ชื่อโครงงาน
ยางกล้วยช่วยเพ้นท์ผ้า
ผู้จัดทำโครงงาน
นายภูริณัฐ สระโสม
ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน
ครูณัฐวุฒิ ปอโนนสูง
ที่มาและความสำคัญของโครงงาน
ในชีวิตประจำวันของเรากล้วยนับว่าเป็นพืชที่ให้ประโยชน์แก่คนและสัตว์อย่างมากเรารับ ประทานผลกล้วยสุก ซึ่งให้คุณค่าสารอาหารคาร์โบไฮเดรต เกลือแร่ และวิตามิน นำผลกล้วยสุกและกล้วยดิบที่แก่จัด มาแปรรูปเพื่อ ให้น่ารับประทานมากยิ่งขึ้น เช่น กล้วยกวน กล้วยเชื่อม กล้วยฉาบ ฯลฯ ใบกล้วยนำมาใช้ห่อขนม เย็บเป็นถาด ใส่อาหาร ใช้ทำบายศรี ฯลฯ ส่วนก้านใบกล้วยนำมาเป็นอาหารสัตว์ ทำเชือก ฯลฯ จะเห็นได้ว่าทุกส่วนของกล้วยให้ประโยชน์มากมาย
คณะผู้จัดทำสังเกตเห็นว่าเมื่อเรานำเอากล้วยมาใช้ประโยชน์โดยไม่ระมัดระวังยางกล้วยถ้าติด
บนเสื้อผ้าแล้ว จะซักไม่ออกจะเป็นสีน้ำตาลติดแน่น ซึ่งคุณสมบัติของยางกล้วยนี้ คณะผู้จัดทำคิดว่าจะนำไปเพ้นท์ลงบนผ้าเขียนเป็นลวดลายต่าง ๆ แล้วนำไปย้อม จึงได้จัดทำโครงงานนี้ขึ้น
วัตถุประสงค์ของการศึกษาค้นคว้า
1. เพื่อศึกษาสีของผ้าหลังจากเพ้นท์ด้วยยางกล้วย นำไปย้อม ซัก แล้วตากให้แห้ง
2.
เพื่อศึกษาความคงทนสีของผ้า หลังจากเพ้นท์ด้วยยางกล้วย นำไปย้อมซัก ตากให้แห้ง
สมมติฐานของการศึกษา
ตอนที่ 1 ถ้านำยางกล้วยมาเพ้นท์ลงบนผ้าแมมเบอร์ก ผ้ามัสลิน และผ้าดิบแล้ว
ผ้าแมมเบอร์กน่าจะมีความเหมาะสมกับการเพ้นท์ผ้า
ตอนที่ 2 ถ้านำยางกล้วย มาเพ้นท์ผ้าแล้วนำไปย้อมด้วยสีย้อมผ้าสีต่าง ๆ แล้ว
ผ้าที่เพ้นท์ จากยางกล้วยน่าจะให้สีเหมือนกับสีที่นำมาย้อม
ขอบเขตของการทำโครงงาน
การศึกษาการเพ้นท์ผ้าในครั้งนี้ ศึกษาเฉพาะการนำเอายางกล้วย มาทดลองเพ้นท์ลงบนผ้ามัสลิน
ผ้าแมมเบอร์ก และผ้าดิบ เท่านั้น กำหนดเวลาที่ใช้ในการศึกษาคือ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2552
โรงเรียนภูเขียว อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ
ตัวแปรที่ศึกษา
ตอนที่ 1
ตัวแปรต้น ผ้าแมมเบอร์ก ผ้ามัสลิน ผ้าดิบ
ตัวแปรตาม ลักษณะ สี ของผ้าแมมเบอร์ก ผ้ามัสลิน ผ้าดิบ หลังจากเพ้นท์ด้วย
ยางกล้วย นำไปย้อม ซักแล้วตากให้แห้ง
ตัวแปรควบคุม ระยะเวลาที่ใช้ในการย้อมผ้าท่ากัน สีย้อมผ้าชนิดเดียวกัน
