ความสัมพันธ์ระหว่างสุโขทัยกับล้านนา

We’ve updated our privacy policy so that we are compliant with changing global privacy regulations and to provide you with insight into the limited ways in which we use your data.

You can read the details below. By accepting, you agree to the updated privacy policy.

Thank you!

View updated privacy policy

We've encountered a problem, please try again.

ความสัมพันธ์ระหว่าง
ประเทศในสมัยสุโขทัย

เสนอ
ผศ.ดร.อำพร ขุนเนียม

จัดทำโดย
นางสาว สรัลรัตน์ หนาแน่น
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ห้อง 5 เลขที่ 28

สารบัญ หน้า

เรื่อง 1

- อาณาจักรล้านนา
- แคว้นพะเยา 2
- อาณาจักรน่าน

- อาณาจักรลาว/ล้านช้าง
- อาจักรมอญ 3
- อาณาจักรขอม

- อาณาจักรนครศรีธรรมราช
- อาณาจักรอยุธยา 4
- ประเทศลังกา

- ประเทศจีน
4

5

5

6

7

7

1.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐใกล้เคียง

1.อาณาจักรล้านนา

ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช พระมหากษัตริย์ของอาณาจักร
ล้านนาได้แก่ พญามังราย เป็นพระสหายสนิทกันรวมทั้งพญางำ
เมือง แห่งเมืองพะเยา ได้ผูกมิตรไมตรีกันอย่างแน่นแฟ้น เพื่อ
ป้องกันการรุกรานจากพวกมองโกล นอกจากนั้น พ่อขุนรามคำแหง
มหาราชและพญางำเมือง ยังเสด็จขึ้นไปช่วย พญามังรายเลือก
ชัยภูมิที่เหมาะสมและวางผังเมืองแห่งใหม่ของอาณาจักรล้านนา
คือ เมืองนพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่
ในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ ๑ (พญาลิไท) อาณาจักรสุโขทัยกับ
อาณาจักรล้านนา ได้มีความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมทาง พระพุทธ
ศาสนานิกายเถรวาท ลัทธิลังกาวงศ์ โดยพระเจ้ากือนาแห่ง
อาณาจักร ล้านนา ได้แต่งทูตมาขอพระสุมนเถระ ซึ่งเป็นพระภิกษุ
ของอาณาจักรสุโขทัย ขึ้นไปสืบทอด และเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่
อาณาจักรล้านนา
ในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ ๒ ตรงกับสมัยสมเด็จพระบรม
ราชาธิราชที่ ๑ (ขุนหลวงพระงั่ว) กษัตริย์แห่ง อาณาจักรอยุธยา ได้
ยกทัพไปตีหัวเมืองหลายแห่ง และพระมหาธรรมราชาที่ ๒ ทรงขอ
กำลังทัพสนับสนุนจากเจ้าเมืองล้านนาในขณะนั้น ก็ได้รับการช่วย
เหลือ เป็นอย่างดีและในขณะนั้นอาณาจักรสุโขทัยมีกำลังอ่อนแอ
มาก เกรงว่า อาณาจักรล้านนา จะเข้ามาครอบครองอาณาจักร
สุโขทัย พระมหาธรรมราชาที่ ๒ จึงยกทัพเข้าโจมตีอาณาจักรล้านนา
จนได้รับความเสียหายมาก ส่งผลให้ ความสัมพันธ์ระหว่าง สุโขทัย
กับล้านนายุติลง

1

1.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐใกล้เคียง

2.แคว้นพะเยา

แคว้นพะเยาหรือ นครรัฐพะเยาเป็นนครรัฐอิสระในจังหวัด
พะเยา ตั้งอยู่ใกล้น้ำแม่อิงซึ่งไหลลงมาจากเทือกเขาผีปันน้ำ 
เป็นอาณาจักรร่วมสมัยเดียวกับยุคปลายของหิรัญนครเงินยาง
เชียงแสน
แคว้นพะเยาเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในรัชกาลพญางำเมือง เคยขยาย
อำนาจปกครองนครรัฐน่านระยะหนึ่ง ทั้งยังมีความสัมพันธ์อันดีกับ
อาณาจักรล้านนา และอาณาจักรสุโขทัย แต่ภายหลังในช่วงปี พ.ศ.
1877-1879 พะเยาถูกผนวกเข้ากับล้านนาในสมัยพญาคำฟูที่เข้า
ปล้นพะเยาจากความร่วมมือของนครรัฐน่าน
เนื่องจากพระยางำเมืองแห่งแคว้นพะเยาเป็นพระสหายกับ
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช อาณาจักรสุโขทัยกับแคว้นพะเยาจึง
เป็นมิตรที่ดีต่อกัน มีการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมและ
มีการติดต่อค้าขายกัน เส้นทางการค้าจากกรุงสุโขทัยไปเมืองพะเยา
เชียงราย เชียงแสน เป็นเส้นทางการค้าสำคัญ
เส้นทางหนึ่ง ทั้งยังเป็นทางผ่านของสินค้าจากจีนเข้ามาสู่สุโขทัย
ทางบกอีกด้วย

