จำนวนผู้เข้าชมเว็บไซต์ | 2.3 การอ่านเพื่อการวิเคราะห์วิจารณ์สาระสำคัญ การอ่านเป็นทักษะที่จำเป็นต่อการรับรู้ข้อมูลข่าวสารในชีวิตประจำวัน และในขณะที่อ่านจะต้องรู้จัก คิด วิเคราะห์ วิจารณ์ เพื่อนำความรู้ที่ได้ไปใช้เป็นประโยชน์ ดังนั้นผู้เรียนจึงควรฝึกทักษะการวิเคราะห์ วิจารณ์หรือประเมินค่าเรื่องที่อ่านอย่างถูกต้องและมีเหตุผลเพื่อจะได้เป็นพื้นฐานในการวิเคราะห์วิจารณ์ในขั้นสูงต่อไป รวมทั้งนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ๑. ความหมาย การอ่านเพื่อการวิเคราะห์วิจารณ์ การวิเคราะห์ การวิจารณ์ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมายไว้สองความหมาย คือ ความหมายที่ ๑ เป็นการให้คำตัดสินสิ่งที่เป็นศิลปกรรมหรือวรรณกรรม โดยผู้มีความรู้เชื่อถือได้ว่ามีความงาม ความไพเราะเพียงใดหรือมีข้อขาดตกบกพร่องอย่างไรบ้าง เช่น วิจารณ์ว่าหนังสือเล่มนี้สะท้อนปัญหาสังคมในปัจจุบันได้ดีมาก สมควรได้รับรางวัล สรุปได้ดังนี้ การวิเคราะห์วิจารณ์จึงเป็นการแยกแยะแล้วนำมาวิจารณ์ข้อดีข้อเสีย และประเมินค่าของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งในที่นี้จะหมายถึงการวิเคราะห์วิจารณ์ลักษณะของบทประพันธ์ แล้วแยกแยะส่วนประกอบที่สำคัญและหยิบออกมาแสดงว่าไพเราะงดงามเพียงใด วิเคราะห์ความหมายของบทประพันธ์นั้นๆ ถ้ามีความหมายซ่อนเร้นอยู่ก็พยายามปะติดปะต่อให้พอที่ผู้อ่านจะเข้าใจได้ แสดงหลักศิลปะและแนวความคิดของผู้ประพันธ์ ซึ่งเป็นแนวทางในการแต่งบทประพันธ์ นอกจากนี้จะต้องแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างส่วนประกอบต่างๆ ว่าแต่ละส่วนมีความสำคัญต่อส่วนรวมพียงใด ๒) การวิเคราะห์วิจารณ์วรรณคดี วรรณคดี หมายถึง หนังสือที่แต่งดีด้วยเนื้อเรื่องและศิลปะในการประพันธ์ ทำให้ผู้อ่านนั้นได้รับความเพลิดเพลินในการอ่าน ได้ความรู้ เห็นสภาพชีวิตของคนในสังคม ซึ่งงานประพันธ์ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นวรรณคดีนั้นมีทั้งที่แต่งเป็นร้อยแก้วและร้อยกรอง วรรณกรรม หมายถึง หนังสือทั่วๆไปทุกชนิดทุกประเภท มีความหมายรวมถึงจุลสาร วารสาร ปาฐกถา เทศนา สุนทรพจน์ด้วย “วรรณกรรม” จึงมีความหมายกว้างกว่า “วรรณคดี” ๓) ประเภทของวรรณกรรม วรรณกรรมมี ๒ ประเภท คือ ๓.๑ บันเทิงคดี เป็นเรื่องที่แต่งขึ้นจากจินตนาการ ไม่เน้นสาระของเรื่อง มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้อ่านสนุก ผู้อ่านจะสนุกหรือไม่ขึ้นอยู่กับตัวผู้อ่านเพราะระดับความสนุกมีหลายระดับ ๓.๒ สารคดี เป็นวรรณกรรมที่เน้นการนำเสนอข้อมูล ข้อเท็จจริง มีสาระ ปัจจุบันหนังสือหรือสารคดีที่แต่งดีและได้รับการยกย่องจากหน่วยงานต่างๆ ให้เป็นหนังสือดีเด่นที่สมควรได้รับรางวัล ๔) ขั้นตอนการวิเคราะห์วิจารณ์ มีขั้นตอนดังนี้ ๔.๑ หาความรู้เกี่ยวกับประเภทและลักษณะของหนังสือนั้นๆ ให้เข้าใจอย่างถ่องแท้ ๔.๕ ฝึกตั้งคำถามเชิงคาดคะเนเหตุการณ์ที่อ่านโดยมีเหตุผลประกอบ ๔.๖ เรียงลำดับความสำคัญของประเด็นต่างๆ ที่คิดว่าเป็นประเด็นสำคัญและจำเป็นต้องนำมากล่าวในคำวิจารณ์ ๔.๗ แยกแยะข้อดีและข้อบกพร่องที่ควรนำมากล่าวถึง ๔.๘ จัดลำดับประเด็นที่จำเป็นต้องวิจารณ์ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อชี้ให้ผู้อ่านเห็นจุดดีและจุดที่ควรปรับปรุงแก้ไขโดยมีเหตุผลหรือข้อมูลประกอบ ๕) หลักการวิเคราะห์วิจารณ์จากการอ่าน ๕.๑ พิจารณารูปแบบการประพันธ์ ๕.๒ ศึกษาประวัติผู้แต่ง ๕.๓ พิจารณาองค์ประกอบของเรื่องว่าสอดคล้องเหมาะสมกันหรือขัดแย้งกัน ๕.๔ พิจารณาเนื้อหา ๕.๕ พิจารณาแก่นเรื่อง ๕.๖ การวิจารณ์สรุปด้วยความคิดเห็นของผู้วิจารณ์เอง |