��� �.�. 1565 �������������ҳҨѡ���⢷�¹�� �����������Ҿ�����ѧ������ӹҨ�ͧ��ѵ������ ������ӹҨ�Ҷ֧����� (ž����) ����Ӿٹ �������Դ������ ����������͡�Ҫ����˹�� ����Ҿ����Ҫ�����ѹ��� 7 (�.�. 1724-1761) �����ͧ��ҧ� � ������ ��⢷�� ���ç¡�ԴҾ������駾�Ъ�ä���������͢ع�����ͧ ������ͧ�Ҵ ���ʾ�͢ع��չ�ǹӶ������ͧ�ҳҨѡ����§ (���ä�š) �������駵��������˭������ "����ԷôԹ��ҷԵ��" Show ��͢ع�����ͧ ��ç������͡Ѻ������¤�� ��͢ع�ҧ��ҧ��� ��ҵ����ͧ��ҧ� �ͺ��⢷�������� ��ҵ���⢷�¨ҡ���ʺҴ�ŭ�Ӿ� �������ǻ� 1781 �֧ 1792 ��������ɡ��͢ع�ҧ��ҧ����繡�ѵ����ç��й����� "����Թ��ҷԵ��" (���д�, ��ҧ����, �.300 ��� 467� ������á��駡�ا��⢷�¹���ҳ�ࢵ�ѧ�Ѻ᤺��§���ͧ���§ ���ͧ���ҧ�餧ŧ�Ҷ֧���ͧ��кҧ���ҡ���� �ҧ���ѹ����§�˹����§���ͧ�ҡ �ع�����������ͧ�ʹ ������������ӹҨ�֧¡�Ѿ�ҵ����ͧ�ҡ �ͧ�Ѿ�ͧ��͢ع����Թ��ҷԵ�����·����������ͧ����� ��Ҫ���ҧ��Тع����� �ǡ���ͧ�ʹ�֧ᵡ����� ����Ҿ�͢ع�ҹ���ͧ�����Ҫ���ͨҾ�кԴҨ����ä� ����� �.�. 1822 ��͢ع������˧ (����Ҫ) ���ͧ�Ҫ�����Ҩ��֧�� 1841 ��͢ع������˧����¾���Ҫ�ҳ�ࢵ�͡仡��ҧ��ҧ�ѧ��ҡ�����Ҩ��֡��ѡ��� 1 ��ҷҧ��ȵ��ѹ�͡�����ͧ�����ǧ �ͧ�� (��ɳ��š) �֧���⢧ ���§�ѹ��� ���§�� ��������餳�� (��ᾧྪ�) ��кҧ (������ä�) �á (��¹ҷ) �ؾ�ó���� �Ҫ���� ྪú��� �����ո����Ҫ ���ش��觷��� ��ȵ��ѹ�������ͧ�ʹ ˧��Ǵն֧��������ط� ����˹�������ͧ������ͧ��ҹ ���ͧ����� (����) ��½��⢧件֧���ͧ��� (��ǧ��кҧ) (��Ъ�����Ҩ��֡�Ҥ��� 1 ��ѡ��� 1,2467, �.57-58) ��ѧ�Ѫ��ž�͢ع������˧����Ҫ ��ا��⢷��������������ӹҨŧ������Ѫ���¾��������� ����ҧ��ǹӶ�� (���� = �١��������, �Ӷ�� = ��ӷ���) ���������� (�����Ҹ����Ҫҷ�� 1) �����Ҹ����Ҫҷ�� 2 ����ͧ�Ҫ�������ҧ �.�. 1911-42 ��鹻�ҡ�����µ�ͧ��������ͧ��鹢ͧ��ظ�������Ժ�������ҧ �.�. 1921-31 ���Ѫ��ž����Ҹ����Ҫҷ�� 3 (��������, �.�. 1942-1962) ��Ѻ����秢������������ä��Դ�ԧ�Ҫ���ѵ� ���稾�й��Թ��Ҹ��Ҫ��ͧ�ç��������������зç��駾�Һ����� ��������ͧ��鹵����ظ�Ҩ����ä������ �.�. 