ทวีปยุโรปมีลักษณะทางกายภาพที่สําคัญอย่างไร

ยุโรปอดีตเคยเป็นดินแดนที่เป็นผืนแผ่นดินลอเรเซีย (เป็นผืนแผ่นดินกับทวีปอเมริกาเหนือ ยุโรปและเอเชีย) ต่อมาผืนแผ่นดินเคลื่อนที่แยกออก โดยทวีปอเมิรกาเหนือเคลื่อนออกจากกัน เหลือเพียงทวีปยุโรปและเอเชีย เรียกว่า ยูเรเซีย ดังนั้นทวีปยุโรปจึงอยู่ทางด้านตะวันตกของมหาทวีปยูเรเชีย

ทวีปยุโรปมีพื้นที่ 10,600,000 ตร.กม. เล็กที่สุดเป็นอันดับสองรองจากทวีปออสเตรเลีย แต่มีจำนวนประชากรมากที่สุดเป็นอันดับ 3 รองจากทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกา ปี พ.ศ. 2546 ยุโรปมีประชากรราว 799,466,000 คน หรือประมาณ 1 ใน 8 ของประชากรโลก

1. ที่ตั้ง

พิกัดทางภูมิศาสตร์
ละติจูด 36 °1 ‘ N – 71 °10’ N
ลองจิจูด 66 °E – 9 °30 ‘W

อาณาเขตติดต่อ

ทางเหนือติดกับมหาสมุทรอาร์กติก
ทางตะวันตกติดกับมหาสมุทรแอตแลนติก
ทางใต้ติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และทะเลดำ
ด้านตะวันออกติดกับเทือกเขาอูราลและทะเลแคสเปียน

การแบ่งภูมิภาคใหญ่ๆ ของทวีปยุโรป

สีน้ำเงิน ยุโรปเหนือ
สีแดง ยุโรปตะวันออก
สีเขียว ยุโรปใต้
สีฟ้ายุโรปตะวันตก

2. ลักษณะทางธรณีวิทยา
แบ่งเป็น 2 บริเวณคือ
1. ยุโรปตะวันตกและยุโรปใต้
-เขตเทือกเขาสูงชัน ที่ราบสูง เกาะบางแห่งเป็นเกาะภูเขาไฟมีแผ่นดินไหวบ่อยๆ เช่นเทือกเขาแอลป์

2. ยุโรปเหนือและยุโรปตะวันออก
-มีความมั่นคง มีภูเขาที่ไม่สูงชันเหมือนบริเวณแรก ประมาณ 200,000-10,000 ปีมานี้เป็นยุคน้ำแข็งปกคลุมภาคเหนือ ต่อมาน้ำแข็ง
ละลายเกิดภูมิประเทศแบบฟยอร์ด เกิดทะเลสาบ

3. ลักษณะทางภูมิประเทศ

1. เขตหินเก่าทางตะวันตกเฉียงเหนือ
-คาบสมุทรสแกนดิเนียเวีย ประเทศฟินแลนด์
-ฟยอร์ด
-ชายฝั่งทะเลประเทศนอร์เวย์
-หมู่เกาะบริติช เช่น เทือกเขาเซอเลน ทิวเขาแกรมเปียน

2. เขตที่ราบใหญ่ภาคกลาง

-พื้นที่ทางตอนใต้ของสหราชอาณาจักร
-ทางตะวันตกของประเทศฝรั่งเศส เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ เดนมาร์ก
-ภาคเหนือของประเทศเยอรมันนี โปแลนด์ ลิทัวเนีย ลัตเวีย เอสโตเนีย ฟินแลนด์
-พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศสหพันธรัฐรัสเซีย
เขตที่มีความสำคัญมากที่สุดทางด้านเศรษฐกิจของทวีปและมีประชากรอาศัยหนาแน่น
เส้นทางคมนาคมขนส่งทางบกได้ดี มีแม่น้ำสายยาวไหลผ่านหลายสาย สามารถขนส่งสะดวก เช่น อม่น้ำแซน ไรน์ เอลเบอ โอเดอร์ วิสเชอลา ดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก

