繡�����õ��ҡ�ü��ç�س�ز���� 3 ����
�����á ����� 29 �Զع�¹ 2502
���駷���ͧ ����� 22 ���Ҥ� 2503
���駷����� ����� 1 ����Ҿѹ�� 2505
��ѧ�ҡ���ú���³�����Ҫ�������
��ҹ�Ҩ��������Ѻ���͡����繡�����õ��ҡ�ü��ç�س�زԻ���������Ҫ��úӹҭ�ա 3 ����
����� 5 ����Ҿѹ�� 2511, 14 ���Ҥ� 2513 ��� 19 ���Ҥ� 2515 ����ӴѺ
��о鹨ҡ���˹觡�����õ��ҡ�ä�����ѧ�ش��������Ѻ�����ҡ�سҸԤس�ô�����
����繹�¡�Ѱ�����
��ҹ�Ҩ�����ѧ�繼���դ����ͺ��������ͧ�ͧ��оط���ʹ������ҧ���
��ҹ����¹��������к����»Ұ���
����ǡѺ����������������ͧ���������觨��֧�Ѩ�غѹ��ʹ��
���¤���ʹ�㹾�оط���ʹ� ��ѧ�ҡ��Ѻ�ҡ����֡�ҷ�������ѧ���
�֧�����������͵�駾ط���Ҥ���觻������ (���������� ��ط�������Ҥ��) ���㹻� �.�. 2477
������Ţҹء�âͧ��Ҥ�� �ҹ���»�
��������Ѻ����¹��˹�ҷ������ա���µ��˹����Ҥ��
��㹷���ش�����Ѻ���͡�������繹�¡��Ҥ�� ������˹�ҷ����˹觹�������Ҷ֧ 10 ��
��з�觷�ҹ�Ҩ������������ 48 �� �֧����е��˹觹��
����� ��ҹ�Ҩ�������Ѻ���͡�ҡ�ҹҪҵ� ������ͧ��иҹ�
��˹�ҷ��᷹��иҹͧ���þط���ʹԡ����ѹ������š
�.�. 2527 ���Ѻ���͡����� ��иҹͧ���þط���ʹԡ����ѹ������š
��ʵ�Ҩ���� �ѭ�� �����ѡ��� �֧����ѭ����������ѹ��� 6 ���Ҥ� 2545 ��д�ç���˹�ͧ������ �Ѻ��ҷ�ҹ�繻٪��ºؤ�ŷ�����Сͺ�س������������ѧ���� ������๡��С�� �繼��ç�س���������ͧ
�������Ф��������ѵ���ب�Ե�繷���Шѡ�� ������Ҩ������ç�������㹷ҧ�Ԫҡ�� ��м������ԪҤ������任���ء���騹�繷������Ѻ�ҡʶҺѹ����֡�Ҫ���٧ �ѧ�������ҡ����ҹ���Ѻ��ԭ�Ҵ�ɮպѳ�Ե�Ե����ѡ���ҡ����Է������������ ��੾�����ҧ���
������������Է����¸�����ʵ���������������ѹ��� 13 �Զع�¹ 2537 ¡��ͧ�����ʵ�Ҩ���� �ѭ�� �����ѡ��� ��ç���˹� "������ʵ�Ҩ����"
�͡�ҡ�繹ѡ�����·��ӧҹ��駷ҧ��ԺѵԨ��繶֧��иҹ��Ůա� ���������çҹ�ʶҺѹ����֡��
���¡�ô�ç���˹觤���դ�йԵ���ʵ�� ����Է����¸�����ʵ�����͸ԡ�ú������Է����¸�����ʵ������ ��ʵ�Ҩ���� �ѭ�� �����ѡ��� �ѧ��ӧҹ������ͧ����Ӥѭ���㹪�ǧ�����������ǵ�ͧ͢����� ������Ѻ���˹����˹�ҽ��º�����
�繹�¡�Ѱ����վ���Ҫ�ҹ��ؤ����ѧ�����ѧ��蹵�ǡѺ
������¡��ͧ����ա�û���ͧ��кͺ��ЪҸԻ�����ҧ���ԧ ��觷�ҹ�������������������ö��䢻ѭ��
�ͧ�ѧ����㹢�й���������ҧ�� ������ͷ�ҹ�鹨ҡ���˹觴ѧ��������� ���ѧ���Ѻ��������ҧ����Ҫ�ķ�¨ҡ��кҷ���稾����������������ç���˹觻�иҹͧ�����
����������ҡ��� 20 �� ��͵���� �.�.2518 ���֧ �.�.2541
��ʵ�Ҩ�����ѭ�� �����ѡ��� �ѧ�繼�������Ѻ�����þ�Ѻ��ͨҡ�ؤ�ŷ������ѵû�ԺѵԢͧ��ҹ ���С�÷���ҹ�����ѡ�����ͧ��оط���ʹ��һ���ء����Ѻ��û�Ժѵ��Ҫ�����С�ô�ç���Ե�����ҧ����� �繼��ѡ���������ѷ��㹾ط���ʹ��µ�ʹ �繼���������͵�駾ط���Ҥ� ��������ѧ���Ѻ���͡��駨ҡ����Ъ���˭�ͧͧ���þط���ʹԡ����ѹ������š����ç���˹觻�иҹͧ����� �����ҹҹ�֧ 14 ��
�ҡ�سٻ��÷����ʵ�Ҩ���� �ѭ�� �����ѡ��� ���з�������ѧ���� �����繵�����ҧ��������Ѻ͹ت������ѧ�����֡����ж�������Ẻ���ҧ㹡�ô��Թ��µ��
�֧�繡����������ҧ��觷���¡��ͧ�Դ�����õԤس�ͧ ��ʵ�Ҩ���� �ѭ�� �����ѡ��� ����繷���ҡ��׺