แผนการ สอน เรื่อง คํา ไวพจน์ ม. 1

สิ่งที่นักเรียนจะได้เรียนรู้

1. เรียนรู้เรื่องคำไวพจน์

อุปกรณ์

1. บัตรคำที่เป็นความหมายของคำไวพจน์(แผ่นใหญ่มีภาพประกอบ) ได้แก่คำว่า ดอกไม้ ผู้หญิง พระอาทิตย์ พระจันทร์ เทวดา น้ำ เมือง นก ปลา ใจ
2. คำไวพจน์(แผ่นเล็ก) ได้แก่ โกสุม ผกา บุปผชาติ กัลยาณี นารี กานดา ทิพากร ทินกร สุริยะ ศศิธร โสม แข เทพ แมน เทวัญ อาโป นที หรรณพ นคร บุรี ธานี สกุณา วิหค ปักษี มัสยา มัจฉา มีนา กมล ดวงแด หทัย (จริงๆอยากเพิ่มคำให้มากกว่านค่ะี้ แต่เนื่องจากต้องกระชับภายใน20นาที เพราะเป็นฐานการเรียนรู้ค่ะ)

ขั้นตอนการสอน

1. แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 10 คน
2. สื่อบัตรคำจะจัดวางไว้เป็นสองฝั่ง ฝั่งละ 5 กลุ่มคำ ทั้งสองฝั่งจะได้คำไม่เหมือนกัน แต่ความยากง่ายของคำอยู่ในระดับเดียวกัน
3. กติกา : ทั้งสองกลุ่มต้องจัดกลุ่มคำไวพจน์ให้ตรงกับความหมาย โดยหยิบบัตรคำไวพจน์แผ่นเล็กไปวางไว้กับบัตรคำความหมายที่เป็นแผ่นใหญ่
-เช่น นำคำว่า โกสุม ผกา บุปผชาติ ไปวางกับคำว่า ดอกไม้ (เนื่องจากไปทำกิจกรรมครั้งแรกค่ะ ยังไม่รู้บริบทนักเรียน ก็เลยไกด์ให้เด็กค่ะว่าทุกแผ่นป้ายจะมีคำไวพจน์อยู่ในกลุ่มความหมายนั้นๆทั้งหมด3คำ )
4. เมื่อทั้งสองกลุ่มจัดกลุ่มคำเสร็จเรียบร้อยแล้วจึงเฉลยว่าจัดคำไวพจน์ได้ถูกต้องตรงกับความหมายหรือไม่ โดยนักเรียนทุกคนมารวมกัน เฉลยไปทีละคำ ทีละกลุ่ม
(เล่านิดนึงค่ะ ก่อนเฉลยแต่ละคำนักเรียนลุ้นมากว่าคำตอบจะถูกหรือผิด ช่วงนี้จะค่อนข้างซีเรียสและดูจริงจังมากค่ะ)
5. เมื่อเฉลยเสร็จให้นักเรียนนำบัตรคำที่จัดกลุ่มผิดตอนแรกไปวางให้ถูกต้องอีกครั้ง
6. สรุปคะแนน ให้รางวัลเล็กๆน้อยๆ

ทางแถวเถ่ือนไคลคลา ครบู าสสอนอย่าโกรธ โทษตนผิดพงึ รู้ ส้เู สียสินอยา่ เสียศกั ด์ิ กกั ดีอย่าด่วนเคียด อยา่ เบยี ดเสียดแก่มิตร ท่ีผิดช่วยเตือนตอบ ที่ชอบช่วยยกยอ ใบงานที่ ๒ เร่ือง สานวนสุภาษิต แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ ๖ เร่ือง ร่ายสุภาษิตพระรว่ ง คาชี้แจง หำสำนวนสภุ ำษิตจำกเรอื่ งร่ำยสุภำษิตพระร่วงแลว้ เปรยี บเทียบกบั สำนวนสุภำษิตปัจจบุ นั พร้อมทงั้ อธิบำยควำมหมำย สุภาษิตพระร่วง สานวนปัจจุบนั ความหมาย ตวั อยา่ ง