3. เขตที่ราบสูงภาคกลาง

-อดีตเป็นภูเขาสูง ต่อมาสึกกร่อนพังทลายเป็นที่ราบสูงและมีเทือกเขาเตี้ยๆ กระจัดกระจายทั่วไป
-ที่ราบสูงเมเซตา (Meseta) บริเวณภาคกลางของคาบสมุทรไอบีเรีย ประเทศโปรตุเกสและสเปน
-ที่ราบสูงทางตอนกลางของประเทศฝรั่งเศส เรียกว่า มาซีฟซองตราล
-ที่ราบสูงภาคกลางและภาคใต้ ของประเทศเยอรมันนี เรียกว่า แบล็กฟอเรสต์ และที่ราบสูงโบฮีเมีย

ป่าดำ เป็นป่าสนขนาดใหญ่ที่ขึ้นกันหนาทึบเป็นแนวเขาสุดลูกหูลูกตา โดยป่าแห่งนี้ตั้งอยู่ทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศเยอรมนีมีพรมแดนติดกับประเทศสวิตเซอร์แลนด์ และด้วยความใหญ่โตบวกกับความลึกลับนี่เองที่ทำให้ได้รับการขนานนามว่า “ป่าดำ”(Black Forest)

4. เขตภูเขาหินใหม่ภาคใต้

-เขตที่เกิดจากการโก่งตัวของเปลือกโลก มีอายุใกล้เคียงเทือกเขาหิมาลัยในทวีปเอเชีย
-เป็นเขตภูเขาหินใหม่ที่เปลือกโลกยังไม่สงบตัวทำให้เกิดแผ่นดินไหวและภูเขาไฟปะทุ ในประเทศอิตาลี กรีซ แอลเบเนียบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา โครเอเชีย เป็นต้น
-ภูเขาต่อเนื่องกันเป็นแนวยาวและมีความสูงมาก เพราะผ่านการสึกกร่อนพังทลายน้อยกว่าเขตอื่น เทือกเขาที่สำคัญคือ เทือกเขาแอลป์ คือ ยอดเขามงบล็อง (Mont Blanc)

4. แหล่งน้ำในทวีปยุโรป

แหล่งน้ำจืด ได้แก่
1. แม่น้ำ

– มีการขุดคลองเชื่อมต่อแม่น้ำหลายสาย เพื่อใช้ในคมนาคมขนส่ง
– สร้างเขื่อนเพื่อใช้ผลิตกระแสไฟฟ้าและชลประทาน
– แม่น้ำกิดจากเขตที่สูงและภูเขาภายในประเทศไหลออกสู่ทะเลทุกทิศทาง

1. แม่น้ำวอลกา ยาวที่สุดในทวีปยุโรป เกิดจากเขตที่สูงทางตะวันตกเฉียงเหนือของรัสเซีย ไหลลงสู่ทะเลแคสเปียน เดินเรือได้เกือบตลอดสาย

2. แม่น้ำดานูบ เป็นแม่น้ำสายยาวสายเดียวของทวีปที่ไหลจากทิศ Wไปยังทิศ E เกิดจากเขตที่สูงทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศเยอรมันนี ลงสู่ทะเลดำสองฝั่งแม่น้ำนี้ได้ชื่อว่ามีทิวทัศน์ที่สวยงาม และมีการสร้างเขื่อนเพื่อนำน้ำมาใช้หลายแห่ง

1.3 แม่น้ำไรน์ เป็นแม่น้ำในยุโรปตะวันตก เกิดจากเทือกเขาแอลป์ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ไหลผ่านเยอรมันนี ฝรั่งเศส ไหลลงสู่ทะเลเหนือ

ลักษณะทั่วไปของทวีปยุโรป

ลักษณะทั่วไป
ทวีปยุโรปเป็นทวีปที่มีขนาดเล็กรองจากทวีปออสเตรเลีย ซึ่งมีขนาดเล็กที่สุด
พื้นดินของทวีปยุโรปติดต่อเป็นผืนเดียวกันกับทวีปเอเชีย จึงมีผู้เรียกทวีปทั้งสองนี้ว่า ยูเรเชีย

เส้นกั้นพรมแดนธรรมชาติได้แก่ เทือกเขาอูราล แม่น้ำอูราล ทะเลสาบ แคสเปียน เทือกเขาคอเคซัส
ที่ตั้ง ทวีปยุโรปตั้งอยู่ทางซีกโลกเหนือ ระหว่างละติจูดที่ 36 - 71 องศาเหนือ และลองจิจูดที่ 66 องศาตะวันออก - 9 องศาตะวันตก
ทิศเหนือ ติดต่อกับมหาสมุทรอาร์กติก
ทิศตะวันออก ติดต่อกับทวีปเอเชีย
ทิศตะวันตก ติดต่อกับมหาสมุทรแอตแลนติก
ทิศใต้ ติดต่อกับทะเลสาบแคสเปียน เทือกเขาคอเคซัส ทะเลแดง ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

ภูมิภาคของทวีปยุโรป

ทวีปยุโรป แบ่งออกเป็น 4 ภูมิภาค ดังนี้
1. ยุโรปเหนือ ได้แก่เดนมาร์ก ฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์ ไอร์แลนด์ นอร์เวย์ สวีเดน เอสโตเนีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย
2. ยุโรปตะวันตก ได้แก่ออสเตรีย เบลเยียม ฝรั่งเศส เยอรมนี ลักเซมเบิร์ก เนเธอร์แลนด์ สวิตเซอร์แลนด์ และสหราชอาณาจักร
3. ยุโรปใต้ ได้แก่แอลเบเนีย กรีซ อิตาลี มอลตา โปรตุเกส สเปน
4. ยุโรปตะวันออก ได้แก่บัลแกเรีย สาธารณรัฐเช็ก สาธารณรัฐสโลวัก ฮังการี โปแลนด์ และโรมาเนีย
รัฐอิสระอีก 5 รัฐ คือ

ซานมารีโน อยู่ในเขตประเทศอิตาลี ด้านทะเลอาเดรียติก
อันดอร์ร่า อยู่ระหว่างพรมแดนประเทศฝรั่งเศสและสเปน
นครรัฐวาติกัน ในกรุงโรม ประเทศอิตาลี
โมนาโก ในเขตฝรั่งเศสบริเวณชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
ลิกเตนสไตน์ อยู่ระหว่างพรมแดนสวิตเซอร์แลนด์

ลักษณะภูมิประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศของทวีปยุโรป สามารถแบ่งได้เป็น 4 เขต คือ
1. เขตหินเก่าทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือ
ประกอบด้วยเทือกเขาที่มีอายุเก่าแก่ซึ่งถูกธารน้ำแข็งกัดเซาะจนสึกกร่อน และพังทลายจนกลายเป็นที่ราบสูง ทำให้มี ชายฝั่งทะเลเว้าแหว่งมาก เรียกว่า ฟยอร์ด ( Fjord ) เทือกเขาหินเก่าที่สำคัญ คือ

1.1 เทือกเขาเชอเลน ในคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย
1.2 เทือกเขาแกรมเพียน ในสกอตแลนด์