2

1.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐใกล้เคียง

3.อาณาจักรน่าน

ในศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราชระบุว่า น่านอยู่ในฐานะ
ประเทศราชของสุโขทัย ความสัมพันธ์ส่วนใหญ่มีความสัมพันธ์ที่ดี
ต่อกัน ทั้งมีการช่วยเหลือกันยามศึกสงคราม อุปถัมภ์ค้ำชูพุทธ
ศาสนาระหว่างกัน จนปรากฏพุทธศิลป์แบบ สุโขทัยในเมืองน่าน
จำนวนมาก และมีความสัมพันธ์ทางเครือญาติผ่านทางการเสก
สมรส

ความสัมพันธ์ทางเครือญาติ
ผ่านทางการเสกสมรส

พระราชโอรสของพระมหาธรรม ความสัมพันธ์
ราชาที่ 1 (ลิไทย) ได้เสกสมรมกับ ทางวัฒนธรรม
ธิดาของพระยาคำตัน เจ้าผู้ครอง ในงานศิลปกรรม
นคร น่าน ความสัมพันธ์จึง
แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น ให้ความช่วยเหลือ
กันและกันมาโดยตลอด

ความสัมพันธ์กับสุโขทัยยังปรากฏในงานศิลปกรรมของเมืองน่าน 3
ที่เด่นชัดคือ ศิลปะของพระพุทธรูปที่ปรากฏในเมืองน่านได้รับอิทธิพล
มาจากสุโขทัย เช่น การสร้างพระพุทธรูป ๕ องค์ของพญาสารผาสุม
กษัตริย์น่าน เมื่อ พ.ศ.๑๙๗๐ เป็นพระพุทธรูปปางลีลา ๔ องค์ และ ปาง
ประทานอภัย ๑ องค์

1.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐใกล้เคียง

4.อาณาจักรลาว/ล้านช้าง

อาณาจักรสุโขทัยได้มีความสัมพันธ์กับอาณาจักรลาวตั้งแต่สมัย
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ในสมัยนี้มีบางเมืองของลาวอยู่ภายใต้
การปกครองของสุโขทัย เมื่อสิ้นสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช
อาณาจักรลาวก็ได้รวบรวมหัวเมืองเหล่านั้นขึ้นเป็นอิสระ ตั้ง
อาณาจักรขึ้น เรียกว่า อาณาจักรล้านช้าง มีอำนาจเข้มแข็งและได้
ขยายอาณาเขตมาถึงสุโขทัย ทำให้ขอมไม่กล้ามารุกรานไทย ทำให้
อาณาจักรสุโขทัยและอาณาจักรลาวมีความสัมพันธ์อันดีต่อกัน

5.อาณาจักรมอญ

อาณาจักรสุโขทัยมีความสัมพันธ์กับอาณาจักรมอญในสมัย
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช เพราะในขณะนั้นพระเจ้าฟ้ารั่ว (มะกะ
โท) กษัตริย์มอญอยู่ในฐานะเป็นพระราชบุตรเขยของพ่อขุน
รามคำแหงมหาราช พ่อขุนรามคำแหงมหาราชพยายามส่งเสริม
และสนับสนุนให้มะกะโท จนได้เป็นกษัตริย์แห่งอาณาจักรมอญ
และพระราชทานนามว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว

4

1.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐใกล้เคียง

6.อาณาจักรขอม

อาณาจักรขอมซึ่งเคยมีอำนาจอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำโขงและลุ่มน้ำ
เจ้าพระยา ครั้นในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชขยายอำนาจลงไป
ทางลุ่มแม่น้ำโขงตอนล่าง เข้าโจมตีอาณาจักรขอมและทำลาย
อาณาจักรขอมแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาสิ้นสุดลงได้