๑. น้าเชี่ยวอย่าขวางเรือ น้าเช่ียวอย่าขวางเรือ อยา่ ขดั ขวางผทู้ ี่มีอานาจ ๒. เข้าเถือนอย่าลืมพร้า เข้ำเถือนอยำ่ ลืมพร้ำ ๓. อย่าตีงูให้แก่กา ตีงูให้กำกิน ๔. สวุ านขบอย่าขบตอบ หมากัดอย่ากัดตอบ ๕. หวา่ นพชื จักเอาผล หวา่ นพชื ย่อมหวังผล ๖. ผิจะจับจบั จงมน่ั จบั ใหม้ ่ันคั้นให้ตาย ผจิ ะค้ันคั้นจงตาย ความในอย่านำออก ๗. ภายในอยา่ นำออก ความนอกอย่านำเข้า คบคนจรหมอนหมน่ิ ภายนอกอยา่ นำเข้า ตปี ลาหนา้ ไซ ๘. อย่าผูกมิตรคนจร ขดุ ดว้ ยปากถากด้วยตา ๙. อย่าตีปลาหนา้ ไซ ๑๐. อยา่ ขดุ คนด้วยปาก อยา่ ถากคนด้วยตา ใบงานที่ ๓ เรื่อง คำไวพจน์ แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ บทร้อยกรอง คำชี้แจง รวบรวมคำไวพจน์ของคำตอ่ ไปนี้

ความหมาย คำทพี่ บในบทประพนั ธ์ พระอาทติ ย์ ตะวนั สรุ ยิ า สุริยัน สรุ ยิ ะ ทินกร ภาสกร รงั สมิ นั ตุ์ อรณุ ทวิ า รพี พระจนั ทร์ เดือน แข บหุ ลนั โสม นศิ ากร โคมราตรี จนั ทรา จันทร ท้องฟ้า นภา นภากาศ โพยม เวหา เวหล เวหาศ อัมพร ทฆิ ัมพร นก วหิ ค สุโนก ปักษี ปกั ษา สกุณี สกุณา ม้า อาชา อาชาไนย อศั ว สินธพ ภาชี ผหู้ ญิง อนงค์ นชุ กานดา นารี พธู สมร สุดา สมร ขวัญใจ จอมขวญั ดวงใจ ขวัญจติ วนดิ า กนั ยา สตรี ปา่ พนา ไพร ไพรสณฑ์ อรัญ พนาวัน พนาลยั รกุ ขา พฤกษ์ เถ่อื น ไพรสัณฑ์ มรคา พนสั วนา คำอุปมาอุปไมย ๑. ให้นกั เรียนเติมคำอปุ มาอุปไมยต่อไปน้ี

๑) แก้มแดงเหมือน ____________________ ๒) ขมเหมือน _______________________ ๓) คันเหมือน _______________________ ๔) ดำเหมือน ________________________ ๕) งงเปน็ __________________________ ๖) ดุเหมือน _________________________ ๗) เงยี บเหมือน _______________________ ๘) จมูกไวเหมือน ______________________ ๙) ใจแขง็ เป็น ________________________ ๑๐) ช้าเหมอื น ________________________ ๑๑) มดื เหมือน ________________________ ๑๒) ขาวเหมือน ________________________ ๑๓) เย็นเหมือน ________________________

