การ ทำ โครง งาน การ งาน

       �Ըմ��Թ��÷��ç�ҹ �բ�鹵͹�ѧ���
      1. �Ѵ���͡��Ǣ���ç�ҹ���ʹ㨨з�
       �·��������ͧ���й��ҾѲ�����ç�ҹ���������� �ѡ�����Ҩҡ�ѭ�� �Ӷ�� ���ͤ���ʹ������ͧ��ҧ� ��Шҡ����ѧࡵ��� ��ҧ� �������Ǣ�ͧ�Ѻ�к����������� ������觵�ҧ� ��������ͺ������ �ҡ���觢����ŷ�����Ͷ����

       㹡�õѴ�Թ����͡��Ǣ�ͷ��й��ҾѲ���ç�ҹ���������� ��þԨ�ó�ͧ���Сͺ�Ӥѭ �ѧ���
             1. ��ͧ�դ��������зѡ�о�鹰ҹ���ҧ��§�����Ǣ������ͧ�����֡��
             2.����ö�Ѵ������ͧ���������� �Ϳ������ �����ʴ��ػ�ó�������Ǣ�ͧ��
             3. �����觤��������§�ͷ��Ф鹤������ͤ͢ӻ�֡��
             4. ��������§��
             5. �է�����ҳ��§��
             6. �դ�����ʹ���

      2. �֡�Ҥ鹤��Ҩҡ�͡���������觢�����
      ����֡�Ҥ鹤��Ҩҡ�͡���������觢����� �������֧��âͤӻ�֡�Ҩҡ���ç�س�ز� �Ъ������ѡ���¹���ǤԴ�����㹡�á�˹� �ͺࢵ�ͧ����ͧ�����֡����੾����Ш��ҡ��觢�� ��������������������������ͧ�����֡�� ������ö���͡Ẻ���
�ҧἹ���Թ��÷��ç�ҹ�����

       3. �Ѵ������ç�ͧ�ç�ҹ���з� ����������´�ѧ���
             1. �֡�Ҥ鹤����͡�����ҧ�ԧ ����Ǻ��������ŷ����ҡ���ç�س�ز�
             2. ������������� ���͡�˹��ͺࢵ����ѡɳТͧ�ç��÷��оѲ��
             3. �͡Ẻ��þѲ�� �ա�á�˹��ѡɳТͧ����ͧ���������� �Ϳ��������� ��������� ����� �����ʴص�ҧ� ����ͧ��              4. ��˹����ҧ��û�Ժѵԧҹ�ͧ��èѴ������ç�ͧ�ç�ҹ ŧ��ͷ��ç�ҹ�����ػ��§ҹ�ç�ҹ �¡�˹���ǧ����                  ���ҧ���ҧ�
             5. �ӡ�þѲ���ç�ҹ��鹵� �����֡�Ҥ�����������ͧ�� ���Ҩ�зӡ�þѲ����ǹ���� � �ҧ��ǹ���������͡Ẻ
������� �ӼŨҡ����֡��㹪�ǧ���任�Ѻ��اἹ��÷��ͧ����͡Ẻ���㹤����á�����������ҡ��觢��
             6. �ʹ�����ç�ͧ�ç�ҹ�������������Ҩ�������֡�� ���ͤ͢��й���л�Ѻ��ا��� ����������ҧἹ��д��Թ��� ���ç�ҹ������ҧ��������繢�鹵͹ �����������鹨�����ش

        4. ���ŧ��ͷ��ç�ҹ
         ���������ç�ͧ�ç�ҹ���Ѻ������繪ͺ�ҡ�Ҩ�������֡������ ������͹��ҡ�èѴ���ç�ҹ���ҹ��������ҡ���Ҥ��� ��鹵͹���仨��繡��ŧ��;Ѳ�ҵ����鹵͹����ҧἹ��� �� �Ѵ�������ʴ� - �ػ�ó� ������� �����駡�á�˹�˹�ҷ�� �����Ѻ�Դ�ͺ�ͧ��Ҫԡ㹡�������Ѵਹ ���Ǩ֧���Թ��÷��ç�ҹ ������ǡѹ��ͧ�ա�÷��ͺ ��Ǩ�ͺ ��Ѻ��ا��� ���;Ѳ���ç�ҹ������ � ������������Ҽŧҹ���Ѳ�Ң�鹹�� �ӧҹ��١��ͧ�ç�Ѻ������ͧ��÷���к������������ ����Դ ����Է���Ҿ�٧����

