�ա������ǹ�Ҫ��������͡�� 2 ���� ��� ���¾���� �� ���˹�¡ �����˹�ҤǺ�����û�Ժѵԧҹ�ͧ���ʴ�����д���������ͧ�����˹�� ���·����� ���ˡ����� �����˹�ҤǺ�����ҹ��û�ͧ�ѹ�������д���������ͧ������ Show �ʹҺ�ը��ʴ��컮Ժѵ�˹�ҷ���������¡�ا�����ظ�� �����ѧ��ͧ�Ѻ�Դ�ͺ����������ͧᶺ��·���������� ���� ��طû�ҡ�� ��ط��Ҥ� ��ط�ʧ���� ������� �ź��� �ҧ���ا ���ͧ �ѹ����� ��е�Ҵ (53 �����ҡ�ѵ������ � �ç��ͧ��·�駪ҵ�, 2543 : 240) 2. ��û���ͧ��ǹ�����Ҥ 2.1 ��û���ͧ������ͧ�������ҹ�� ������ͧ���� ���� ������ͧ���� ��鹨ѵ�ҷ�������ͺ��й�� �ռ������繼���ͧ���ͧ �������㹤����Ѻ�Դ�ͺ�ͧ���˹�¡ �� ���ͧ��л��ᴧ ���ͧ���⤡ ������ͧ��鹹͡ ���� ���ͧ������������ͧ��ǧ�͡� �觵����Ҵ ��Ф����Ӥѭ�ͧ���ͧ ��������ͧ����͡ � ��� �ѵ�� ��������ͧ����ͧ ���ӹҨ�Է���Ҵ᷹���ͧ��ء��С�� การปกครองสมัยกรุงธนบุรี อาณาจักรธนบุรี เป็นอาณาจักรของคนไทยในช่วงเวลาสั้น ๆ ระหว่าง พ.ศ. 2310 – 2325 มีพระมหากษัตริย์ปกครองเพียงพระองค์เดียว คือ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ภายหลังจากที่อาณาจักรอยุธยาล่มสลายไปพร้อมกับการปล้นกรุงศรีอยุธยาของกองทัพพม่า ทว่า ในเวลาต่อมา สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกได้สถาปนาตนเองขึ้นเป็นกษัตริย์ และทรงย้ายเมืองหลวงไปยังฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา คือ กรุงเทพมหานครในปัจจุบัน สมัยกรุงธนบุรี การปกครองส่วนภูมิภาคแบ่งออกเป็น หัวเมืองชั้นใน หัวเมืองชั้นนอก หัวเมืองประเทศราช หัวเมืองชั้นใน จัดเป็นเมืองระดับชั้นจัตวา มีขุนนางชั้นผู้น้อยเป็นผู้ดูแลเมือง ไม่มีเจ้าเมือง ผู้ปกครองเมืองเรียกว่า ผู้รั้ง หรือ จ่าเมือง อำนาจในการปกครองขึ้นอยู่กับเสนาบดีจัตุสดมภ์ หัวเมืองชั้นในสมัยกรุงธนบุรี ได้แก่ พระประแดง นนทบุรี สามโคก(ปทุมธานี) หัวเมืองชั้นนอก ในสมัยกรุงธนบุรี ระดับเมืองชั้นเอก ได้แก่ พิษณุโลก จันทบูรณ์ หัวเมืองประเทศราช เป็นเมืองต่างชาติต่างภาษาที่อยู่ห่างไกลออกไปติดชายแดนประเทศอื่น มีกษัตริย์ปกครอง แต่ต้องได้รับการแต่งตั้งจากกรุงธนบุรี ประเทศเหล่านั้น ประมุขของแต่ละประเทศจัดการปกครองกันเอง แต่ต้องส่งต้นไม้เงินต้นไม้ทองและเครื่องราชบรรณาการมาให้ตามที่กำหนด แม้ว่าพระเจ้าตากสินจะพยายามแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจของประเทศ แก้ไขปัญหาความอดอยากของประชาชน แต่ก็ยังไม่ประสบผลสำเร็จนัก เป็นเพราะสาเหตุดังต่อไปนี้ 1.