1981 �֧����Ҫǧ������ǧ (���д�, ��ҧ����, �.300-304) �кͺ��û���ͧ������⢷�� �·�����Ҩ���������� �кͺ��û���ͧ�����������¹�ҡ�кͺ����Ѱ ���� �����鹢�Ҵ���������е�͡ѹ �繾ѹ��Ե�����ѵ�١ѹ�繤��駤��� ������кͺ�ҳҨѡâ�Ҵ�˭��� �ջ�Ъҡ��ҡ��� ��觷�����èѴ��û���ͧ�դ�������ҡ�ա�úѧ�Ѻ�ѭ��Ŵ���蹡ѹ�ҡ��� ����������ѹ�������ҧ��黡��ͧ��л�ЪҪ����ա������¹�ŧ�� 3 ��鹵 ��� 㹵�鹢ͧ�кͺ������Ѱ ��������ѹ����Ẻ�ԵҸԻ�� ��� Ẻ��͡Ѻ�١ ���������⢷�����������¹������ٻẺ����ͧ ��� �Ե��ҪҸԻ�� ��� Ẻ��͡Ѻ�١ ���������⢷��������Ҿ�зç���¡��� ��Ẻ�ԴҤ�ͧ�ص� (Paternal Government) (���稾����Һ��ǧ���͡������Ҵ�ç�Ҫҹ��Ҿ, 2470, �.9) ���Ҩ���Ẻ�Ե��ҪҸԻ���ҡ���� ���о���Ҫ�����Ңͧ�ӹҨԻ�� ���л���ͧ��ɮ������Դ� (����Է�������⢷�¸���Ҹ��Ҫ, 2527, �.31) �觾֧�ѧࡵ��ҡ�û���ͧ������⢷�� ����Ҫ���ҡ�ѵ����������հҹ�����ǧ ������� ��� �Ѵ���հҹ����١��ǧ ��ҹ��ǧ (����������¡��� ��� (�����) ��л�辭�) ��������ѹ�������Ҷ֧�Ѫ��ŷ�� 6 ��� ������ (�����Ҫ�� �.�. 1890) ��ç������й����� �����Ҹ����Ҫ� (�Ѻ�繾��ͧ���á) ��觷�������������¡��͢ع���繾���Ҫ���§���ѧ�������� (�����) ��軡��ͧ������ѡ����Тͧ�����ʹ�����ѡ (��Ҵبҡ��й���������ҹ����͢ع�ҧ��ҧ��� ���繤������������ҡ���ҹ����͢ع����Թ��ҷԵ�� �������������Ǵҵ�����ͷ����Ѵ�ŧ�Ҩҡ���˹觢ͧ��͢ع�����ͧ����ѵ������÷ç�觵�����) ���ҧ�á�� ��ҾԨ�óҨҡ��ѡ��û���ͧ��������֡������ѡ��� 1 �������� �繡�û���ͧ����ѷ�Ի�ЪҸԻ���ҡ �ѧ�������ǵ��� �ѡɳС�û���ͧ�ҳҨѡ���⢷�� ��û���ͧ�ҳҨѡ���⢷�� ���稡������Ҵ�ç�Ҫҹ��Ҿ��Ҷ����ҡ�û�ͧ�ѹ��ҹ���ͧ����ѡ �֧�ҧ����º�����ҧ���� �����ͧ����繪�¹Ѻ�繷��÷ء����ҹ�� �ع�ҧ��˹�ҷ��Ǻ�����������ҹ�鹵���ӴѺ ������ҧ�֡ʧ������ѧ�Ѻ�ѭ�����ҧ����� �����Դ�֡ʧ������ѧ�Ѻ�ѭ�ҡѹ���ҧ����������ͧ��ҧ� ��ࡳ������ͧ�ͧ����������繡ͧ�Ѿ�����Ѻ�Ѿ��ǧ ����Ѻ������ͧ��������ͺ�Ҫ�ҹը�����ѹ�繡ͧ�Ѿ��ǧ��ǹ���ͧ����Ѫ����������ͧ�ػ�Ҫ ��˹�ҷ��ͧ�Ѿ˹�� 1.���ͧ�١��ǧ �������ͧ˹�Ҵ�ҹ ����»��Ԩ������� 4 ��������ͺ�Ҫ�ҹ� �������������� ˹�ҷ���Ӥѭ�ͧ���ͧ�١��ǧ ����繡�������ͧ��е��˹�������;��ǧ���繡�ý֡��û���ͧ��к������Ҫ����蹴Թ��з�˹�ҷ���繴�ҹ�����¨ҡ����Ҫ�ѵ�� �袳����ǡѹ�ѹ���¡��������������÷�����ͧ���ͧ�١��ǧ�Ҩ�·Ѿ����Ҫ�ҹ��������ͧ��ǧ�������Ҫ���ѵ�����͡�ѵ�����ʴ����ä� ���ͧ�١��ǧ�ͧ��ا��⢷���մѧ��� ����˹�ͤ�����ͧ����Ѫ����� ��ȵ��ѹ�͡������ͧ �ͧ��(�Ѩ�غѹ ������ͧ��ɳ��š) ��ȵ��ѹ�� ������ͧ��ê�� ����������ͧ�����ǧ 2.