2. เขตที่ราบใหญ่ภาคกลาง
เป็นเขตที่ราบใหญ่ที่สุดของทวีปยุโรปมีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่นมากที่สุด ได้แก่ที่ราบด้านตะวันตกของประเทศ
ฝรั่งเศส เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ เดนมาร์ก ที่ราบภาคเหนือของเยอรมนี โปแลนด์ ที่ราบบริเวณตอนใต้ของสหราชอาณาจักร
เป็นเขตที่มีความสำคัญมากทางด้านเศรษฐกิจ มีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก มีแม่น้ำสำคัญไหลผ่านหลายสาย
ได้แก่ แม่น้ำลัวร์ แม่น้ำเซน แม่น้ำไรน์ แม่น้ำเอลเบ บริเวณแม่น้ำรูห์ในเขตประเทศเยอรมนีเป็นแหล่งถ่านหิน ที่สำคัญของยุโรป
ที่ราบริมทะเลบอลติกในประเทศนอร์เวย์ สวีเดน ฟินแลนด์ ประกอบด้วยหินเปลือกโลกที่มีอายุเก่าแก่ที่สุด เรียกว่า บอลติกชิลด์ ( Baltic Shield )
3. เขตที่ราบสูงภาคกลาง
เป็นที่ราบสูงและเนินเขาเตี้ยๆ เกิดจากการ สึกกร่อนพังทลาย ได้แก่
เมเซต้า ที่ราบสูงในภาคกลางของคาบสมุทรไอบีเรีย
มัสซิฟ ซองตรัล ( Massif Central ) ที่ราบสูงตอนกลางของประเทศฝรั่งเศส
ป่าดำ ( Black Forest ) ที่ราบสูงตอนกลาง และภาคใต้ของประเทศเยอรมนี
โบฮีเมีย ( Bohemia ) ที่ราบสูงระหว่างพรมแดนประเทศเยอรมนี สาธารณรัฐ เช็กและสาธารณรัฐสโลวัก
4. เขตภูเขาหินใหม่ทางภาคใต้
เกิดจาการโก่งตัวของผิวโลก ได้แก่
เทือกเขาพีเรนีส ซึ่งเป็นพรมแดนระหว่างประเทศฝรั่งเศสและประเทศสเปน
เทือกเขาแอลป์ ทอดแนวจากตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศฝรั่งเศส ผ่านเข้าไปในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ อิตาลี ยอดเขาสำคัญของเทือกนี้ คือ มองบลังค์
เทือกเขาแอปเพนไนน์ ในคาบสมุทรอิตาลี
เทือกเขาไดนาริกแอลป์ ในคาบสมุทรบอลข่าน
เทือกเขาคอเคซัส อยู่ระหว่างทะเลดำ และทะเลสาบแคสเปียนมียอดเขา สูงที่สุดในโลก คือ เอลบรูซ ( Elbrus )

ลักษณะภูมิอากาศ

เรื่อง ลักษณะภูมิอากาศของทวีปยุโรป
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อลักษณะภูมิอากาศของทวีปยุโรป ได้แก่
1. ปัจจัยด้านที่ตั้ง เนื้อที่ส่วนใหญ่ของทวีปยุโรปจะอยู่ในเขตอากาศอบอุ่น และบางส่วนจะอยู่ในเขตอากาศหนาว ไม่มีส่วนใดอยู่ในเขตอากาศร้อนเลย
2.ปัจจัยด้านลักษณะภูมิประเทศและอิทธิพลจากทะเล ทวีปยุโรปเป็นทวีปที่มีฝั่งทะเลยาวมาก เทือกเขาส่วนใหญ่ วางตัวแนวตะวันออก - ตะวันตก ไม่เป็นอุปสรรคในการขวางกั้นทิศทางลม ทำให้ทวีปยุโรปได้รับอิทธิพลจากทะเลอย่างทั่วถึง จึงเป็นทวีปเดียวที่ไม่มีอากาศแห้งแล้งแบบทะเลทราย เขตแห้งแล้งที่สุดในทวีปยุโรป คือ ทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย บริเวซณตอนเหนือของทะเลดำ 3.ปัจจัยด้านลมประจำ ลมประจำตะวันตก พัดมาจากมหาสมุทร แอตแลนติก เข้าสู่ทวีปยุโรปตลอดปี มีผลทำให้ทวีปยุโรปมีลักษณะอากาศชุ่มชื้น
4.ปัจจัยด้านกระแสน้ำ กระแสน้ำอุ่นแอตแลนติกเหนือ ไหลเลียบฝั่งด้านตะวันตกของทวีป มีอิทธิพลต่ออุณหภูมิบนพื้นทวีปยุโรป