ใบงานที่ ๑ เร่ือง การอ่านตีความ แผนการจัดการเรยี นร้ทู ี่ ๑ เรอื่ ง นิราศภเู ขาทอง คำชแี้ จง อ่านบทรอ้ ยกรอง แลว้ บอกว่าหมายถงึ ใครหรือสิ่งใด มคี วามหมายวา่ อยา่ งไร ๑) ถงึ หน้าวงั ดังหน่ึงใจจะขาด คิดถงึ บาทบพติ รอดิศร โอผ้ ่านเกลา้ เจา้ ประคณุ ของสุนทร แตป่ างก่อนเคยเฝา้ ทุกเชา้ เย็น หมายถึง รชั กาลที่ ๒ สุนทรภเู่ ปน็ กวีทโี่ ปรดปรานของรัชกาลที่ ๒ มาก เคยรับใช้รัชกาลที่ ๒ จนสวรรคต เมื่อผ่านหน้าพระบรมมหาราชวังจึงคร่ำครวญถึงรชั กาลท่ี ๒ ๒. เมื่อเคราะหร์ ้ายกายเราก็เทา่ น้ี ไม่มีทพี่ สธุ าจะอาศัย ล้วนหนามเหนบ็ เจ็บแสบคบั แคบใจ เหมอื นนกไรร้ ังเร่อยู่เอกา หมายถงึ ตัวสนุ ทรภเู่ อง เมื่อรัชกาลท่ี ๒ สวรรคต สุนทรภู่ตอ้ งตกระกำลำบาก ต้องออกจากราชการและบวช เปน็ พระ ไม่มเี จ้านายองค์ใดกล้ารบั อุปการะ ต่อมาได้ถวายตวั อยกู่ ับพระองค์เจา้ ลักขณานุคุณ พระราชโอรสในรัชกาล ที่ ๓ เมอื่ เจา้ นายองค์นส้ี นิ้ พระชนม์ สนุ ทรภไู่ ร้ท่ีพ่ึงพิงจงึ ลอยเรอื แตง่ กลอนเล้ยี งชีพ ๓. ถึงบางพูดพดู ดีเปน็ ศรีศักด์ิ มคี นรกั รสถ้อยอร่อยจิต แมน้ พดู ช่ัวตัวตายทำลายมิตร จะชอบผดิ ในมนุษยเ์ พราะพูดจา หมายถงึ คำพูด การพูดจาดี ไพเราะอ่อนหวาน ทำให้มีแตค่ นรกั ในทางตรงกันขา้ ม การพูดจาไม่ดี ใชค้ ำพูด หยาบคาย ทำให้มแี ต่คนเกลยี ดและเป็นการสรา้ งศัตรู ฉะน้ันควรระวังในเรือ่ งการพูดจา ๔. กระนหี้ รือชื่อเสยี งเกียรติยศ จะมิหมดลว่ งหน้าทนั ตาเหน็ เป็นผดู้ มี มี ากแลว้ ยากเยน็ คิดก็เปน็ อนิจจังเสยี งทง้ั นน้ั หมายถงึ เกียรติยศชือ่ เสียง ซึ่งเป็นสิ่งไมเ่ ทีย่ งแท้ คนเราเมื่อมชี อ่ื เสียงก็ย่อมเสื่อมเสยี ช่อื เสียงได้ และคน ร่ำรวยก็มโี อกาสยากจนไดเ้ ชน่ กัน ทกุ สิง่ ในโลกน้ีย่อมไมจ่ รี ังย่งั ยนื ๕. ไม่เมาเหลา้ แล้วแตเ่ รายงั เมารัก สดุ จะหักห้ามจิตคิดไฉน

ถงึ เมาเหล้าเชา้ สารก็หายไป แต่เมาใจนปี้ ระจำทุกคำ่ คนื หมายถงึ การหักหา้ มความรัก ความทุกขท์ างใจหนักหนากว่าความทุกข์ทางกาย อยา่ งเช่นการเมาเหล้า เม่ือ สร่างเมากจ็ ะหายไป แต่การเมารักหรอื ล่มุ หลงอยู่ในเร่ืองของความรัก เปน็ เรอื่ งของจิตใจทต่ี อ้ งใชร้ ะยะเวลาในการ ดแู ลรักษา

ใบงานที่ ๒ เรอ่ื ง การใช้ภาษาในงานประพนั ธ์ แผนการจดั การเรียนรู้ ๒ นริ าศภเู ขาทอง คำชี้แจง ๑. อ่านเรอื่ ง นริ าศภูเขาทองแล้วทำกจิ กรรมตามท่ีกำหนดให้ ๑) ยกตัวอยา่ งคำกลอนทีส่ นุ ทรภู่ใชช้ ่ือสถานทม่ี าเก่ียวพันกับความรู้สึกของตนเอง และเล่นเสียงกบั ความหมายใหเ้ ก่ียวโยงกนั หรอื เปน็ ลักษณะการเล่นคำ เช่น ถึงบางพลดั เหมือนพี่พลดั มาขัดเคือง ทง้ั พลัดเมืองพลัดสมรมาร้อนรน ๒) ยกตวั อย่างคำกลอนท่ีสุนทรภู่เกย่ี วโยงสถานทกี่ บั ความร้สู ึกของตนเอง เช่น ถงึ บางจากจากวดั พลดั พีน่ ้อง มามวั หมองม้วนหนา้ ไมฝ่ ่าฝืน เพราะรักใคร่ใจจดื ไมย่ ดื ยืน จึงตอ้ งขนื ใจพรากมาจากเมือง ๓) ยกตัวอย่างคำกลอนทใ่ี ชค้ ำเลียนเสียง เชน่ เป็นเงาง้ำน้ำเจงิ่ ดูเว้ิงว้าง ทั้งกวา้ งขวางขวัญหายไม่วายเหลยี ว เหน็ ดมุ่ ดุม่ หนุม่ สาวเสียงกราวเกรียว ล้วนเรอื เพรียวพร้อมหน้าพวกปลาเอย ๔) ยกตวั อย่างคำกลอนที่ใช้เปรยี บเทยี บ เช่น มาถึงบางธรณีทวีโศก ยามวโิ ยคยากใจใหส้ ะอนื้ โอ้พสุธาหนาแนน่ เป็นแผ่นพน้ื ถึงสห่ี มนื่ สองแสนทั้งแดนไตร เมื่อเคราะห์รา้ ยกายเรากเ็ ทา่ น้ี ไม่มีทพ่ี สธุ าจะอาศัย ๕) ยกตวั อยา่ งคำกลอนทใ่ี ห้คติหรอื ข้อคิด เชน่ ล้วนหนามเหนบ็ เจ็บแสบคบั แคบใจ เหมอื นนกไร้รงั เร่อย่เู อกา ๒. พูดแสดงความคดิ เห็นเก่ียวกับบทรอ้ ยกรองต่อไปน้ี โดยบอกดว้ ยวา่ สนุ ทรภู่แสดงทรรศนะเก่ียวกับบทร้อยกรองนี้ วา่ อย่างไร และนักเรียนมคี วามคดิ เห็นอย่างไร