ภาพวาดเหมือนกัน ผ้าหลังจากทีเพ้นท์ด้วยยางกล้วยแห้ง เหมือนกัน
ตอนที่ 2
ตัวแปรต้น
สีย้อมผ้าสีแดง สีเหลือง สีเขียว สีส้ม สีน้ำเงิน
ตัวแปรตาม สีของผ้าหลังจากเพ้นท์ด้วยยางกล้วย นำไปย้อม ซัก แล้วตากให้แห้ง
นิยามศัพท์เฉพาะ
1) ผ้าที่เหมาะสมกับการเพ้นท์ หมายถึง ได้สีเรียบสวยงาม สีไม่ตก
หลังจากเพ้นท์ด้วยยางกล้วยแล้วนำไปย้อม ซัก ตากให้แห้ง
2) ยางกล้วย หมายถึง ของเหลวที่ไหลออกมาจากต้นกล้วยเมื่อเราตัด
ก้านกล้วยปลีกล้วย หน่อกล้วย
3) ความคงทนสีของผ้า หมายถึง สีของผ้าไม่ซีดจาง หลังจากซักรีดแล้ว 5 ครั้ง
วิธีดำเนินการ
ตอนที่ 1
1. นำผ้าแมมเบอร์ก
ผ้ามัสลิน ผ้าดิบ นำมาตัดให้มีขนาด 11 x11 นิ้ว จำนวน
ชนิดละ 1 ผืน เย็บริมให้เรียบร้อย นำไปซัก ตากให้แห้ง รีดให้เรียบ
2. นำผ้าแต่ละชนิดไปขึงกับเฟรม วาดรูปตามต้องการ
3. นำช้อนตักแกง ทุบที่ปลายด้ามด้วยค้อนให้มีรูขนาดเล็ก ใช้สำหรับเขียนเทียน
4. ต้มเทียนไขให้ละลาย นำช้อนที่เตรียมไว้ในข้อ 3 โดยนำมาชุบเทียนที่ละลายแล้ว
เขียนตามเส้นลวดลายที่วาดไว้
5. นำยางกล้วยมาระบายตามรูปภาพโดยใช้พู่กัน
6. นำไปตากให้แห้ง
7. ต้มน้ำเตรียมสีย้อมผ้า นำผ้าลงย้อม
ใช้แท่งแก้วคนสารคนไปมาเพื่อให้ผ้าที่ย้อม
สัมผัสกับสีย้อมผ้าทุกส่วน ประมาณ 5 นาที
8. นำไปซักตากให้แห้ง
9. สังเกตสีของผ้า บันทึกผล
10. ทดลองซ้ำ ตั้งแต่ข้อ 1-9
ตอนที่ 2
1. นำผ้ามัสลินมาตัดให้มีขนาด 11 x11 นิ้ว เย็บริมให้เรียบร้อย นำไปซัก ตาก
ให้แห้ง รีดให้เรียบ
2. นำผ้าแต่ละชนิดไปขึงกับเฟรม วาดรูปตามต้องการ
3. นำช้อนตักแกง ทุบที่ปลายด้ามด้วยค้อนให้มีรูขนาดเล็ก ใช้สำหรับเขียนเทียน
4. ต้มเทียนไขให้ละลาย นำช้อนที่เตรียมไว้ในข้อ 3
โดยนำมาชุบเทียนที่ละลายแล้ว
เขียนตามเส้นลวดลายที่วาดไว้
5. นำยางกล้วยมาระบายตามรูปภาพโดยใช้พู่กัน
6. นำไปตากให้แห้ง
7. ต้มน้ำเตรียมสีย้อมผ้าสีแดง นำผ้าลงย้อมใช้แท่งแก้วคนสารคนไปมา
เพื่อให้ผ้าที่ย้อมสัมผัสกับสีย้อมผ้าทุกส่วน
8. นำไปซักตากให้แห้ง
9. สังเกตสีของผ้า บันทึกผล
10. ทดลองเหมือนกับข้อ 1-9 แต่เปลี่ยนสีย้อมผ้าเป็นสีเขียว เหลือง ส้ม น้ำเงิน
11. ศึกษาความคงทนสีของผ้าโดยนำผ้ามัสลินที่มีขนาดเท่ากัน เย็บริมให้เรียบร้อย
มาจำนวน 10 ผืน นำผ้าจำนวน 5
ผืนไปเพ้นท์ด้วยยางกล้วยให้ทั่วทุกผืน