ลักษณะภูมิอากาศของทวีปยุโรป
แบ่งออกเป็น 7 เขตคือ
1.ลักษณะอากาศแบบทุนดรา ( Tundra Climate )
เป็นเขตที่มีอากาศหนาวจัดมากในฤดูหนาว เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ลักษณะอากาศแบบขั้วโลก ( Arctic Climate ) เป็นเขตที่มีอากาศหนาวจัดยาวนาน
พืชพรรณธรรมชาติ ได้แก่ มอส ตะไคร่น้ำ สาหร่าย เขตอากาศนี้ได้แก่ชายฝั่งภาคเหนือของคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย และชายฝั่งมหาสมุทรอาร์กติก
2.ลักษณะอากาศแบบไทกา ( Taiga Climate )
เป็นบริเวณที่มีอากาศ หนาวเย็น เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ลักษณะอากาศแบบกึ่งขั้วโลก ( Subarctic Climate ) มีฤดูร้อนยาวนานมากกว่าเขตอากาศแบบทุนดรา
พืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าสน หรือป่าไทกา ได้แก่บริเวณประเทศนอร์เวย์ สวีเดน ฟินแลนด์
3.ลักษณะอากาศแบบภาคพื้นสมุทรชายฝั่งตะวันตก ( Marine Westcoast Climate )
มีลักษณะอากาศอบอุ่นชุ่มชื้น มีฝนตกสม่ำเสมอตลอดปี คือบริเวณชายฝั่งตะวันตกของทวีปยุโรป ได้แก่ประเทศสหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส เนเธอร์แลนด์ เบลเยียม และตอนเหนือของประเทศเยอรมนี
พืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าไม้ผลัดใบผสมกับป่าสน
4.ลักษณะภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้นภาคพื้นทวีป ( Humid Continental Climate )
ได้แก่บริเวณตอนกลางของยุโรป ภาคกลางและภาคใต้ของรัสเซีย
พืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าไม้ผลัดใบผสมกับป่าสน
5. ลักษณะอากาศแบบชื้นกึ่งร้อน ( Humid Subtropic Climate )
ได้แก่บริเวณตะวันออกเฉียงใต้ของทวีป ตอนเหนือและตอนกลางของคาบสมุทรบอลข่าน ฤดูร้อนมีอากาศร้อนจัด ได้รับอิทธิพลจากทะเล จึงทำให้มีฝนตกชุกตลอดปี ไม่มีฤดูแล้งที่เด่นชัด
6.ลักษณะอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน ( Mediteranean Climate )
มีอากาศอบอุ่น ฝนตกชุกในฤดูหนาว ฤดูร้อนอากาศร้อนจัด เพราะได้รับอิทธิพลจากลมประจำตะวันตก
พืชพรรณธรรมชาติที่สำคัญคือ คอร์ก โอ๊ค ไม้พุ่มมีหนาม ส้ม องุ่น มะกอก มะนาว ได้แก่บริเวณคาบสมุทรอิตาลี ภาคใต้ของสเปน ฝรั่งเศส
7.ลักษณะอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายเขตอบอุ่น
ได้แก่ตอนเหนือของทะเลดำ ซึ่งเป็นแหล่งดินดี เป็นเขตปลูกข้าวสาลี พืชพรรณธรรมชาติเป็นทุ่งหญ้าสเตปป์ (Steppe)

Ref : http://www.geocities.com/swerapan/europe.htm#eu1 09/08/2007

บริเวณทางตอนเหนือของทวีปยุโรปมีลักษณะทางกายภาพแบบใดเพราะเหตุใด

ทวีปยุโรปลักษณะทางกายภาพที่สำคัญอย่างไร

ลักษณะทางกายภาพของทวีปยุโรปมีลักษณะเป็นแบบใด *

ทวีปยุโรปมีลักษณะเป็นอย่างไร