โดย อาจารย์ Kakadekar MD และ Jason K Wasserman MD PhD FRCPC Show ต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายใหญ่ขึ้นและเกินเซลล์คืออะไร?คำว่าต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายใหญ่ขึ้นและต่อมพาราไทรอยด์เกินเซลล์ อธิบายการเจริญเติบโตที่ไม่เป็นมะเร็งในหนึ่งหรือมากกว่า พาราไธรอยด์. ซึ่งแตกต่างจากต่อมพาราไทรอยด์ปกติ ต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายและขยายเซลล์มากเกินไปอาจมีขนาดใหญ่พอที่จะสัมผัสหรือมองเห็นได้ที่ด้านหน้าของคอ อาการที่เกี่ยวข้องกับต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายใหญ่และไฮเปอร์เซลลูลาร์มีอะไรบ้าง?ผู้ป่วยที่มีต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายใหญ่ขึ้นและต่อมพาราไทรอยด์เกินเซลล์มักมีอาการที่เกี่ยวข้องกับระดับแคลเซียมในเลือดที่เพิ่มขึ้น แคลเซียมในเลือดสูงหมายถึงระดับแคลเซียมที่เพิ่มขึ้นในเลือดและเกิดจากฮอร์โมนพาราไทรอยด์ส่วนเกินที่ผลิตโดยต่อมที่ขยายใหญ่ขึ้น อาการของภาวะแคลเซียมในเลือดสูง ได้แก่ อาการสั่นโดยไม่ได้ตั้งใจ (ตัวสั่น) คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง และสับสน ผู้ป่วยที่มีภาวะแคลเซียมในเลือดสูงเป็นเวลานานมักจะมีอาการกระดูกหักและนิ่วในไต อะไรเป็นสาเหตุให้ต่อมพาราไทรอยด์โตและเกินเซลล์?สาเหตุของต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายใหญ่ขึ้นและไฮเปอร์เซลลูลาร์นั้นขึ้นอยู่กับจำนวนของต่อมที่เกี่ยวข้อง ตัวอย่างเช่น ปัจจัยทางพันธุกรรมมีแนวโน้มที่จะมีบทบาทมากขึ้นเมื่อมีการขยายเพียงต่อมเดียวเท่านั้น ต่อมที่ขยายใหญ่เพียงตัวเดียวเรียกว่า a พาราไธรอยด์อะดีโนมา. ในทางตรงกันข้าม ต่อมที่ขยายใหญ่จำนวนมากมักเกิดจากเงื่อนไขทางการแพทย์ที่มีมายาวนาน เช่น โรคไตเรื้อรัง ต่อมที่ขยายใหญ่จำนวนมากถูกอธิบายว่าเป็นพาราไธรอยด์ hyperplasia พาราไธรอยด์อะดีโนมาพาราไทรอยด์อะดีโนมาเป็นเนื้องอกต่อมพาราไทรอยด์ชนิดที่ไม่เป็นมะเร็งและเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของภาวะที่เรียกว่าภาวะพาราไทรอยด์เกินระดับปฐมภูมิ Parathyroid adenomas มักจะเป็นระยะๆ ซึ่งหมายความว่าแพทย์ไม่รู้ว่าอะไรเป็นสาเหตุ อย่างไรก็ตาม พันธุกรรมบางอย่าง อาการ เช่น เนื้องอกต่อมไร้ท่อหลายเส้น (MEN) และภาวะพาราไทรอยด์เกินในครอบครัว (FIHP) จะเพิ่มความเสี่ยงของบุคคลในการพัฒนาเนื้องอกเหล่านี้อย่างมาก พาราไทรอยด์ไฮเปอร์พลาเซียหากเกี่ยวข้องกับต่อมพาราไทรอยด์มากกว่าหนึ่งต่อม ภาวะนี้จะอธิบายว่าเป็นพาราไทรอยด์ hyperplasia ภาวะนี้มักเกิดขึ้นในผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังและเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของภาวะพาราไทรอยด์ทำงานเกินระดับทุติยภูมิ ในสถานการณ์เช่นนี้ ต่อมพาราไทรอยด์อาจกลับมาเป็นปกติหลังการรักษาทำให้ไตทำงานได้ดีขึ้น ต่อมพาราไทรอยด์ต่อมพาราไทรอยด์ที่ขยายใหญ่เพียงตัวเดียวที่ยังคงอยู่หลังการรักษาถูกอธิบายว่าเป็นภาวะพาราไทรอยด์เกินระดับตติยภูมิ การวินิจฉัยนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร?การวินิจฉัยเกิดขึ้นหลังจากการผ่าตัดต่อมพาราไทรอยด์ตั้งแต่หนึ่งต่อมขึ้นไปและเนื้อเยื่อจะถูกส่งไปยังนักพยาธิวิทยาเพื่อทำการตรวจภายใต้กล้องจุลทรรศน์ ภาวะกระดูกพรุนในโรคไต
