ทวีปยุโรปมีลักษณะภูมิอากาศแบบใดบ้าง

ลักษณะภูมิอากาศของทวีปยุโรป96 2.4 from Princess Chulabhorn's College, Chiang Rai Thailand

1. เขตภูมิอากาศแบบทุนดรา : หรืออากาศแบบขั้วโลก เป็นเขตอากาศที่หนาวเย็นจัดตลอดทั้งปี ส่วนฤดูร้อนสั้นประมาณ 1-2 เดือน อุณหภูมิเฉลี่ยของเขตนี้ เฉลี่ยทั้งปีไม่เกิน 10 องศาเซลเซียส พืชพรรณธรรมชาติได้แก่ มอสส์ ตะไคร่น้ำ เขตอากาศทุนดราของทวีปยุโรป ได้แก่ บริเวณคาบสมุทรสแกนดิเนเวียและบริเวณทางเหนือสุดของประเทศรัสเซีย

2. เขตอากาศแบบกึ่งขั้วโลกหรือไทกา : ลักษณะอากาศในเขตนี้ คือ เป็นเขตที่มีอากาศหนาวจัดในช่วงฤดูหนาว อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 6 องศาเซลเซียส ฤดูร้อนมีระยะเวลายาวกว่าเขตภูมิอากาศแบบทุนดรา ปริมาณน้ำฝนทั้งปีอยู่ระหว่าง 500-1,000 มิลลิเมตร พืชพรรณธรรมชาติ คือ ป่าสนหรือป่าไทกา บริเวณลักษณะอากาศแบบนี้ คือ นอร์เวย์ สวีเดน และฟินแลนด์

3. เขตอากาศอบอุ่นชื้นภาคพื้นทวีป : ลักษณะอากาศของเขตนี้ คือ ฤดูหนาวมีอากาศหนาวเย็น เพราะอยู่ลึกเข้าไปในใจกลางทวีป จึงไม่ค่อยได้รับอิทธิพลจากมหาสมุทร พืชพรรณธรรมชาติได้แก่ ป่าไม้ผลัดใบและไม่ผลัดใบผสมกัน ส่วนบริเวณที่มีฝนตกน้อย พืชพรรณธรรมชาติจะเป็นทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น บริเวณลักษณะอากาศแบบนี้ คือ ดินแดนของประเทศโปแลนด์ สาธารณรัฐเช็ก สโลวาเกีย เอสโตเนีย และลัตเวีย

4. เขตภูมิอากาศแบบภาคพื้นสมุทรชายฝั่งตะวันตก : ลักษณะของอากาศในเขตนี้ คือ ฤดูร้อนอากาศเย็นสบาย ฤดูหนาวอากาศไม่หนาวจัด เพราะเขตนี้มีที่ตั้งอยู่ใกล้มหาสมุทร จึงได้รับอิทธิพลจากมหาสมุทรแอตแลนติก ทำให้เขตนี้มีอากาศอบอุ่น ชุ่มชื้น ฝนตกสม่ำเสมอตลอดทั้งปี ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยของทั้งปีอยู่ที่ 750-1,500 มิลลิเมตร พืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าไม้เขตอบอุ่นชนิดป่าไม้ผลัดใบผสมกับป่าสน บริเวณลักษณะอากาศแบบนี้ ครอบคลุมบริเวณของประเทศฝรั่งเศส เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ เดนมาร์ก เยอรมนี สหราชอาณาจักร และทางตอนใต้ของนอร์เวย์และสวีเดน

5. เขตภูมิอากาศอบอุ่นชื้น : ลักษณะอากาศของเขตนี้ คือ อากาศอบอุ่น ฤดูร้อนอากาศร้อน มีฝนตกชุกตลอดทั้งปี ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยทั้งปีประมาณ 500-1,000 มิลลิเมตร พืชพรรณธรรมชาติ ได้แก่ ป่าไม้เขตอบอุ่นหรือทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น บริเวณลักษณะอากาศแบบนี้ ได้แก่ บริเวณคาบสมุทรบอลข่าน ออสเตรีย และฮังการี

6. เขตภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน : ลักษณะอากาศในเขตนี้ คือ เป็นเขตที่มีแสงแดดตลอดทั้งปี ฤดูร้อนอากาศร้อนและแห้งแล้ง ฤดูหนาวจะมีฝนตก ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 500-1,000 มิลลิเมตรต่อปี พืชพรรรณธรรมชาติเป็นเขตอบอุ่น เรียกว่า ป่าไม้เมดิเตอร์เรเนียน เช่น คอร์กโอ๊ก ส้ม มะนาว องุ่น มีป่าไม้มีหนามแหลม เรียกว่า ป่ามากี (maquis) บริเวณที่มีลักษณะอากาศแบบนี้ คือ บริเวณที่มีอาณาเขตติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ได้แก่ ภาคใต้ของประเทศฝรั่งเศส อิตาลี สเปน โปรตุเกส เซอร์เบีย และกรีซ

7. เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย : ลักษณะสำคัญของอากาศในเขตนี้ คือ เป็นเขตที่มีปริมาณฝนน้อย ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยทั้งปีต่ำกว่า 500 มิลลิเมตร พืชพรรณธรรมชาติเป็นทุ่งหญ้าขึ้นเบาบาง

            ลักษณะภูมิอากาศของทวีปยุโรปโดยรวมเป็นเขตที่มีอากาศหนาวเย็นในอบอุ่นชื้น ลักษณะภูมิอากาศแตกต่างกันไปตามละติจูดและความสูงของพื้นที่ พื้นที่ของทวีปยุโรปตอนเหนือซึ่งอยู่บริเวณละติจูดสูงใกล้ขั้วโลก มีอากาศหนาวเย็นและมีอุณหภูมิต่ำมาก บางช่วงถึงติดลบส่วนด้านตะวันตกของทวีปซึ่งอยู่ติดกับมหาสมุทรแอตแลนติก และส่วนที่อยู่ละติจูดต่ำลงมามีอากาศอบอุ่นกว่า เนื่องจากได้รับอิทธิพลของกระแสน้ำอุ่นในมหาสมุทร ส่วนด้านทิศตะวันออกของทวีปได้รับอิทธิพลของอากาศหนาวเย็นบริเวณขั้วโลก ขณะเดียวกันทางด้านทิศใต้ได้รับอิทธิพลของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทำให้เกิดภูมิอากาศเฉพาะแบบเมดิเตอร์เรเนียนขึ้น สำหรับบริเวณพื้นที่เทือกเขาสูงและบริเวณพื้นที่อ่าวมีภูมิอากาศแตกต่างกันออกไปซึ่ง ภูมิอากาศของยุโรปจำแนกได้ ดังนี้

1. ภูมิอากาศแบบทุนดรา (tundra climate) ได้แก่ บริเวณแคบๆ ทางตอนเหนือของคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย และเขตอาร์คติกของสหพันธรัฐรัสเซีย ลักษณะอากาศในเขตนี้ฤดูหนาวอากาศหนาวจัดเป็นเวลานาน ฤดูร้อนอุณหภูมิสูงขึ้นเล็กน้อยเพียงช่วงเวลาสั้นๆ ได้รับหยาดน้ำฟ้าน้อย ส่วนใหญ่อยู่ในรูปของหิมะ ไม่มีเดือนใดที่มีอุณหภูมิสูงกว่า 10 องศาเซลเซียส ในฤดูหนาวมีหิมะตกหนัก น้ำในแม่น้ำและทะเลสาบจับตัวเป็นน้ำแข็ง
        ลักษณะพืชพันธุ์ธรรมชาติ ไม่มีไม้ยืนต้น พืชพรรณส่วนมากเป็นพวกมอสส์และตะไคร่น้ำ แต่ในฤดูร้อนจะมีไม้ดอกเล็กๆ เช่น ดอกอาร์กติก ดอกวิลโลว์ ป๊อปปี้ เป็นต้น ขึ้นได้บ้างในบางพื้นที่แต่ก็เป็นช่วงเวลาสั้นๆ

2. ภูมิอากาศแบบกึ่งอาร์กติก (Subarctic climate) ได้แก่ บริเวณตอนกลางของคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศฟินแลนด์ และภาคเหนือของรัสเซีย เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากทะเลน้อย ในฤดูหนาวอากาศจะหนาวเย็นมากและยิ่งหนาวเพิ่มขึ้นเมื่อลึกไปทางตะวันออกของทวีป มีระยะเวลาที่อุณหภูมิอยู่ระดับต่ำกว่าจุดเยือกแข็งนานถึง 6 เดือนฤดูร้อนอากาศอบอุ่นขึ้นเล็กน้อยในช่วงระยะเวลาสั้นๆ ได้รับปริมาณหยาดน้ำฟ้าปานกลาง ส่วนใหญ่อยู่ในรูปของหิมะ ค่าเฉลี่ยของอุณหภูมิวัดที่กรุงเฮลซิงกิ เมืองหลวงของประเทศฟินแลนด์ โดยเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 5 องศาเซลเซียส อุณหภูมิจะสูงสุดในเดือนกรกฎาคม เฉลี่ย 16.6 องศาเซลเซียส และต่ำสุดในเดือนมกราคมเฉลี่ย 6.1 องศาเซลเซียส มีปริมาณหยาดน้ำฟ้าเฉลี่ย 627 มิลลิเมตรต่อปี
        ลักษณะพืชพันธุ์ธรรมชาติ ส่วนใหญ่เป็นป่าสน (ภาษารัสเซีย เรียกว่า ไทกา ) ต้นไม้มีใบเล็กแคบ ลำต้นตรง กิ่งสั้น ใบแผ่ทางด้านล่างเรียวขึ้นไปทางด้านบนเหมือนรูปกรวย อาทิ ต้นเฟอร์ สปรูซ ลาช เฮมล็อก ไพน์ ซีคัวยา เป็นต้น

3. ภูมิอากาศแบบชื้นภาคพื้นทวีป (Humid continental climate) ได้แก่ ตอนใต้ของคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย พื้นที่ด้านทิศตะวันออกของประเทศเยอรมันนี พื้นที่ประเทศโปแลนด์ เอสโตเนีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย บาลารุส โรมาเนีย ฮังการีออสเตรีย และสาธารณรัฐเช็ก ลักษณะอากาศบริเวณนี้ ฤดูหนาวอากาศหนาวเย็นเป็นระยะเวลานานตลอด 4 เดือน ในช่วงฤดูร้อนมีฝนตกเนื่องจากอิทธิพลของลมที่พัดผ่านมาจากทะเลเหนือ ปริมาณฝนเฉลี่ยระหว่าง 750 - 1500 มิลลิเมตรต่อปี
        ลักษณะพืชพันธุ์ธรรมชาติ เป็นป่าไม้ในเขตอบอุ่น มีทั้งไม้ประเภทไม่ผลัดใบและผลัดใบ พบมากในพื้นที่ภูเขาและที่สูง ได้แก่ ต้นเฟอร์ สปรูซ ลาช ในพื้นที่ราบมีต้นโอ๊ก บีช เมเปิ้ล ซีดาร์ ฮิกคอรี วอลนัต และบางพื้นที่ด้านทิศตะวันออกของเขตนี้เป็นทุ่งหญ้า

4. ภูมิอากาศแบบภาคพื้นสมุทร (maritime climate) ได้แก่ บริเวณชายฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของทวีป ประกอบด้วย หมู่เกาะบริติช ตอนใต้ของประเทศไอซ์แลนด์ ชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศนอร์เวย์ เดนมาร์ก เนเธอร์แลนด์เบลเยียม ฝรั่งเศส ลักเซมเบิร์ก ลิกเตนสไตน์ สวิตเซอร์แลนด์ เยอรมี และตอนเหนือของสเปน
        ลักษณะภูมิอากาศแบบภาคพื้นสมุทรมีอากาศอบอุ่นชุ่มชื้นตลอดปี เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากทะเลที่มีกระแสน้ำอุ่นกัลฟ์สตรีมไหลผ่านข้ามมายังชายฝั่งตะวันตกของทวีปยุโรป เรียกว่า กระแสน้ำอุ่นแอตแลนติกเหนือ และอิทธิพลของลมประจำตะวันตกพัดเข้าสู่แผ่นดิน ปริมาณฝนเฉลี่ยระหว่าง 750 ถึงมากกว่า 2000 มิลลิเมตร อุณหภูมิในช่วงฤดูหนาวในพื้นที่สูงมีค่าต่ำกว่า 0 องศาเซลเซียส ส่วนในพื้นที่ราบมีอุณหภูมิสูงกว่า 5 องศาเซลเซียส สำหรับในฤดูร้อนมีอุณหภูมิระหว่าง 20 ถึง 25 องศาเซลเซียส
        ลักษณะพืชพันธุ์ธรรมชาติ เขตนี้มีป่าไม้ขึ้นอยู่อย่างอุดมสมบูรณ์ เนื่องจากได้รับปริมาณฝนมากและการอนุรักษ์ของชาวยุโรป ประเภทป่ามีทั้งป่าผลัดใบและไม่ผลัดใบ ไม้สำคัญ เช่น บีช แอช ซิกมอร์ โอ๊ก ซีดาร์ สปรูซ ลาช เฮมล็อก เฟอร์ เป็นต้น

5. ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน (mediterranean climate) ได้แก่ พื้นที่ทางใต้ของประเทศฝรั่งเศส พื้นที่ประเทศสเปน โปรตุเกส คาบสมุทรอิตาลี ชายฝั่งของคาบสมุทรบอลข่าน และบริเวณชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ลักษณะของภูมิอากาศในเขตนี้ อากาศอบอุ่นจนถึงร้อน มีอุณหภูมิปานกลางเฉลี่ยประมาณ 15 องศาเซลเซียส มีฝนตกในฤดูหนาว ปริมาณฝนเฉลี่ยระหว่าง 500 - 1000 มิลลิเมตรต่อปี
        ลักษณะพืชพันธุ์ธรรมชาติ ประกอบด้วยต้นไม้เตี้ยๆ เป็นไม้เนื้อแข็ง มีใบเล็กแข็ง สีเทาแกมเขียว พืชที่สำคัญ เช่นต้นคอร์กโอ๊ก โอ๊ก มะกอก ผลไม้สกุลส้ม 

ซีดาร์ ไม้พุ่มแคระที่เรียกว่า มากีส์ เป็นต้น

6. ภูมิอากาศแบบกึ่งทะเลทรายช่วงละติจูดกลาง (middle latitude steppe climate) ได้แก่ ดินแดนที่อยู่ทางเหนือของทะเลดำและทะเลแคสเปียน คือ ยูเครน และรัสเซีย ลักษณะอากาศมีฝนตกน้อย โดยเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 250 - 500 มิลลิเมตรต่อปี เป็นผลมาจากการมีที่ตั้งอยู่ภายในของทวีป แม้จะมีทั้งดีทั้ง 2 แห่งอยู่ใกล้แต่ทิศทางของลมประจำจtพัดจากแผ่นดินใหญ่ลงมา อุณหภูมิในฤดูร้อนสูงกว่า 25 องศาเซลเซียส อุณหภูมิในฤดูหนาวระหว่าง 0 - 5 องศาเซลเซียส
        ลักษณะพืชพรรณธรรมชาติ มีเพียงหญ้าสั้นๆ ขึ้นเป็นทุ่ง (คำว่า สเตปป์ เป็นภาษารัสเซีย หมายถึง ทุ่งหญ้า)

7. ภูมิอากาศแบบที่สูง (highland climate) ได้แก่ เทือกเขาแอลป์ และคอเคซัส มีลักษณะอากาศแตกต่างไปตามค่าความสูงจากพื้นที่บริเวณที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงกัน เพราะอากาศบนที่สูงจะบางลงทำให้ความกดอากาศและอุณหภูมิลดลง โดยค่าอุณหภูมิเฉลี่ยลดลง 6.4 องศาเซลเซียส ต่อความสูง 1000 เมตร ตัวอย่างเช่น ยอดเขามงบล็องของเทือกเขาแอลป์ สูง 4807 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง มีค่าอุณหภูมิต่ำมากและมีหิมะปกคลุม
        ลักษณะพืชพรรณธรรมชาติ พบป่าไม้จำพวกไม้สนที่ขึ้นได้ตามเชิงเขาขึ้นไปจนถึงเส้นขอบหิมะที่มีหิมะปกคลุมไปจนถึงยอดเขา