         

5. �����¹��§ҹ��ШѴ�Ӥ����͡����

        �����¹��§ҹ ���Ըա�����ͤ��������������������������ǤԴ �Ըմ��Թ����֡�Ҥ鹤����Ң����ŷ���� ��ʹ�������ػ��� ����ʹ��е�ҧ� ����ǡѺ�ç�ҹ��� 㹡����¹��§ҹ �ѡ���¹��������ҷ����ҹ���� �Ѵਹ ��ЪѺ ��еç仵ç��

        ��èѴ�Ӥ����͡����ҹ ��觻�Сͺ����
         1. ���ͼŧҹ
         2. ������ͧ��âͧ�к����������� �к���������´�ͧ�������������ͧ�����ͨ���ŧҹ�����
         3. ������ͧ��âͧ�Ϳ������ �к���ª��ͫͿ���������ͧ�����������ͧ���������� ���ͨ����ŧҹ��鹷ӧҹ�����ҧ����ó�
         4. �س�ѡɳТͧ�ŧҹ ͸Ժ����Ҽŧҹ��鹷�˹�ҷ�����ú�ҧ �Ѻ�����繢����Ţ���� �����ǹ�����͡���繢����Ţ��͡
         5. �Ըա����ҹ�ͧ���пѧ��ѹ ͸Ժ����Ҩе�ͧ�������� ���͡������ �������ŧҹ�ӧҹ㹿ѧ��ѹ˹���

         ��ù��ʹ���С���ʴ��ŧҹ�ͧ�ç�ҹ �繢�鹵͹����Ӥѭ�ա��鹵͹˹�觢ͧ��÷��ç�ҹ �����ʴ��͡�֧��Ե�Ť����Դ ����������㹡�÷ӧҹ�������ç�ҹ������ ������Ըշ������������Ѻ���������㨶֧�ŧҹ���

          ��÷��ç�ҹ���������� �͡�ҡ���繡Ԩ�����������������ѡ���¹ ��Ӥ������ҧ����������������ѭ�� �Ѳ�ҤԴ�� ��Ե�ѳ���ҧ� ���� �ѧ�繡Ԩ�����������������ѡ���¹ �դ���ʹ㨷��зӧҹ�Ԩ����л�Сͺ�Ҫվ�ҧ�����������ҡ��觢�鹴��� ���� �Ѩ�غѹ�������� ����ȷ����š�Ҵ�Ź�ؤ�ҡ÷ҧ��ҹ෤��������ʹ���繨ӹǹ�ҡ �ѧ��鹨֧��ҨѴ����÷��ç�ҹ���������� �繡Ԩ����㹷ء�дѺ��� ���͹������þѲ�һ���Ȫҵ��͹Ҥ�

ขั้นตอนการทำโครงงาน

สุชาติ วงศ์สุวรรณ. ( 2542 : 13 – 18) ได้กล่าวว่า โครงงานเป็นกิจกรรมที่ต้องกระทำอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่เริ่มต้นจนกระทั่งเสร็จสิ้นโครงงาน ซึ่งผู้เรียนต้องเป็นผู้ดำเนินการเองทั้งสิ้น โดยมีครู อาจารย์ที่ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา คอยให้คำแนะนำ เสนอแนะ และให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิดตลอดเวลาในการดำเนินงานโครงงาน มีขั้นตอนที่สำคัญประกอบด้วย

