�ѧ����ʵ�� �Ѱ��ʵ�� ������ͧ ���ɰ��ʵ�� >> ���Ѳ�ҡ�÷ҧ������ͧ��û���ͧ�ͧ�� ������⢷��������ظ�� ������ظ�ҵ�� ������ظ�ҵ��ҧ��е���� �����ѵ���Թ��� ��û���ٻ��û���ͧ�������稾�Ш�Ũ���������������� �����ɮ� ���稾�����ҸԺ�շ�� 1 (���ͧ) ��ç�ҧ�кͺ��û���ͧ��ǹ��ҧ��Ẻ ���ʴ��� ���Ẻ ��� �վ����ҡ�ѵ����ç�繼���ӹ�¡�û���ͧ�٧�ش ������ʹҺ�� 4 �� ��� �ع���ͧ (���§) �ع�ѧ �ع��ѧ ��Тع�� �繼����´��Թ�������ǡѺ�Ԩ��÷�� 4 ���
����Ѻ��èѴ����º��û���ͧ�������ٻẺ�������⢷������ ����� ��ا�����ظ�����Ҫ�ҹ� ������ٹ���ҧ��û���ͧ ���ͧ���� ���� 3 ������
��ЪҪ��������ظ�ҵ���հҹ������ ��˹�ҷ���駷ҧ�Ҫ��� ���˹�ҷ��ҧ����� ������ѹ�������ҡ�û���ͧ����¹���ѧ����շ�ɮա���觧ҹ ��ЪҪ���������Ѻ���Թ�����赹��Ф�ͺ���Ǩзӡ����л�١�� ������ռż�Ե�Դ��鹾ǡ���е�ͧ�ͺ��ǹ˹�����Ѻ�ع�ѧ ���ͼ�������Ѻ�ͺ���������ŷ��Թ��� ���е�ͧ���������ǹ˹����Ѻ�� ����������鵹����㹷��Թ�ͧ�� �ع�ҧ���繼��Ǻ�������µç �����˹�ҷ���д����ѧ����֡ʧ���� ����ࡳ���ç�ҹ仪��·ӧҹ�Ҹ�ó����ª�� �����ҡѺ��һ�ЪҪ��������ء���е�ͧ�Ѻ������ҡ�ѵ���� �հҹ��繷��÷ء��
กรุงศรีอยุธยาปกครองด้วยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ พระมหากษัตริย์ทรง เป็นพระประมุข ที่มีอำนาจสูงสุดใน การปกครอง แผ่นดิน ทรงปกครองแผ่นดินด้วยทศพิธราชธรรม พระองค์ทรง มอบหมายให้พระบรมวงศานุวงศ์ และขุนนางปกครอง ดูแลเมือง ลูกหลวง หลานหลวง ต่างพระ เนตรพระกรรณ
ส่วนเมืองประเทศราชมีเจ้านายใน ราชวงศ์เก่าปกครอง ขึ้นตรงต่อเมืองราชธานี ศรีอยุธยา สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ(พ.ศ.๑๙๙๑-๒๐๓๑) ทรงปฎิรูปการปกครอง ลดทอนอำนาจหัวเมือง ทรงแยกการบริหาร ราชการแผ่นดิน ออกเป็น ๒ ฝ่าย คือฝ่ายทหาร มีสมุหพระกลาโหม เป็นผู้รับผิดชอบ ฝ่ายพลเรือนมีสมุหนายกเป็นผู้รับผิดชอบ ในฝ่ายพลเรือน นั้นยัง แบ่งออกเป็น ๔ กรมหรือ จตุสดมภ์ คือ สี่เสาหลัก ได้แก่ กรมเวียงหรือนครบาลทำหน้าที่ปกครองดูแลบ้านเมือง กรมวังหรือธรรมมาธิการณ์ ทำหน้าที่ดูแล กิจการพระราชวัง
กรมคลังหรือโกษาธิบดีทำหน้าที่ดูแลด้านการค้าและการต่างประเทศ กรมนา หรือเกษตราธิการทำหน้าที่ดูแลเรื่องเกษตรกรรม ซึ่งรูปแบบการปกครองนี้ ใช้สืบต่อมา ตลอด สมัยอยุธยา ในสมัยนี้เป็นสมัยของการวางรากฐานอำนาจทางการเมืองการปกครอง
รวมทั้งเสริมสร้างความมั่นคงของอาณาจักร ซึ่งยังมีอาณาเขตไม่กว้างขวางมากนัก พระเจ้าอู่ทองทรงวางราฐานการปกครองไว้ ดังนี้ 1.2 การปกครองส่วนภูมิภาค 3) หัวเมืองชั้นนอก (เมืองพระยามหานคร) เป็นหัวเมืองที่มีขนาดใหญ่อยู่ห่างจากราชธานีออกไปตามทิศทางต่าง ๆ หัวเมืองชั้นนอกจะเป็นเมืองที่คอยปกป้องดูแลอาณาเขตด้านที่ตั้งอยู่
มีเจ้าเมืองเป็นผู้ปกครองสืบทอดต่อ ๆ กันมา แต่ในบางครั้งเพื่อความมั่นคงของราชธานี พระมหากษัตริย์ก็ทรงแต่งตั้งขุนนางจากกรุงศรีอยุธยาไปปกครอง หัวเมืองชั้นนอกที่สำคัญ มีดังนี้ 4) หัวเมืองประเทศราช เป็นเมืองที่อยู่ห่างไกลนอกพระราชอาณาเขต มีการปกครองอิสระแก่ตนเอง ชาวเมืองเป็นชาวต่างประเทศ เมืองเหล่านี้มีรูปแบบการปกครองตามวัฒนธรรมเดิมของตน เจ้านายพื้นเมืองมีสิทธิ์ขาดในการปกครองดินแดนของตน แต่ต้องแสดงตนว่ายอมอ่อนน้อมหรือเป็นเมืองประเทศราช โดยการส่งเครื่องราชบรรณาการมาถวายตามกำหนด เป็นการแสดงความจงรักภักดีเมื่อเกิดศึกสงครามก็ส่งกำลังและเสบียงอาหารมาสมทบกับฝ่ายไทย เมืองประเทศราชในสมัยนี้ ได้แก่ เขมร มอญ มะละกา สมัยอยุธยาตอนกลาง ช่วงเวลาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถถึงสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ. 1991 – 2231)
สมัยนี้เป็นสมัยที่อาณาจักรอยุธยามีความมั่นคงเป็นปึกแผ่น และเริ่มเป็นอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ มีอำนาจทางการเมืองการปกครองเจริญรุ่งเรืองสูงสุด รวมทั้งมีสภาพทางเศรษฐกิจที่เจริญรุ่งเรือง มีการติดต่อค้าขายกับต่างชาติ 1.1 การปกครองส่วนกลาง |