�Ըմ��Թ��÷��ç�ҹ �բ�鹵�ѧ��� 㹡�õѴ�Թ����͡��Ǣ�ͷ��й��ҾѲ���ç�ҹ����������
��þԨ�ó�ͧ���Сͺ�Ӥѭ �ѧ��� 2. �֡�Ҥ鹤��Ҩҡ�͡���������觢����� 3. �Ѵ������ç�ͧ�ç�ҹ���з� ����������´�ѧ��� 4. ���ŧ��ͷ��ç�ҹ 5. �����¹��§ҹ��ШѴ�Ӥ����͡���� �����¹��§ҹ
���Ըա�����ͤ��������������������������ǤԴ �Ըմ��Թ����֡�Ҥ鹤����Ң����ŷ���� ��ʹ�������ػ��� ����ʹ��е�ҧ� ����ǡѺ�ç�ҹ��� 㹡����¹��§ҹ �ѡ���¹��������ҷ����ҹ���� �Ѵਹ ��ЪѺ ��еç仵ç�� ��èѴ�Ӥ����͡����ҹ ��觻�Сͺ���� ��ù��ʹ���С���ʴ��ŧҹ�ͧ�ç�ҹ �繢�鹵����Ӥѭ�ա��鹵˹�觢ͧ��÷��ç�ҹ �����ʴ��͡�֧��Ե�Ť����Դ
����������㹡�÷ӧҹ�������ç�ҹ������ ������Ըշ������������Ѻ���������㨶֧�ŧҹ��� ��÷��ç�ҹ���������� �͡�ҡ���繡Ԩ�����������������ѡ���¹ ��Ӥ������ҧ����������������ѭ�� �Ѳ�ҤԴ�� ��Ե�ѳ���ҧ� ���� �ѧ�繡Ԩ�����������������ѡ���¹ �դ���ʹ㨷��зӧҹ�Ԩ����л�Сͺ�Ҫվ�ҧ�����������ҡ��觢�鹴��� ���� �Ѩ�غѹ�������� ����ȷ����š�Ҵ�Ź�ؤ�ҡ÷ҧ��ҹ��������ʹ���繨ӹǹ�ҡ �ѧ��鹨֧��ҨѴ����÷��ç�ҹ���������� �繡Ԩ����㹷ء�дѺ��� ���������þѲ�һ���Ȫҵ��Ҥ� ขั้นตอนการทำโครงงาน สุชาติ วงศ์สุวรรณ. ( 2542 : 13 – 18) ได้กล่าวว่า โครงงานเป็นกิจกรรมที่ต้องกระทำอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่เริ่มต้นจนกระทั่งเสร็จสิ้นโครงงาน ซึ่งผู้เรียนต้องเป็นผู้ดำเนินการเองทั้งสิ้น โดยมีครู – อาจารย์ที่ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา คอยให้คำแนะนำ เสนอแนะ และให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิดตลอดเวลาในการดำเนินงานโครงงาน มีขั้นตอนที่สำคัญประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 1 การคิดและเลือกหัวข้อ การดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการคิดหาหัวข้อเรื่องที่จะทำโครงงาน โดยผู้เรียนต้องตั้งต้นด้วยคำถามที่ว่า จะศึกษาอะไรทำไมต้องศึกษาเรื่องดังกล่าวสิ่งที่จะนำมากำหนดเป็นหัวข้อเรื่องโครงงาน จะได้มาจากปัญหา คำถาม หรือความอยากรู้อยากเห็นในเรื่องต่าง ๆ ของผู้เขียนเอง ซึ่งเป็นผลจากการที่ผู้เรียนได้อ่านหนังสือ เอกสาร บทความ ยอมฟังความคิดเห็น การบรรยาย การสนทนา หรือจากการที่ได้ไปดูงานทัศนศึกษา ชมนิทรรศการ หรือสังเกตจากปรากฎการณ์ต่าง ๆ รอบข้างหัวเรื่องของโครงงาน ต้องเป็นเรื่องที่เฉพาะเจาะจง และชัดเจนว่า โครงงานนี้ทำอะไร และควรเน้นเรื่องที่อยู่ใกล้ตัว หรือ มีความคุ้นเคยกับเรื่องดังกล่าว เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาในการศึกษาพอสมควร ที่จะทำให้ได้มาซึ่งคำตอบ ขั้นตอนที่ 2 การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการดำเนินงานต่อจากขั้นตอนที่ 1 การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องนี้ รวมไปถึงการขอคำปรึกษา หรือข้อมูลรายละเอียดอื่น ๆ จากผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เกี่ยวข้องทุกระดับ รวมทั้งการสำรวจวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้จะทำให้เกิดความรู้ ความเข้าใจในรายละเอียดต่าง ๆ ของเนื้อหาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องเพิ่มมากขึ้น รวมทั้งทำให้เห็นถึงขอบข่ายของภาระงานที่จะดำเนินการของโครงงานที่จะทำผลที่ได้จากการดำเนินงานขั้นตอนนี้ จะช่วยทำให้ได้แนวคิดในการกำหนดขอบข่าย หรือเค้าโครงของเรื่องที่จะศึกษาชัดเจนว่าจะทำอะไรทำไมต้องทำต้องการให้เกิดอะไรทำอย่างไรใช้ทรัพยากรอะไร ทำกับใครเสนอผลอย่างไร ขั้นตอนที่ 3 การเขียนเค้าโครงของโครงงานการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการสร้างแผนที่มีความคิด เป็นการนำเอาภาพของงาน และภาพความสำเร็จของโครงงานที่วิเคราะห์ไว้มาจัดทำรายละเอียด เพื่อแสดงแนวคิด แผน และขั้นตอนการทำโครงงาน การดำเนินงานในขั้นนี้อาจใช้การระดมสมอง ถ้าเป็นการทำงานเป็นกลุ่ม เพื่อให้ผู้ร่วมงานและผู้เกี่ยวข้องทุกคนได้มองเห็นภาระงานตั้งแต่เริ่มต้นจนเสร็จสิ้น รวมทั้งได้ทราบถึงบทบาทและระยะเวลาในการดำเนินงาน เมื่อเกิดความชัดเจนแล้วจึงนำเอามากำหนดเขียนเป็น เค้าโครงของโครงงาน โดยทั่วไปเค้าโครงของโครงงาน จะประกอบด้วยหัวข้อต่าง ๆ มีรายละเอียดดังตาราง ที่ 2.1 ตารางที่ 2.1 แสดงหัวข้อ / รายการ รายละเอียดที่ต้องระบุในการเขียนเค้าโครงของโครงงาน
ที่มา ( สุชาติ วงศ์สุวรรณ , 2542 : 15 ) ขั้นตอนที่ 4 การปฏิบัติโครงงานการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการดำเนินงานหลังจากที่โครงงานที่ได้รับความเห็นจากครู – อาจารย์ที่ปรึกษา และได้รับการอนุมัติจากสถานศึกษาแล้ว ผู้เรียนต้องลงมือปฏิบัติงานตามแผนงานที่กำหนดไว้ในเค้าโครงของโครงงาน และระหว่างการปฏิบัติงาน ผู้เรียนต้องปฏิบัติงานด้วยความรอบคอบ คำนึงถึงความประหยัด และความปลอดภัยในการทำงาน ตลอดจนคำนึงถึงสภาพแวดล้อมด้วยในระหว่างการปฏิบัติงานตามโครงงาน ต้องมีการจดบันทึกข้อมูลต่าง ๆ ไว้อย่างละเอียดว่า ทำอะไรได้ผลอย่างไร ปัญหา อุปสรรค และแนวทางการแก้ไขอย่างไร การบันทึกข้อมูลดังกล่าวนี้ ต้องจัดทำอย่างเป็นระบบ ระเบียบ เพื่อจะได้ใช้เป็นข้อมูลสำหรับการปรับปรุงการดำเนินงานในโอกาสต่อไปด้วย การปฏิบัติกิจกรรมตามที่ระบุไว้ในขั้นตอนดำเนินงานในโครงงาน ถือว่าเป็นการเรียนรู้เนื้อหา ฝึกทักษะต่าง ๆ ตามที่ระบุไว้ในจุดประสงค์การเรียนรู้ และการปฏิบัติโครงงานควรใช้เวลาดำเนินการ ในสถานศึกษามากกว่าที่จะทำที่บ้าน ขั้นตอนที่ 5 การเขียนรายงานการดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นการสรุปรายงานผลการดำเนินงานโครงงาน เพื่อให้ผู้อื่นได้ทราบแนวคิด วิธีดำเนินงาน ผลที่ได้รับตลอดจนข้อสรุป ข้อเสนอแนะต่าง ๆ เกี่ยวกับโครงงานการเขียนรายงาน ควรใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย กระชัย ชัดเจน และครอบคลุมประเด็นสำคัญ ๆ ของโครงงานที่ปฏิบัติไปแล้ว โดยอาจเขียนในรูปของสรุปรายงานผล ซึ่งอาจประกอบด้วยหัวข้อต่าง ๆ ดังนี้ บทคัดย่อ บทนำ เอกสารที่เกี่ยวข้อง วิธีการดำเนินงาน ผลการศึกษา สรุปและอภิปรายผล ข้อเสนอแนะ และตารางที่เกี่ยวข้อง ขั้นตอนที่ 6 การแสดงผลงาน การดำเนินงานตามขั้นตอนนี้ เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการทำโครงงาน เป็นการนำเสนอผลการดำเนินงานโครงงานทั้งหมดมาเสนอให้ผู้อื่นได้ทราบ ซึ่งผลผลิตที่ได้จากการดำเนินโครงงานประเภทต่าง ๆ มีลักษณะเป็นเอกสาร รายงาน ชิ้นงาน แบบจำลอง ฯลฯ ตามประเภทของโครงงานที่ปฏิบัติการแสดงผลงาน ซึ่งเป็นการนำเอาผลการดำเนินงานมาเสนอนี้ สามารถจัดได้หลายรูปแบบ เช่น การจัดนิทรรศการ หรือทำเป็นสื่อสิ่งพิมพ์ การจัดทำเป็นสื่อมัลติมีเดีย และอาจนำเสนอในรูปแบบของการแสดงผลงาน การนำเสนอด้วยวาจา รายงาน บรรยาย ฯลฯในการดำเนินงานตามขั้นตอนการทำโครงงานที่กล่าวมานี้ สามารถปรับให้เหมาะสมกับผู้ปฏิบัติในแต่ละระดับในระดับขั้นต้น ๆ ควรมี ครู – อาจารย์ที่ปรึกษา เป็นผู้คอยให้คำแนะนำช่วยเหลืออย่างใกล้ชิด และการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนควรง่าย ๆ ไม่สลับซับซ้อนส่วนในระดับสูง ๆ ที่สามารถอ่านออกเขียนได้ ควรเน้นเรื่องของความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ ความรับผิดชอบ การตัดสินใจ และการปฏิบัติ จิราภรณ์ ศิริทวี (2542 : 35 ) ได้กำหนดขั้นตอนการทำโครงงานเป็น 6 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 กำหนดปัญหาหรือหัวข้อที่ต้องการศึกษา ขั้นที่ 2 กำหนดตัวแปร ตัวแปรที่ต้องการศึกษา เป็นตัวแปรต้น ผลที่ตามมาเป็นตัวแปรตาม และถ้ามีความจำเป็นต้องควบคุมตัวแปรเพื่อให้ข้อมูลน่าเชื่อถือ ตัวแปรนั้นคือตัวแปรควบคุม ขั้นที่ 3 ออกแบบการทดลองหรือกำหนดวิธีการหรือแหล่งข้อมูลที่ต้องไปศึกษา ขั้นที่ 4 ดำเนินการทดลองหรือศึกษาตามที่วางแผนเอาไว้ ถ้าเป็นโครงงานประเภททดลองต้องมีการทดลองหลายๆ ครั้ง (อย่างน้อย 3 ครั้ง ) เพื่อให้เกิดความแน่ใจก่อนนำผลที่ได้มาสรุป ขั้นที่ 5 อภิปรายผล นำข้อมูลที่ได้จากการทดลองมาประเมิน อภิปรายโดยการศึกษาจากเอกสาร หลักฐานอื่น ๆ มาประกอบว่ามีข้อแตกต่างกันเพราะอะไร ขั้นที่ 6 นำเสนอผลการศึกษาในรูปแบบรายงาน หรือจัดบอร์ดแสดงสิ่งที่ศึกษา หรือด้วยวาจา สรุปได้ว่า การเรียนการสอนแบบโครงงาน มีขั้นตอนการทำโครงงานอย่างต่อเนื่อง โดยผู้เรียนต้องเป็นผู้ดำเนินการเอง และมีครู-อาจารย์เป็นที่ปรึกษาให้คำแนะนำ เสนอแนะ ซึ่งผู้วิจัยมีขั้นตอนทั้ง 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 ขั้นสำรวจรวบรวมข้อมูลและเลือกหัวข้อ ขั้นที่ 2 ขั้นวิเคราะห์และวางแผน ขั้นที่ 3 ขั้นดำเนินการตามแผนงานและเขียนรายงาน ขั้นที่ 4 ขั้นนำเสนอโครงงานและประเมินผลโครงงานเพื่อประสบความสำเร็จของโครงงาน |