มีสงครามตลอดรัชกาล ทำให้ราษฎรไม่มีเวลาทำมาหากิน การปรับปรุงฟื้นฟูประเทศด้านการศึกษาและศาสนาสมัยกรุงธนบุรี การปรับปรุงฟื้นฟูประเทศด้านศาสนาสมัยกรุงธนบุรี พระพุทธศาสนาตกต่ำมากในช่วงการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 เมื่อพระเจ้าตากสินขึ้นครองราชย์พระองค์ทรงตั้งพระทัยจะฟื้นฟูพระพุทธศาสนาอย่างแน่วแน่ พระราชภารกิจทางด้านศาสนา ได้แก่ สภาพสังคมไทยสมัยกรุงธนบุรี 1. พระมหากษัตริย์ เป็นชนชั้นสูงสุดในสังคม สังคมไทยสมัยกรุงธนบุรีถูกควบคุมอย่างเข้มงวดมาก ด้วยเป็นเวลาที่บ้านเมืองอยู่ในระหว่างอันตรายเพิ่งกอบกู้เอกราชคืนมาได้ ทั้งประสบความเสียหายอย่างใหญ่หลวง ผู้คนหลบหนีเข้าป่าอย่างมากมาย ถูกกวาดต้อนไปพม่าก็มีมาก นอกนั้นต่างก็พยายามเอาตัวรอดโดยการตั้งเป็นก๊ก เป็นเหล่า ครั้นกู้กรุงศรีอยุธยากลับคืนมาได้ก็ยังต้องระมัดระวังภัยจากพม่าที่จะมาโจมตีอีก การควบคุมกำลังคนจึงมีความสำคัญมาก เพราะถ้ามีผู้คนน้อย ก็จะทำให้พ่ายแพ้แก่ข้าศึกศัตรูได้ ผู้คนในกรุงธนบุรีถูกควบคุมโดยการสักเลก ผู้ที่ถูกสักเลกทั้งหลายเรียกกันว่าไพร่หลวง ซึ่งมีหน้าที่รับราชการปีละ 6 เดือน โดยมาทำราชการหนึ่งเดือน และหยุดพักผ่อนไปทำมาหากินหนึ่งเดือนสลับกันไป ซึ่งสมัยก่อนเรียกว่าเข้าเดือนออกเดือน มีไพร่หลวงอีกพวกหนึ่งเรียกว่าไพร่ส่วย คือเป็นไพร่ที่ส่งส่วยเป็นสิ่งของหรือเงินแทนการรับใช้แรงงานแก่ทางราชการ ส่วนไพร่สมเป็นไพร่ที่สังกัดมูลนายรับใช้แต่เจ้านายของตนเอง เพราะพวกนี้ถูกแยกเป็นอีกพวกหนึ่งเด็ดขาดไปเลย แต่บางครั้งไพร่สมก็ถูกแปลงมาเป็นไพร่หลวงได้เหมือนกัน การสักเลกก็เพื่อเป็นการลงทะเบียนชายฉกรรจ์เป็นไพร่หลวงเพื่อป้องกันการหลีกเลี่ยงและหลบหนี การปกครองส่วนกลางสมัยธนบุรี ใช้ระบบใด *- ส่วนกลาง ใช้ระบบจตุสดมภ์ - ส่วนภูมิภาค - หัวเมืองฝ่ายเหนืออยู่ในอานาจดูแลของสมุหนายก - หัวเมืองฝ่ายใต้อยู่ในอานาจดูแลของสมุหพระกลาโหม - หัวเมืองชายทะเลตะวันออกอยู่ในอานาจดูแลของกรมพระคลัง การปกครอง
สมัยธนบุรีใช้รูปแบบการปกครองรูปแบบใด
การบริหารราชการแผ่นดินสมัยธนบุรี สมุหนายก ทำหน้าที่อะไรมีการแบ่งส่วนราชการภายในออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายพลเรือน มี สมุหนายก เป็นหัวหน้าควบคุมการปฏิบัติงานของจตุสดมภ์และดูแลหัวเมืองฝ่ายเหนือ ฝ่ายทหารมี สมุหกลาโหม เป็นหัวหน้าควบคุมด้านการป้องกันประเทศและดูแลหัวเมืองฝ่ายใต้
สมัยธนบุรีจัดการปกครองเมืองประเทศราชได้อย่างไรหัวเมืองประเทศราช เป็นเมืองต่างชาติต่างภาษาที่อยู่ห่างไกลออกไปติดชายแดนประเทศอื่น มีกษัตริย์ปกครอง แต่ต้องได้รับการแต่งตั้งจากกรุงธนบุรี ประเทศเหล่านั้น ประมุขของแต่ละประเทศจัดการปกครองกันเอง แต่ต้องส่งต้นไม้เงินต้นไม้ทองและเครื่องราชบรรณาการมาให้ตามที่กำหนด
|