ขั้นตอนที่ 1 การคิดและเลือกหัวข้อ

การดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการคิดหาหัวข้อเรื่องที่จะทำโครงงาน โดยผู้เรียนต้องตั้งต้นด้วยคำถามที่ว่า จะศึกษาอะไรทำไมต้องศึกษาเรื่องดังกล่าวสิ่งที่จะนำมากำหนดเป็นหัวข้อเรื่องโครงงาน จะได้มาจากปัญหา คำถาม หรือความอยากรู้อยากเห็นในเรื่องต่าง ๆ ของผู้เขียนเอง ซึ่งเป็นผลจากการที่ผู้เรียนได้อ่านหนังสือ เอกสาร บทความ ยอมฟังความคิดเห็น การบรรยาย การสนทนา หรือจากการที่ได้ไปดูงานทัศนศึกษา ชมนิทรรศการ หรือสังเกตจากปรากฎการณ์ต่าง ๆ รอบข้างหัวเรื่องของโครงงาน ต้องเป็นเรื่องที่เฉพาะเจาะจง และชัดเจนว่า โครงงานนี้ทำอะไร และควรเน้นเรื่องที่อยู่ใกล้ตัว หรือ มีความคุ้นเคยกับเรื่องดังกล่าว เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาในการศึกษาพอสมควร ที่จะทำให้ได้มาซึ่งคำตอบ

ขั้นตอนที่ 2 การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการดำเนินงานต่อจากขั้นตอนที่ 1 การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องนี้ รวมไปถึงการขอคำปรึกษา หรือข้อมูลรายละเอียดอื่น ๆ จากผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เกี่ยวข้องทุกระดับ รวมทั้งการสำรวจวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้จะทำให้เกิดความรู้ ความเข้าใจในรายละเอียดต่าง ๆ ของเนื้อหาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องเพิ่มมากขึ้น รวมทั้งทำให้เห็นถึงขอบข่ายของภาระงานที่จะดำเนินการของโครงงานที่จะทำผลที่ได้จากการดำเนินงานขั้นตอนนี้ จะช่วยทำให้ได้แนวคิดในการกำหนดขอบข่าย หรือเค้าโครงของเรื่องที่จะศึกษาชัดเจนว่าจะทำอะไรทำไมต้องทำต้องการให้เกิดอะไรทำอย่างไรใช้ทรัพยากรอะไร ทำกับใครเสนอผลอย่างไร

ขั้นตอนที่ 3 การเขียนเค้าโครงของโครงงานการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการสร้างแผนที่มีความคิด เป็นการนำเอาภาพของงาน และภาพความสำเร็จของโครงงานที่วิเคราะห์ไว้มาจัดทำรายละเอียด เพื่อแสดงแนวคิด แผน และขั้นตอนการทำโครงงาน การดำเนินงานในขั้นนี้อาจใช้การระดมสมอง ถ้าเป็นการทำงานเป็นกลุ่ม เพื่อให้ผู้ร่วมงานและผู้เกี่ยวข้องทุกคนได้มองเห็นภาระงานตั้งแต่เริ่มต้นจนเสร็จสิ้น รวมทั้งได้ทราบถึงบทบาทและระยะเวลาในการดำเนินงาน เมื่อเกิดความชัดเจนแล้วจึงนำเอามากำหนดเขียนเป็น เค้าโครงของโครงงาน

โดยทั่วไปเค้าโครงของโครงงาน จะประกอบด้วยหัวข้อต่าง ๆ มีรายละเอียดดังตาราง ที่ 2.1

ตารางที่ 2.1 แสดงหัวข้อ / รายการ รายละเอียดที่ต้องระบุในการเขียนเค้าโครงของโครงงาน


หัวข้อ / รายการ

รายละเอียดที่ต้องระบุ

1. ชื่อโครงงาน

2. ชื่อผู้ทำโครงงาน

3. ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน

4. ระยะเวลาดำเนินงาน

5. หลักการและเหตุผล

6. จุดหมาย/วัตถุประสงค์

7. สมมติฐานของการศึกษา

(ในกรณีที่เป็นโครงการทดลอง)

8. ขั้นตอนการดำเนินงาน

9. ปฏิบัติโครงงาน

10. ผลที่คาดว่าจะได้รับ

11. เอกสารอ้างอิง/บรรณานุกรม

ทำอะไร กับใคร เพื่ออะไร

ผู้รับผิดชอบโครงงาน อาจเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่มก็ได้

