ทิศทั้ง 6 คืออะไร มีอะไร และสำคัญต่อชีวิตของทุกคนอย่างไร …เป็นหนึ่งในเรื่องที่ลูกควรรู้ในฐานะพุทธศาสนิกชน ทั้งนี้ ทิศทั้ง 6 หมายถึงบุคคลสำคัญทั้ง 6 ด้านของลูกน้อยซึ่งต่างมีหน้าที่พึงปฏิบัติต่อกัน
เมื่อพูดถึงหลักธรรมคำสอนในทางพระพุทธศาสนา อาจเป็นเรื่องน่าเบื่อของหลายๆ คน แต่คุณพ่อคุณแม่รู้หรือไม่ว่าการสอนให้รู้ลูกจักหลักธรรมต่างๆนี้เป็นตัวช่วยหนึ่งที่ช่วยขัดเกลาจิตใจ เป็นคนดี รู้จักหน้าที่ตน มีเมตตา มีความกตัญญู และเชื่อฟังคำสั่งสอนของพ่อแม่ต่อไปได้ในที่สุด
การอยู่ร่วมกันเป็นสังคม ทุกคนย่อมมีหน้าที่และความรับผิดชอบแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับสถานภาพและบทบาทที่ตนดำรงอยู่ คนเป็นพ่อแม่มีหน้าที่เลี้ยงดูลูกให้เจริญเติบโต เป็นพลเมืองดีของประเทศชาติ คนเป็นครูอาจารย์มีหน้าที่สอนและอบรมศีลธรรมจรรยาให้ศิษย์มีความรู้และประพฤติตนเป็นคนดี คนเป็นนักเรียนมีหน้าที่เรียนหนังสือ เชื่อฟังพ่อแม่และครูอาจารย์ สรุปคือเรามีหน้าที่และความรับผิดชอบอะไรในสังคมก็พยายามปฏิบัติหน้าที่นั้น ๆ ให้ดีที่สุด
ซึ่งในพระพุทธศาสนาได้กล่าวถึงหน้าที่และความรับผิดชอบในลักษณะเช่นนี้ไว้เหมือนกัน โดยพระพุทธองค์ตรัสสอนไว้ในหลัก ทิศ 6 ในสิงคาลกสูตร ซึ่งเป็นหมวดหนึ่่งในพระสุตตันตปิฎก โดยกำหนดการปฏิบัติหน้าที่และความรับผิดชอบตามหลักทิศ 6 เอาไว้หากใครสามารถปฏิบัติตามได้ถูกต้องจะได้ชื่อว่าเป็นชาวพุทธที่ดี
เรามารู้จักความหมายกันก่อน ทิศทั้ง 6 หมายถึง บุคคลประเภทต่าง ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันทางสังคม การดำเนินชีวิต มีหน้าที่และความรับผิดชอบที่พึงปฏิบัติต่อกัน ดังนี้
- ปุรัตถิมทิส หมายถึง ทิศเบื้องหน้า คือ บิดามารดา ปู่ย่า ตายาย และผู้มีอุปการะอื่นๆที่เลี้ยงดูเรามาในเบื้องหน้า
- ทักขิณทิส หมายถึง ทิศเบื้องขวา คือ ครูบาอาจารย์ที่พร่ำสอนวิชาในเบื้องขวา
- ปัจฉิมทิส หมายถึง ทิศเบื้องหลัง คือ บุตร ผู้เป็นทายาท ภรรยา และสามี ผู้เป็นคู่ชีวิต ที่คอยให้กำลังใจในเบื้องขวา
- อุตตรทิส หมายถึง ทิศเบื้องซ้าย คือ มิตรสหายที่คอยช่วยเหลือครั้นเมื่อตกทุกข์ได้ยากในเบื้องซ้าย