ตากให้แห้ง เตรียมสีย้อมผ้าแล้วนำผ้าทั้งหมดลงย้อม นำผ้าไปซัก ตากให้แห้ง
สังเกต บันทึกผลหลัง การซัก
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
ทำให้ทราบการเพ้นท์ผ้าที่ให้สีเรียบ สวยงาม สีไม่ตก และผ้าที่เหมาะ
สำหรับการ เพ้นท์ ด้วยยางกล้วย และนำความรู้ที่ได้รับจากการทำ
โครงงานไปใช้ ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน และ เผยแพร่ให้ผู้สนใจโดยทั่วไป
แผนการกำหนดเวลาปฏิบัติงาน
คิดหัวเรื่องหรือปัญหาที่จะศึกษา 4 – 5 วัน
วางแผนในการทำโครงงาน 1 วัน
เตรียมอุปกรณ์ 1 วัน
ลงมือทำการทดลอง 1 วัน
วิเคราะห์ข้อมูลและสรุปผล 2 วัน
ทำเป็นเล่มรายงาน 1 อาทิตย์
แสดงผลงาน 1 วัน
เอกสารอ้างอิง
//school.obec.go.th/elp/wit_online/first_13.html
สงขลา 16 พ.ย.- วันนี้จะพาคุณผู้ชมไปดูการผลิตผ้าสวยๆ จากภูมิปัญญาการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติของชาวบ้าน อ.สะเดา จ.สงขลา ซึ่งหลายคนน่าจะยังไม่เคยรู้ว่า ยางกล้วย สามารถนำมาย้อมผ้าได้ แถมยังได้สีที่สวยงาม และมีคุณสมบัติแตกต่างจากสีย้อมชนิดอื่น จะสวยงามและดีอย่างไร ติดตามจากรายงาน ผ้าบาติกโทนน้ำตาล รูปแบบลวดลาย สีสัน ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น ไม่เหมือนใคร
ผลิตขึ้นจากผ้าฝ้ายและย้อมด้วยสีธรรมชาติหรือจากยางกล้วยเกือบ 100 เปอร์เซ็น ไม่ใช้สีเคมี เป็นผลงานของกลุ่มบาติกยางกล้วย บ้านหน้าถ้ำ วัดเขารูปช้าง ต.ปาดังเบซาร์ อ.สะเดา จ.สงขลา ที่คนในชุมชนได้ร่วมกันรื้อฟื้นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ ใช้ยางกล้วยในการย้อมเสื้อผ้า เพื่อให้มีความทนทาน สวมใส่แล้วเย็นสบาย เริ่มต้นจากปี 2537 ปัจจุบันได้มีการพัฒนารูปแบบ เทคนิคการย้อม การให้สี และมีสินค้าทั้งผ้าชิ้น หมวก ผ้าพันพอ เสื้อผ้าสำเร็จรูป หลากหลายรูปแบบทั้งชายหญิงให้ได้เลือกกัน
ผ้าบาติกยางกล้วย แต่ละชิ้นใช้เวลาในการผลิตอย่างน้อยถึง 7 วัน ต้องอาศัยความพิถีพิถัน หลายขั้นตอนกว่าได้ผ้าลายสวย สีติดทนนาน วัตถุดิบที่สำคัญคือยางกล้วย ซึ่งต้องใช้ยางจากกล้วยหินเท่านั้น ตัดรองน้ำยางจากบริเวณเครือ หรือนำปลีกล้วยต้มผสมกับน้ำยาง สีที่ได้จะเป็นโทนสีน้ำตาล