ครู อาจารย์ ผู้ทรงคุณวุฒิที่มีในท้องถิ่น

ผู้ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา ควบคุมการทำโครงงานของผู้เรียน

ระยะเวลาการดำเนินงานโครงการ ตั้งแต่เริ่มต้นจนเสร็จสิ้น

สภาพปัจจุบันที่เป็นความต้องการ และความคาดหวังที่จะเกิดผล

สิ่งที่ต้องการให้เกิดขึ้นเมื่อสิ้นสุดโครงงาน ทั้งในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ

ข้อตกลง/ข้อกำหนด/เงื่อนไข เพื่อเป็นแนวทางในการพิสูจน์ให้เป็นไปตามที่กำหนด

กิจกรรมหรือขั้นตอนการดำเนินงาน เครื่องมือ วัสดุอุปกรณ์ สถานที่ วัน เวลา และกิจกรรมดำเนินการต่าง ๆ ตามที่ระบุไว้ในข้อ 8 ตั้งแต่เริ่มต้นจนแล้วเสร็จ

สภาพของผลที่ต้องการให้เกิด ทั้งที่เป็นผลผลิต

กระบวนการ และผลกระทบ

ชื่อเอกสาร ข้อมูลที่ได้จากแหล่งต่าง ๆ ที่นำมาใช้ในแผนการดำเนินงาน

ที่มา ( สุชาติ วงศ์สุวรรณ , 2542 : 15 )

ขั้นตอนที่ 4 การปฏิบัติโครงงานการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการดำเนินงานหลังจากที่โครงงานที่ได้รับความเห็นจากครู อาจารย์ที่ปรึกษา และได้รับการอนุมัติจากสถานศึกษาแล้ว ผู้เรียนต้องลงมือปฏิบัติงานตามแผนงานที่กำหนดไว้ในเค้าโครงของโครงงาน และระหว่างการปฏิบัติงาน ผู้เรียนต้องปฏิบัติงานด้วยความรอบคอบ คำนึงถึงความประหยัด และความปลอดภัยในการทำงาน ตลอดจนคำนึงถึงสภาพแวดล้อมด้วยในระหว่างการปฏิบัติงานตามโครงงาน ต้องมีการจดบันทึกข้อมูลต่าง ๆ ไว้อย่างละเอียดว่า ทำอะไรได้ผลอย่างไร ปัญหา อุปสรรค และแนวทางการแก้ไขอย่างไร การบันทึกข้อมูลดังกล่าวนี้ ต้องจัดทำอย่างเป็นระบบ ระเบียบ เพื่อจะได้ใช้เป็นข้อมูลสำหรับการปรับปรุงการดำเนินงานในโอกาสต่อไปด้วย การปฏิบัติกิจกรรมตามที่ระบุไว้ในขั้นตอนดำเนินงานในโครงงาน ถือว่าเป็นการเรียนรู้เนื้อหา ฝึกทักษะต่าง ๆ ตามที่ระบุไว้ในจุดประสงค์การเรียนรู้ และการปฏิบัติโครงงานควรใช้เวลาดำเนินการ ในสถานศึกษามากกว่าที่จะทำที่บ้าน

ขั้นตอนที่ 5 การเขียนรายงานการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการสรุปรายงานผลการดำเนินงานโครงงาน เพื่อให้ผู้อื่นได้ทราบแนวคิด วิธีดำเนินงาน ผลที่ได้รับตลอดจนข้อสรุป ข้อเสนอแนะต่าง ๆ เกี่ยวกับโครงงานการเขียนรายงาน ควรใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย กระชัย ชัดเจน และครอบคลุมประเด็นสำคัญ ๆ ของโครงงานที่ปฏิบัติไปแล้ว โดยอาจเขียนในรูปของสรุปรายงานผล ซึ่งอาจประกอบด้วยหัวข้อต่าง ๆ ดังนี้ บทคัดย่อ บทนำ เอกสารที่เกี่ยวข้อง วิธีการดำเนินงาน ผลการศึกษา สรุปและอภิปรายผล ข้อเสนอแนะ และตารางที่เกี่ยวข้อง