7.อาณาจักรนครศรีธรรมราช

อาณาจักรสุโขทัยมีความสัมพันธ์กับอาณาจักรนครศรีธรรมราช
ตั้งแต่สมัยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ที่ได้ติดต่อกับกษัตริย์ของ
นครศรีธรรมราชเพื่อขอพระพุทธสิหิงค์จากลังกามาประดิษฐานที่
สุโขทัย และในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงได้นำพระพุทธ
ศาสนานิกายเถรวาท ลัทธิลังกาวงศ์จากเมืองนครศรีธรรมราชมา
ประดิษฐานในกรุงสุโขทัย ทำให้อาณาจักรทั้งสองมีความผูกพันกัน
อย่างใกล้ชิด

5

1.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐใกล้เคียง

8.อาณาจักรอยุธยา

เมื่อสมเด็จพระเจ้าอู่ทองทรงก่อตั้งอาณาจักรอยุธยาใน
พ.ศ. 1893 โดยได้รับการสนับสนุนจากแคว้นละโว้และ
สุพรรณภูมิ ทำให้อยุธยาเข้มแข็งขึ้นและไม่ขึ้นกับสุโขทัย
ในช่วงแรกของการสถาปนาอาณาจักรอยุธยา อาณาจักร
อยุธยากับสุโขทัยมีการสู้รบกันเป็นบางครั้ง จนกระทั่งถึง
สมัยพระมหาธรรมราชาที่ 2 อาณาจักรสุโขทัยก็ตกเป็น
ประเทศราชของอาณาจักรอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 1921 ต่อมาใน
สมัยพระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสยลือไทย) สุโขทัยได้
ประกาศอิสรภาพจากอยุธยาได้สำเร็จ แต่เมื่อพระองค์
สวรรคตก็เกิดความวุ่นวายขึ้น เนื่องจากพระราชโอรสของ
พระมหาธรรมราชาที่ 3 แย่งชิงราชสมบัติกันเอง สมเด็จ
พระอินทราธิราชของอยุธยาก็ยกทัพไปปราบ และรวม
อาณาจักรสุโขทัยเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอยุธยา
นับว่าเป็นการสิ้นสุดของอาณาจักรสุโขทัยนับตั้งแต่นั้น
เป็นต้นมา

6

2.ความสัมพันธ์ระหว่างประเทสในสมัยสุโขทัย
กับรัฐห่างไกล

9.ประเทศลังกา

ในสมัยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ได้มีความสัมพันธ์กับลังกา
ในทางพระพุทธศาสนา โดยเจ้าเมืองได้ถวายพระพุทธสิหิงค์
แก่สุโขทัย และในสมัยต่อมาได้มีพระเถระจากสุโขทัยเดิน
ทางไปศึกษาพระไตรปิฎกที่ลังกา นอกจากนี้ได้นิมนต์พระ
อุปัชฌาย์ชาวลังกามาเผยแผ่พระพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์
ในสุโขทัย

10. ประเทศจีน

อาณาจักรสุโขทัยมีความสัมพันธ์กับอาณาจักรจีนในสมัย
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช โดยกษัตริย์จีนได้ส่งพระ-
ราชสาสน์มายังสุโขทัย พ่อขุนรามคำแหงมหาราชจึงแต่ง
ราชทูตนำเครื่องราชบรรณาการไปเมืองจีน ทำให้สุโขทัย
มีไมตรีอันดีกับจีนและได้ติดต่อค้าขายกับจีน ต่อมาได้นำ
ศิลปะการทำเครื่องสังคโลกมายังสุโขทัย

7

ความสัมพันธ์ของอาณาจักรสุโขทัยกับอาณาจักรล้านนาคือความสัมพันธ์ในข้อใด

ความสัมพันธ์ระหว่างไทยสมัยพ่อขุนรามคำแหงและล้านนาสมัยพญามังราย คือข้อใด

เหตุใดที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างสุโขทัยกับล้านนาในช่วงตอนปลายจึงบาดหมางกัน

ความสัมพันธ์ระหว่างสุโขทัยที่มีต่อล้านนาเริ่มห่างเหินกันในช่วงเหตุการณ์ใด