แขนงวิชาต่างๆในสาขาชีววิทยา

คำว่า ชีววิทยา ตรงกับศัพท์ว่า biology ซึ่งมีรากศัพท์มาจากภาษากรีกคือ bios แปลว่า ชีวิตส่วน logos แปลว่าความ ความคิดและเหตุผล

Biology หมายถึง การศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตอย่างมีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์

ชีววิทยาเป็นวิทยาศาสตร์แขนงหนึ่งที่มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ประกอบด้วย

การตั้งปัญหา การตั้งสมมติฐาน และการตรวจสอบสมมติฐานจนได้ข้อมูลนำไปเป็นข้อสรุปได้ ชีววิทยาจึงเป็นศาสตร์ที่กว้างขวางมาก ประกอบด้วยสาขาวิชาต่างๆมากมาย เช่น

Anatomy               กายวิภาคศาสตร์                  (ศึกษาเกี่ยวกับโครงสร้างส่วนต่างๆของสิ่งมีชีวิต)

Bacteriology         แบคทีเรียวิทยา                     (ศึกษาเกี่ยวกับแบคทีเรีย)

Biochemistry        ชีวเคมี                                    (ศึกษาเกี่ยวกับโครงสร้างและกระบวนการเปลี่ยนแปลของสารชีวโมเลกุลในสิ่งมีชีวิต)            

Botany                   พฤกษศาสตร์                        (ศึกษาเกี่ยวกับพืช)

Cytology               เซลล์วิทยา                             (ศึกษาเกี่ยวกับเซลล์)

Ecology                 นิเวศวิทยา                             (ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตด้วยกัน และสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม)

Entomology         กีฏวิทยา                                 (ศึกษาเกี่ยวกับแมลง)

Embryology         คัพภะวิทยา                           (ศึกษาเกี่ยวกับตัวอ่อนของสิ่งมีชีวิต)

Ethology               พฤติกรรมศาสตร์                 (ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของสัตว์)

Evolution              วิวัฒนาการ                           (ศึกษาเกี่ยวกับการเจริญเปลี่ยนแปลของสิ่งมีชีวิตจากอดีตจนถึงปัจจุบัน)

Genetics                พันธุศาสตร์                          (ศึกษาเกี่ยวกับการถ่ายถอดลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต)

Helminthology     หนอนพยาธิวิทยา               (ศึกษาเกี่ยวกับหนอนพยาธิชนิดต่างๆ)

Icthyology            มีนวิทยา                                (ศึกษาเกี่ยวกับปลา)

Microbiology       จุลชีววิทยา                            (ศึกษาเกี่ยวกับจุลินทรีย์)

Morphology         สัณฐานวิทยา                        (ศึกษาเกี่ยวกับลักษณะรูปร่าง โครงสร้างของร่างกาย)

Mycology             เห็ดราวิทยา                           (ศึกษาเกี่ยวกับเห็ดรา)

Ornithology          ปักษีวิทยา                              (ศึกษาเกี่ยวกับนก)

Phycology            สาหร่ายวิทยา                       (ศึกษาเกี่ยวกับสาหร่าย)

Physiology            สรีรวิทยา                               (ศึกษาเกี่ยวกับหน้าที่การทำงานของอวัยวะในร่างกาย)

Protozology         โพรโตซัววิทยา                    (ศึกษาเกี่ยวกับโพรโตซัว)

Taxonomy            อนุกรมวิธาน                        (ศึกษาเกี่ยวกับการจัดหมวดหมู่ การตั้งชี่อและการเรียกชื่อสิ่งมีชีวิต)

Virology                ไวรัสวิทยา                            (ศึกษาเกี่ยวกับไวรัส)

Zoology                 สัตววิทยา                              (ศึกษาเกี่ยวกัยสัตว์)

นอกจากนี้ชีววิทยายังนำศาสตร์ของวิชาอื่นๆมาช่วยในการศึกษา ทำให้ความรู้ทางชีววิทยาเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เช่น ชีวฟิสิกส์ Biophysics ชีวสถิติ(ศาสตร์) Biostatisticเป็นต้น

ปัจจุบันความรู้ชีววิทยาพื้นฐานได้พัฒนาไปถึงระดับโมเลกุล จึงมีการศึกษาชีววิทยา

เชิงโมเลกุล Molecular biology ทำให้มีแขนงชีววิทยาเพิ่มขึ้นอีกหลายสาขา เช่น พันธุวิศวกรรม Genetic engineering และเทคโนโลยีชีวภาพ Biotecnology