ขั้นตอนที่ 6 การแสดงผลงาน การดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการทำโครงงาน เป็นการนำเสนอผลการดำเนินงานโครงงานทั้งหมดมาเสนอให้ผู้อื่นได้ทราบ ซึ่งผลผลิตที่ได้จากการดำเนินโครงงานประเภทต่าง ๆ มีลักษณะเป็นเอกสาร รายงาน ชิ้นงาน แบบจำลอง ฯลฯ ตามประเภทของโครงงานที่ปฏิบัติการแสดงผลงาน ซึ่งเป็นการนำเอาผลการดำเนินงานมาเสนอนี้ สามารถจัดได้หลายรูปแบบ เช่น การจัดนิทรรศการ หรือทำเป็นสื่อสิ่งพิมพ์ การจัดทำเป็นสื่อมัลติมีเดีย และอาจนำเสนอในรูปแบบของการแสดงผลงาน การนำเสนอด้วยวาจา รายงาน บรรยาย ฯลฯในการดำเนินงานตามขั้นตอนการทำโครงงานที่กล่าวมานี้ สามารถปรับให้เหมาะสมกับผู้ปฏิบัติในแต่ละระดับในระดับขั้นต้น ๆ ควรมี ครู อาจารย์ที่ปรึกษา เป็นผู้คอยให้คำแนะนำช่วยเหลืออย่างใกล้ชิด และการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนควรง่าย ๆ ไม่สลับซับซ้อนส่วนในระดับสูง ๆ ที่สามารถอ่านออกเขียนได้ ควรเน้นเรื่องของความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ ความรับผิดชอบ การตัดสินใจ และการปฏิบัติ

จิราภรณ์ ศิริทวี (2542 : 35 ) ได้กำหนดขั้นตอนการทำโครงงานเป็น 6 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นที่ 1 กำหนดปัญหาหรือหัวข้อที่ต้องการศึกษา

ขั้นที่ 2 กำหนดตัวแปร ตัวแปรที่ต้องการศึกษา เป็นตัวแปรต้น ผลที่ตามมาเป็นตัวแปรตาม และถ้ามีความจำเป็นต้องควบคุมตัวแปรเพื่อให้ข้อมูลน่าเชื่อถือ ตัวแปรนั้นคือตัวแปรควบคุม

ขั้นที่ 3 ออกแบบการทดลองหรือกำหนดวิธีการหรือแหล่งข้อมูลที่ต้องไปศึกษา

ขั้นที่ 4 ดำเนินการทดลองหรือศึกษาตามที่วางแผนเอาไว้ ถ้าเป็นโครงงานประเภททดลองต้องมีการทดลองหลายๆ ครั้ง (อย่างน้อย 3 ครั้ง ) เพื่อให้เกิดความแน่ใจก่อนนำผลที่ได้มาสรุป

ขั้นที่ 5 อภิปรายผล นำข้อมูลที่ได้จากการทดลองมาประเมิน อภิปรายโดยการศึกษาจากเอกสาร หลักฐานอื่น ๆ มาประกอบว่ามีข้อแตกต่างกันเพราะอะไร

ขั้นที่ 6 นำเสนอผลการศึกษาในรูปแบบรายงาน หรือจัดบอร์ดแสดงสิ่งที่ศึกษา หรือด้วยวาจา

สรุปได้ว่า การเรียนการสอนแบบโครงงาน มีขั้นตอนการทำโครงงานอย่างต่อเนื่อง โดยผู้เรียนต้องเป็นผู้ดำเนินการเอง และมีครู-อาจารย์เป็นที่ปรึกษาให้คำแนะนำ เสนอแนะ ซึ่งผู้วิจัยมีขั้นตอนทั้ง 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 ขั้นสำรวจรวบรวมข้อมูลและเลือกหัวข้อ ขั้นที่ 2 ขั้นวิเคราะห์และวางแผน ขั้นที่ 3 ขั้นดำเนินการตามแผนงานและเขียนรายงาน ขั้นที่ 4 ขั้นนำเสนอโครงงานและประเมินผลโครงงานเพื่อประสบความสำเร็จของโครงงาน