���ͧ���Ǿ������ҹ�� �����ͧ�������㹢ͺ����ͺ�͡ ������ͧ���Ҫǧ��ͧ������ͧ������ӹҨ㹡�û���ͧ�����õ��������ͺ����ó����������������ӹҨ��С�úѧ�Ѻ�ѭ�Ңͧ��⢷�� ���ͧ���Ǿ������ҹ�ä�����ͧ���١��ǡ���������͢����ӹҨ�ͧ�Ҫ�ҹ� ����ǧ��кҧ ��§�ͧ �繵� 3. ���ͧ�͡�������ͧ��� ������ͧ�����⢷��¡�Ѿ仵��������������ӹҨ �� �����ո����Ҫ ���§�ѹ��� ˧��Ǵ� (�ͭ) �繵� 㹡�û���ͧ�ͧ�������ͧ��� �����ٻẺ�������ѧ���ɵá�������ѡ���͡�� 3 ˹��� ��� �����ҹ �Ӻ� ���ͧ ��ѡ��û���ͧẺ�Ե��Ҫһ�ЪҸԻ�� ��û���ͧ�ͧ��⢷�·���ҡ����ѡ���Ҩ��֡��� 1 ��觨��֡����� �.�. 1835 (��ѧ�ҡ����͢ع����������ç��д�ɰ��ѡ��������� �.�. 1826) ��Ժ���Ըջ���ͧ�����Ẻ��ЪҸԻ���ҡ��º��§��Ѻ��ҡ��ѵ� (Magna Carta) �ͧ�ѧ��ɫ�觾����Ҩ��칶١�ع�ҧ�ѧ�Ѻ���ӡѴ����Ҫ�ӹҨ����� �.�. 1215 (�.�. 1758) �֧�Ҩ�������������Ҩ��֡ 1835 ������Ѱ�����٭��Ѻ�á�ͧ��������� ��ѡ����Ӥѭ�����֡����մѧ���
(����ѧࡵ �����ǧ����繤���ҹ�Ѩ�غѹ�ҡ˹ѧ��ͻ�Ъ�����Ҩ��֡�Ҥ��� 1 �ͧ��С�����þԨ�ó� ��ШѴ������͡��÷ҧ����ѵ���ʵ��, �ӹѡ��¡�Ѱ�����, 2521, �.18-26. ���ô�ѧࡵ�������Ҩ��֡��ѡ��� 1 �ҡ��÷Ѵ��� 1 �֧ 18 ������ͧ����͢ع������˧���һ���ѵԢͧ���ͧ���ͧ������ "��" ��ʹ����ѧ�ҡ��������� "��͢ع������˧" �֧������ͧ����������¹) ���稡�����Ҵ�ç��� ������������⢷������շ�ʡ��������շ�����������ླբͧ㹺�ôҪ���·ҧ�� (�� ���稡������Ҵ�ç, 2470, �.12) ����ѹ��ɰҹ�����ʹ���ͧ�Ѻ��������Ҩ��֡ ��ػ��� 6 ��� 12 ������������ҵբ���֡��������������ѡ��� ��зç����ͧ���ͧ��ҧ� ����Һ�����ҧ�繸��� �ʴ��������շ�� ���ҧ�ҡ������§������ ��ѡ��û���ͧ�����Ҫ� ����Ẻ����ҸԻ�� ��ѧ�ҡ����͢ع������˧�鹤���ո����Ҫ�����ӹҨ�����ա�ùӾ�оط���ʹ��ѷ���ѧ��ǧ����������ҡ����繼�����Ǥ����Դ㹡�û���ͧ����¹�ҡ�Ե��ҪҸԻ������Ẻ�����ҪҸԻ����觢�� �������蹴Թ����� �.�. 1890 ����������й����� �����Ҹ����Ҫҷ�� 1 �֧��� 4 �ѹ�����·��������ظ�� ��Ш��Ҫǧ������ǧ����� �.�. 