แต่จะมีความเข้มข้นของสีต่างกันขึ้นกับระยะเวลาในการเคี้ยว ซึ่งไม่น้อยกว่า 1 วัน ผ้าบาติกของกลุ่มเน้นลวดลายธรรมชาติในท้องถิ่น อาทิ ใบตอง ใบบอน ใบตำลึง และแมลงตัวเล็กๆ แต่งเต้มด้วยยางกล้วยสีเข้มสุดลงบนผืนผ้าก่อน ตามด้วยสีที่อ่อนลง ผึ่งให้แห้ง ย้อมสีพื้น ต้ม และนึ่ง ทำซ้ำหลายครั้งเพื่อให้ผ้าอิ่มสี สวยงาม ใช้งานได้ยาวนาน
ล่าสุด กลุ่มบากติกยางกล้วย ยังได้รับการคัดเลือกให้เป็น 1 ใน 100 ของผลิตภัณฑ์วัฒนธรรมไทย หรือ CPOT จากกระทรวงวัฒนธรรม ที่มีผู้สนใจทั้งในและต่างประเทศ อาทิ ญี่ปุ่น และจีน สร้างรายได้ให้ชุมชน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการอนุรักษ์ไว้ซึ่งภูมิปัญญา การย้อมผ้าด้วยยางกล้วย หนึ่งเดียวของไทย ให้คงอยู่สืบไป.-สำนักข่าวไทย
ดูข่าวเพิ่มเติม
Top Viewed • อ่านมากสุด
ดูทั้งหมดชาวบ้านที่มาทำบุญวัดราษฎร์เรืองสุข จ.ชลบุรี แห่ดูเต่านาตัวใหญ่หนักกว่า 10 กิโลกรัม หลวงปู่ฮก ใช้ปากกาลงอักขระบนหลังเต่า นักเสี่ยงโชคแห่ส่อง ทาแป้ง
ทบ. สดุดี “ร้อยเอก ชินดนัย แร่ทอง” ปกป้องประชาชนด้วยจิตวิญญาณทหารกล้า เพื่อสันติสุข ชายแดนใต้
พลังโซเชียล เจ้าของร้านขายข้าวหมูแดงถูกลูกค้าหลอกสั่งข้าว 300 กล่อง แต่ไม่มาเอา จึงโพสต์ลงโซเชียล สุดท้ายมีคนเห็นใจมาช่วยกันซื้อจนหมด
ผู้เสียหายกว่า 200 คน ทยอยแจ้งความตำรวจ เอาผิดเท้าแชร์วัย 27 ปี ล้มวงแชร์ ก่อนเชิดเงินหนีกว่า 5 ล้านบาท ใช้ชีวิตหรูหรา สร้างบ้านหลังใหม่ใหญ่โต
ข่าวแนะนำ
กรมอุตุฯ เผยภาคเหนือ ภาคอีสานตอนบน ยังคงมีอากาศเย็นตอนเช้า ส่วนภาคอีสานตอนล่าง ภาคกลาง ภาคตะวันออก ฝนฟ้าคะนอง กทม.-ปริมณฑล มีฝน 40%
“จุรินทร์” เผยที่ประชุมรมต.เอเปคมีฉันทามติเป้าหมายกรุงเทพฯ เศรษฐกิจ BCG พร้อมขับเคลื่อนเขตการค้าเสรี FTA เอเปค ให้เกิดผลเป็นรูปธรรม
แฟนบอลชาวไทยเฮ ได้ชมการถ่ายทอดสดฟุตบอลโลก 2022 ครบทั้ง 64 แมตช์ หลัง กกท. กับ ฟีฟ่า เจรจาค่าลิขสิทธิ์จบลงที่ 33 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 1,200 ล้านบาท
อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เผยโฉม 8 สินค้า GI ขึ้นเวทีเอเปค 2022 ซอฟต์พาวเวอร์นำอัตลักษณ์พื้นถิ่นไทยสู่สายตาชาวโลก พร้อมสร้างโอกาสกระตุ้นเศรษฐกิจฐานราก กระจายรายได้เข้าสู่ชุมชน