- อุปริมทิส หมายถึง ทิศเบื้องล่าง คือ บริวารหรือผู้รับใช้ที่คอยปรนนิบัติในเบื้องล่าง
- เหฏฐิมทิส หมายถึง ทิศเบื้องบน คือ สามเณร ภิกษุ ภิกษุณีผู้มีศีลอันสูงกว่าที่คอยพร่ำสอนธรรมในเบื้องบน
ความสำคัญ และแนวทางปฏิบัติต่อทิศทั้ง6
หน้าที่สำคัญของ ทิศทั้ง 6 ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้โดยย่อมีอยู่ 3 เรื่องใหญ่ ๆ ได้แก่
1. เป็นแหล่งกำเนิดและปลูกฝังนิสัยใจคอของลูกน้อย
นิสัยของคนเรานั้นได้มาจาก ทิศทั้ง 6 ซึ่งเมื่อสรุปแล้วจะเหลือแค่บ้าน วัด โรงเรียนไม่ใช่ตกลงมาจากสวรรค์ ไม่ใช่หลั่งไหลมาเองเหมือนอย่างกับน้ำฝนบนท้องฟ้า คือ ตอนเล็ก ๆ ลูกจะได้คุณพ่อคุณแม่ ครูบาอาจารย์ ลุงป้าน้าอา คอยช่วยกันอบรม จนกระทั่งกลายมาเป็นนิสัยติดตัวลูกไป ส่วนว่าท่านจะอบรมได้ดีขนาดไหน ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล เพราะไม่มีใครจะอบรมบ่มนิสัยใจคอหรือคุณงามความดี ให้กับผู้อื่นได้มากกว่าที่ตัวเองมีอยู่ เพราะฉะนั้นท่านมีสติปัญญาเท่าไร ท่านก็อบรมให้เราได้เท่านั้น
เช่น เวลาลูกกินข้าวแล้วไม่ล้างจาน คุณแม่ก็บอกว่าไม่เป็นไร เดี๋ยวจะให้คนรับใช้เอาไปล้าง นั่นเริ่มเพาะนิสัยไม่มีความรับผิดชอบต่อตัวเองให้ลูกแล้ว เด็กคนนี้พอโตขึ้นมาก็เลยรับผิดชอบอะไรไม่เป็น แล้วอย่างนี้จะหวังให้มารับผิดชอบวงศ์ตระกูล หวังจะให้รับผิดชอบต่อทรัพย์สมบัติ เขาจะไปรับผิดชอบได้อย่างไร ในเมื่อแค่จานข้าวที่ตัวเองกินก็ยังไม่ล้างเลย
อ่านต่อ >> “ความสำคัญและแนวทางปฏิบัติต่อทิศทั้ง 6 ที่พ่อแม่ควรสอนลูก” คลิกหน้า 2
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่
���ˡ �ؤ�Ż�������ҧ� �����ҵ�ͧ����Ǣ�ͧ����ѹ�� �ب��ȷ�������ͺ��ǨѴ�� � ��� �ѧ���
�. ���ѵ������ ������ͧ˹�� ���� �Դ� ��ô�
�. �ѡ�Գ��ʷ�����ͧ��� ���� ����Ҩ����
�. �Ѩ������ ������ͧ��ѧ ����
���������
�. �ص�÷�� ������ͧ�������� �Ե�����
�. �ػ������ ������ͧ������ ���ʧ�� ����������
�. �˯������ ������ͧ��ҧ ���� �١��ҧ�Ѻ��¨�ҧ
�. ���ѵ������ ������ͧ˹�� ���� �Դ� ��ô� : (��Ǣ��) | |
��ôҺԴ��������صøԴ� �ѧ��� | �صøԴҾ֧���ا��ôҺԴ� �ѧ��� |