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะกระดูกพรุนในผู้ป่วยโรคไต
ข้อมูล ณ วันที่ 10 มีนาคม 2564 Share:
Hyperparathyroidism หรือ ฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูง เป็นภาวะที่ต่อมพาราไทรอยด์ที่อยู่บริเวณคอผลิตฮอร์โมนพาราไทรอยด์ออกมามากกว่าปกติ ซึ่งผู้ป่วยมักไม่มีอาการใด ๆ หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย สับสน เป็นต้น ซึ่งภาวะนี้มักส่งผลให้ผู้ป่วยมีระดับแคลเซียมในเลือดสูงและสูญเสียแคลเซียมในกระดูก หากไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดอาการป่วยอื่น ๆ ที่ร้ายแรงตามมาได้ ผู้ป่วย
Hyperparathyroidism บางคนอาจไม่มีอาการใด ๆ เกิดขึ้น หรืออาจมีอาการเพียงเล็กน้อย เช่น เมื่อยล้า อ่อนเพลีย ไม่มีสมาธิ กระหายน้ำและปัสสาวะบ่อย ความอยากอาหารลดลง กล้ามเนื้ออ่อนแรง ท้องผูก หรือมีภาวะซึมเศร้า เป็นต้น แต่ในกรณีที่รุนแรงหรือไม่ได้รับการรักษา อาจทำให้มีอาการ ดังนี้ สาเหตุของฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงต่อมพาราไทรอยด์มีหน้าที่ผลิตฮอร์โมนพาราไทรอยด์ออกมาเพื่อรักษาสมดุลของแคลเซียมในร่างกาย เมื่อมีระดับแคลเซียมในเลือดต่ำ ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนพาราไทรอยด์ออกมามากขึ้น เพื่อช่วยเพิ่มการปล่อยแคลเซียมออกด้วยการสลายกระดูกและเพิ่มปริมาณการดูดซึมแคลเซียมที่ไตและลำไส้ จึงส่งผลให้มีระดับแคลเซียมในเลือดสูงขึ้น แต่หากมีระดับแคลเซียมในเลือดต่ำกว่าปกติ ร่างกายก็จะลดการหลั่งฮอร์โมนพาราไทรอยด์ลง เมื่อปริมาณแคลเซียมอยู่ในระดับสมดุลแล้ว ฮอร์โมนพาราไทรอยด์ก็จะกลับมามีระดับปกติ อย่างไรก็ตาม ในบางครั้งฮอร์โมนพาราไทรอยด์ก็ถูกปล่อยออกมามากเกินไป จนทำให้เกิดภาวะแคลเซียมในเลือดสูงผิดปกติ และส่งผลให้ระดับฟอสเฟตในเลือดต่ำได้ โดย Hyperparathyroidism แบ่งได้เป็น 3 ประเภท ตามสาเหตุที่แตกต่างกัน ดังนี้
การวินิจฉัยฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงโดยปกติแพทย์จะวินิจฉัยภาวะ Hyperparathyroidism ได้จากการตรวจเลือด โดยจะตรวจหาปริมาณฮอร์โมนพาราไทรอยด์ ระดับแคลเซียม และระดับฟอสเฟต หากพบว่ามีแคลเซียมสูง แพทย์อาจส่งตรวจเพิ่มเติมเพื่อให้ทราบว่าเกิดจากภาวะนี้จริงหรือไม่ ด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น การตรวจความหนาแน่นของกระดูก การตรวจปัสสาวะ การตรวจภาพถ่าย การรักษาฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงผู้ป่วยอาจไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา หากไม่มีอาการรุนแรง มีปริมาณแคลเซียมสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย ไตยังทำงานเป็นปกติ ไม่เกิดก้อนนิ่วในไต และความหนาแน่นของกระดูกยังอยู่ในระดับปกติ แต่แพทย์อาจนัดตรวจติดตามอาการเพื่อวัดปริมาณแคลเซียมในเลือดและตรวจความหนาแน่นของกระดูกเป็นระยะ ทั้งนี้ ผู้ป่วยควรดูแลตัวเองควบคู่ไปด้วย เพื่อป้องกันอาการแย่ลงกว่าเดิม เช่น ดื่มน้ำให้มาก ออกกำลังอย่างสม่ำเสมอ งดสูบบุหรี่ หมั่นหาข้อมูลปริมาณแคลเซียมและวิตามินดีในอาหารที่ควรรับประทาน เป็นต้น ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง แพทย์อาจแนะนำให้รักษาด้วยวิธีการดังต่อไปนี้ การใช้ยา ยาที่ใช้ในการรักษา Hyperparathyroidism มีดังนี้