๑) ถงึ โรงเหลา้ เตากล่ันควันโขมง มคี นั โพงผกู สายไว้ปลายเสา โอ้บาปกรรมนำ้ นรกเจยี วอกเรา ให้มวั เมาเหมือนหนง่ึ บ้าเปน็ น่าอาย ไมเ่ มาเหลา้ แลว้ แต่เรายังเมารัก สดุ จะหกั ห้ามจิตคิดไฉน ถงึ เมาเหลา้ เชา้ สายกห็ ายไป แต่เมาใจนปี้ ระจำทุกคำ่ คืน ๒) ถงึ บางพดู พดู ดเี ป็นศรีศกั ด์ิ มีคนรักรสถ้อยอร่อยจติ แม้นพูดชั่วตวั ตายทำลายมติ ร จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา ๓) กระน้ีหรือช่ือเสียงเกยี รติยศ จะมหิ มดล่วงหนา้ ทันตาเห็น เปน็ ผ้ดู ีมีมากแล้วยากเยน็ คิดก็เป็นอนิจจังเสียทั้งนนั้

คำชี้แจง ใบงานท่ี ๓ เรือ่ ง การเขยี นบทสนทนา แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ ๓ เรอ่ื ง เศรษฐศาสตร์ในหอ้ งแถว เขยี นบทสนทนาของการต์ ูนตามจินตนาการของนักเรียน

๒. ใหน้ ักเรยี นเขียนเลา่ เร่อื งจากภาพการ์ตนู ท่นี ักเรยี นทำในขอ้ ๑

๒. นักเรียนนำบทสนทนาจากข้อ ๑ ไปแสดงบทสนทนาสมมตุ ิหนา้ ชั้นเรยี น บนั ทกึ หลังการสอน ๑. ผลการสอน การประเมนิ ด้านความรู้ : Knowledge …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………..................................................................................... การประเมินดา้ นทกั ษะกระบวนการ: Process …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… การประเมนิ ด้านคุณลกั ษณะทพ่ี ึงประสงค์ : Attitude

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………… …………………..……………………………………………………………………… ๒. ปญั หาอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ๓. แนวทางแกไ้ ขจัดกจิ กรรมเสรมิ ทักษะหรอื ซอ่ มเสรมิ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ลงชอ่ื …..........………….......................…….. ผู้จัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ( นายนราวฒุ ิ รยิ ะนา ) ตำแหนงพนักงานราชการ บันทึกการนเิ ทศ รายละเอยี ดความเหน็ ของผนู้ เิ ทศ ลายมือช่ือ ที่ รายการผูน้ เิ ทศ ๑ หวั หน้ากลุ่มสาระ ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. การเรยี นรู้/ผทู้ ่ีไดร้ บั ………………………………………………….................................. มอบหมาย …………………………………………………..................................

๒ รองผู้อำนวยการ ………………………………………………….................................. กลุ่มบริหารวชิ าการ ………………………………………………….................................. ๓ ผ้อู ำนวยการโรงเรียน ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. ………………………………………………….................................. …………………………………………………..................................