�. ���������ҡ�������� �. ���������㹤���� �. ����֡����Ż�Է�� �. �Ҥ���ͧ����������� �. �ͺ��Ѿ�����ѵ������͡���ѹ����� | �. ��ҹ����§�������������§��ҹ�ͺ �. ���·ӡԨ�ͧ��ҹ �. ��çǧ��ʡ�� �. ��оĵԵ������������Ѻ�����繷��ҷ �. ����ͷ�ҹ��ǧ�Ѻ����ǷӺح�ط������ҹ |
�. �ѡ�Գ��ʷ�����ͧ��� ���� ����Ҩ���� : (��Ǣ��) | |
����Ҩ���������������� �ѧ��� | �����֧���ا����Ҩ���� �ѧ��� |
�. �֡���й�����繤��� �. ������������� �. ���Ż�Է���������ԧ �. ¡��ͧ����ҡ��������� �. ���ҧ����ͧ�����ѹ������÷�Ȥ�� ��������컯Ժѵ����ԧ ���Ԫ������§�վ�ӡ�çҹ�� | �. �ء���Ѻ�ʴ�������þ �. ������ �. ������¹ �. �ù�Ժѵ� �. ���¹��Ż�Է������þ |
�. �Ѩ������ ������ͧ��ѧ ���� ��������� : (��Ǣ��) | |
���վ֧���ا����� �ѧ��� | ���������������� �ѧ��� |
�. ¡��ͧ���ҹ������ �. �������� �. ���͡� �. �ͺ�������˭�㹧ҹ��ҹ��� �. ������ͧ��дѺ������繢ͧ��ѭ ����͡�� | �. �Ѵ�ҹ��ҹ������º���� �.ʧ������ҵ��Ե÷���ͧ���´��´� �. ���͡� �. �ѡ�����ѵԷ�������� �. ��ѹ�����¨���ҹ㹧ҹ��駻ǧ |
�. �ص�÷�� ������ͧ���� ���� �Ե����� : (��Ǣ��) | |
�֧���ا�Ե����� �ѧ��� | �Ե������������ͺ �ѧ��� |
�. �������觻ѹ �. �ٴ���չ��� �. ������������͡�šѹ �. �յ����������آ�����ء����� �. �����ѵ���ԧ㨵�͡ѹ | �. ������������ҷ�����ѡ�һ�ͧ�ѹ �. ������������ҷ �����ѡ�ҷ�Ѿ�����ѵԢͧ��� �. 㹤�������� �繷������ �. ����з�������ء���ҡ �. �Ѻ��͵�ʹ�֧ǧ��ҵԢͧ�Ե� |
�. �ػ������ ������ͧ�� ���� ���ʧ�� ���������� : (��Ǣ��) | |
����ʶ�֧���ا���ʧ�� �ѧ��� | ���ʧ������������ʶ� �ѧ��� |
�. �з����㴡�Ӵ�������� �. �оٴ���㴡�ٴ��������� �. �ФԴ���� ��Դ��������� �. ���Ѻ���¤������� �. �ػ�������»Ѩ��� � | �. ���������ҡ�������� �. ���������㹤����� �. ���������¤������ö�Ҵ� �. �����ѧ��觷���ѧ����¿ѧ �. ����觷���¿ѧ������������ �. �͡�ҧ���ä� ��Ըմ��Թ���Ե�����ʺ�����آ������ԭ |
�. �˯������ ������ͧ��ҧ ���� �١��ҧ�Ѻ��¨�ҧ : (��Ǣ��) | |
��¨�ҧ�֧���ا�١��ҧ �ѧ��� | �١��ҧ��������¨�ҧ �ѧ��� |
�. �Ѵ��çҹ���ӵ�����ѧ��������ö �. ����Ҩ�ҧ�ҧ����������ҹ��� ���������� �. �Ѵ���ʴԡ�ô��ժ����ѡ�Ҿ�Һ������ ���� �繵� �. ��ͧ�š� ������� ���觻ѹ��� �. ������ѹ��ش��оѡ�����㨵���͡�� �ѹ��� | �. ������ӧҹ�� �. ��ԡ�ҹ����ѧ �.�����ͧ�������� �. �ӡ�çҹ������º������д���觢�� �. �Ӥ����բͧ��������� |