การผ่าตัด มักใช้กันมากในผู้ป่วยประเภทปฐมภูมิ โดยแพทย์จะผ่าตัดนำต่อมเนื้องอกออกไป หากเกิดความผิดปกติกับต่อมพาราไทรอยด์ทั้ง 4 ต่อม แพทย์อาจนำออกไปเพียง 3 ต่อม และบางครั้งอาจตัดต่อมที่ 4 ออกไปบางส่วนด้วย หากแผลผ่าตัดที่คอมีขนาดเล็ก ผู้ป่วยอาจกลับไปพักฟื้นที่บ้านหลังการผ่าตัดได้ทันที แต่การผ่าตัดอาจมีความเสี่ยงทำให้เส้นประสาทในการควบคุมสายเสียงถูกทำลาย และทำให้มีระดับแคลเซียมต่ำในระยะยาวได้ แต่ก็เกิดขึ้นได้น้อยมาก ทั้งนี้ หากผู้ป่วยกำลังตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับการรักษาเสมอ เพื่อลดความเสี่ยงภาวะขาดแคลเซียมของทารกในครรภ์ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็กได้ ภาวะแทรกซ้อนของฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงจากการมีระดับแคลเซียมในเลือดสูงแต่มีระดับแคลเซียมในกระดูกต่ำ อาจทำให้ผู้ป่วยภาวะนี้เกิดโรคกระดูกพรุน ซึ่งส่งผลให้กระดูกเปราะบางและแตกหักได้ง่าย ทั้งยังอาจส่งผลให้มีระดับแคลเซียมในปัสสาวะเพิ่มมากขึ้นและก่อตัวเป็นก้อนนิ่วภายในไต ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดที่ทางเดินปัสสาวะได้ นอกจากนี้ ภาวะ Hyperparathyroidism ยังอาจก่อให้เกิดอาการแทรกซ้อนอื่น ๆ อย่างภาวะฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงในทารกแรกเกิด การเกิดแผลในกระเพาะอาหาร หรือตับอ่อนอักเสบ และหากมีระดับแคลเซียมที่สูงเกินไปก็อาจนำไปสู่ภาวะไตวายเฉียบพลัน จนทำให้หมดสติ เข้าสู่ภาวะโคม่า และมีความผิดปกติของจังหวะการเต้นของหัวใจที่อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ แต่ก็พบได้น้อยมาก การป้องกันฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงภาวะ Hyperparathyroidism เป็นการเจ็บป่วยที่ไม่สามารถป้องกันได้ แต่อาจลดความเสี่ยงได้ด้วยการทำตามคำแนะนำต่อไปนี้
ต่อมพาราไทรอยด์เกิดจากอะไรภาวะฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงแบบทุติยภูมิ เกิดจากระดับแคลเซียมต่ำลงผิดปกติเนื่องจากปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ซึ่งส่งผลให้ต่อมพาราไทรอยด์ทำงานหนักขึ้นเพื่อชดเชยการสูญเสียแคลเซียม อย่างภาวะพร่องแคลเซียมจากปัญหาการดูดซึมที่ระบบทางเดินอาหารหรือขาดวิตามินดีซึ่งมีหน้าที่ช่วยดูดซึมแคลเซียม และโรคไตวายเรื้อรังอันเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ของการ ...
โรคพาราไทรอยคืออะไรต่อมพาราไทรอยด์ทำงานเกิน(Hyperparathyroidism) คือ โรคหรือภาวะที่เซลล์ต่อมพาราไทรอยด์ทำงานมากเกินปกติ จึงส่งผลให้ฮอร์โมนที่ผลิตจากต่อมนี้(ฮอร์โมนจากต่อมพาราไทรอยด์)สูงเกินปกติไปด้วย จนส่งผลต่อเนื่องให้เกิดอาการผิดปกติต่างๆขึ้น เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปวดกระดูก กระดูกหักง่าย คลื่นไส้-อาเจียนต่อเนื่อง
พาราไทรอยด์ทำหน้าที่อะไรฮอร์โมนพาราไทรอยด์(parathyroid hormone) เป็นฮอร์โมนประเภทโปรตีนหรือเปปไทด์(peptide hormone) ที่มีบทบาทสําคัญในการควบคุมระดับเกลือแรตาง ๆ ของรางกาย โดยเฉพาะอยางยิ่ง แคลเซียม และฟอสฟอรัส (ฟอสเฟต) ซึ่งอวัยวะเป้าหมายสําคัญ ไดแก ไต และกระดูก (1) หากระดับฮอร์โมนพารา ไทรอยด์มีความผิดปกติจะสงผลใหเกิดความผิดปกติตอระดับเกลือแร ...
Parathormone มีผลต่อไตอย่างไรพาราไทรอยด์ฮอร์โมนเพิ่มการสลายแคลเซียมจากกระดูกและเพิ่มการดูดซึมแคลเซียมกลับที่ไต เร่งการขับฟอสเฟตที่ไตทำให้ระดับของแคลเซียม(Ca++) ในกระแสเลือดเพิ่มขึ้น
|