1981 ��ѡ��âͧ�кͺ�����ҪҸԻ�� ��� ����������Ҿ���Ҫ�ӹҨ�ͧ��ѵ��¨е�ͧ�١�ӡѺ������ѡ����л�ЪҪ��֧������������آ �������鹾�Ъ��������������ä�֧���¡������ä� �����Ӥѭ���ӡѺ����Ҫ�����ѵ� ��� �ȾԸ�Ҫ���� 10 ��С�� ��Шѡ���ô��ѵ� 12 ��С�� �������ѡ��û���ͧ��ҡ�������Ծ����ǧ ��������Ҩѡþ�ô��Ҫ�����������Ǿ���ҷ��������黯ԺѵԵ���ա�ҡ (��ô�, ��ҧ����, �.2-4) �繷�����ѧࡵ��Ҹ����Ҫ�Ի�� ��Ҩз�������Ȫҵ���蹤����� �ҪҸԻ��Ẻ����óҭ��Է���Ҫ�� �������������͡����ú������ҳ�ࢵ ���������ا���ѧú�����������ͻ�ͧ�ѹ������Ҩ���������ŧ �ѧ��ҡ�㹻����Ҫǧ������ǧ �������ҧ���¾����Ҩѡþ�ô�� ��о������ط���������ظ�� ���ͻ���ȸ�ີ����ԡ���Ѫíҳ��觤�Ѵ ���������������ҧ�����´�Ҩ�о���������о������蹴Թ���������ѡ�������ú��ǹ ����������١��ҹ ��Тع�ҧ��觪ԧ�Ҫ���ѵԦ�ҿѹ�ѹ�ͧ �����͵�ҧ�ҡ การปกครองแบบธรรมราชาหมายความว่าอย่างไร“ธรรมราชา” หรือพระมหากษัตริย์ผู้ทำให้ประชาชนสุขใจโดยธรรม เน้นปกครองโดยอาศัย “ธรรมะ” หรือความดีใน 3 ระดับ คือ ประการแรก พระมหากษัตริย์และผู้ปกครองต้องประพฤติธรรม อาทิทศพิธราชธรรม ฯลฯ ประการที่สอง พระมหากษัตริย์ต้องชักนำให้ราษฎรประพฤติธรรม และประการ ที่สาม การเอาชนะประเทศต่างๆ ต้องชนะด้วย “ธรรม” หรือ “ธรรมวิชัย” ไม่ใช่ ...
พระมหาธรรมราชาใช้การปกครองแบบใดการปกครองที่อาศัยพระพุทธศาสนานี้เรียกว่าการปกครองแบบธรรมราชา พระมหากษัตริย์จะทรงตั้งมั่นอยู่ในทศพิธราชธรรม การปกครองแบบธรรมราชานี้ถูกนำมาใช้จนประทั่งสิ้นสุดสมัยสุโขทัย การปกครองแบบกระจายอำนาจ
การปกครองแบบธรรมราชาข้อดีคืออะไร2. การปกครองแบบธรรมราชาหรือธรรมาธิปไตย ลักษณะการปกครองทรงยึดหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา และต้องเผยแพร่ธรรมะ สู่ประชาชนด้วย การปกครองแบบธรรมราชานั้นเจริญรุ่งเรืองมากในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 พระองค์ทรงออกบวชและศึกษาหลักธรรมอย่างแตกฉาน นอกจากนี้ยังทรงพระราชนิพนธ์หนังสือเตภูมิกถา (ไตรภูมิพระร่วง) ไว้ให้ประชาชนศึกษาอีกด้วย
การปกครองแบบธรรมราชา มาจากไหนดังนั้น เพื่อความเข้าใจชัดเจนเกี่ยวกับกำเนิดผู้ปกครองแบบธรรมราชา จะได้อธิบาย วิวัฒนาการกำเนิดผู้ปกครองแบบธรรมราชา โดยการกำเนิดของพระ ธรรมราชานั้น เริ่มต้นจากการที่พระพุทธเจ้า ได้ทรงสอนเรื่องที่พึ่งแห่งชีวิตแก่ พระภิกษุโดยทรงตรัสว่า“ธรรม” เป็นที่พึ่งสูงสุด (พอล ดาวสเวลล์, 2555, น. 7)
|