สนธิสัญญาเบอร์นี
รัฐบาลสยาม ลงนามใน สนธิสัญญาเบอร์นี (Burney Treaty) กับอังกฤษ เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2369
นับเป็นสนธิสัญญาทางพระราชไมตรีและการพาณิชย์ฉบับแรกที่สยามได้ทำกับประเทศตะวันตก ในสมัยรัตนโกสินทร์
ทั้งนี้ ร้อยเอกเฮนรี เบอร์นี (Henry Burney) ทูตของอังกฤษ เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรีกับสยาม ในปี 2368 ตรงกับรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 โดยมีความประสงที่จะขอเปิดสัมพันธไมตรีกับสยาม และขอความสะดวกในการค้าได้โดยเสรี เขาต้องใช้เวลาถึง 5 เดือนจึงสามารถทำสนธิสัญญากับสยามได้สำเร็จ โดยจัดทำขึ้น 4 ภาษาได้แก่ ไทย อังกฤษ โปรตุเกส และมลายู
สนธิสัญญาเบอร์นีมีสาระสำคัญได้แก่ อนุญาตให้พ่อค้าสยามทำการค้ากับพ่อค้าอังกฤษได้อย่างเสรี รัฐบาลสยามจะเก็บภาษีจากพ่อค้า อังกฤษตามความกว้างของปากเรือ เจ้าพนักงานสยามมีสิทธิ์ลงไปตรวจสอบสินค้าของพ่อค้าชาวอังกฤษ และชาวอังกฤษที่เข้ามาค้าขาย ในประเทศสยาม จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายสยามทุกประการ
การทำสนธิสัญญาเบอร์นีก่อให้เกิดการขยายตัวด้านการค้าต่างประเทศเพิ่มมากขึ้น นำไปสู่การเปลี่ยนแปลง
ที่สำคัญในโครงสร้างเศรษฐกิจสยาม 2 ประการคือ ทำให้รัฐต้องปรับวิธีการหารายได้ และเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ในรูปภาษีมากขึ้น และก่อให้เกิดการผลิตเพื่อการค้าส่งออกเพิ่มขึ้น
ในปลายสมัยรัชกาลที่ 3 รัฐได้หันกลับมาใช้นโยบายการค้าผูกขาดอีกครั้ง ซึ่งถือเป็นการละเมิดข้อตกลงในสนธิสัญญาเบอร์นี ก่อให้เกิดปัญหาทางการค้าระหว่างสยามกับอังกฤษ นำไปสู่การทำ สนธิสัญญาเบาริง (Bowring treaty) ในปี 2398 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 4
ซึ่งสยามต้องยอมรับระบบการค้าเสรีของอังกฤษในที่สุด
//www.sarakadee.com/2011/09/05/burney-treaty/
หนังสือสัญญาเซอยอนโบวริง หรือสนธิสัญญาเบาว์ริง หรือในชื่อทางการว่าหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรีประเทศอังกฤษแลประเทศสยาม เป็นสนธิสัญญาที่ราชอาณาจักรสยามทำกับสหราชอาณาจักร โดยราชทูต เซอร์จอห์น เบาว์ริง ได้รับการแต่งตั้งจากสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย เข้ามาทำสนธิสัญญา
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สยามอยู่ในสภาวะคับขันเพราะการขยายอำนาจของชาติจักรวรรดินิยมตะวันตก โดยหลังจากที่พระองค์เสด็จขึ้นครองราชสมบัติได้เพียง 3 ปี สหรัฐอเมริกาใช้กำลังทางเรือบีบบังคับญี่ปุ่นให้เปิดประเทศ หลังจากที่ญี่ปุ่นได้ปิดประเทศมากว่า 200 ปี ส่วนอังกฤษใช้อิทธิพลกับจีนและประเทศอื่นๆ ในลักษณะเดียวกัน กอปรกับพระองค์มีพระราชดำริแตกต่างจากพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวผู้เป็นพระเชษฐาหลายประการ โดยทรงเห็นว่าการเปิดให้ค้าข้าวกับต่างประเทศอย่างเสรีจะสร้างประโยชน์แก่บ้านเมืองมหาศาลกว่านโยบาย ‘ปิดข้าว’ ที่สร้างรายได้ให้แก่คนส่วนน้อย
ขณะเดียวกัน เซอร์จอห์น เบาว์ริง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงติดต่อด้วยเป็นการส่วนพระองค์ แสดงท่าทีชัดเจนที่จะใช้กำลังบีบบังคับไทยให้เปิดประเทศทำนองเดียวกับที่สหรัฐอเมริกาทำกับญี่ปุ่นก่อนหน้านี้
ในปี 2393 รัฐบาลสยามไม่ยอมแก้ไขหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรีและข้อตกลงเกี่ยวกับการค้าขายกับอังกฤษและสหรัฐอเมริกา ทำให้เกิดความตึงเครียด มิชชันนารีทั้งหลายถึงกับเกรงว่าจะเกิดสงครามขึ้น พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักถึงอันตรายจากการที่ไทยไม่ยอมประนีประนอมกับชาติตะวันตก จึงโปรดเกล้าฯ ให้ต้อนรับคณะทูตอังกฤษอย่างสมเกียรติ และจำเป็นต้องลงนามในสนธิสัญญาทางพระราชไมตรีกับอังกฤษในปี 2398
เนื่องจากในอดีตการค้าของชาวตะวันตกได้รับการจัดเก็บภาษีอย่างหนัก สาระสำคัญของสนธิสัญญาฉบับนี้จึงเป็นการเปิดโอกาสให้มีการค้าเสรีกับต่างประเทศในสยาม มีการปรับเปลี่ยนกฎระเบียบการค้าระหว่างประเทศ สร้างระบบการนำเข้าและส่งออกใหม่เพิ่มเติมจากสนธิสัญญาเบอร์นีในปี 2369 นอกจากนี้ยังอนุญาตให้จัดตั้งกงสุลอังกฤษในกรุงเทพมหานคร และรับประกันสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ตลอดจนอนุญาตให้ชาวอังกฤษสามารถถือครองที่ดินในสยามได้
สนธิสัญญาเบาว์ริงได้ชื่อว่าเป็น ‘สนธิสัญญาที่ไม่เป็นธรรม’ เนื่องจากสยามไม่อยู่ในสถานะที่จะเจรจาต่อรองได้ โดยมีการวิเคราะห์กันว่าความต้องการสำคัญของอังกฤษคือการเข้ามาค้าฝิ่นได้อย่างเสรีในสยามและไม่ต้องเสียภาษี และอังกฤษพร้อมทำสงครามกับสยามอยู่แล้วหากการเจรจาไม่ประสบผล
สนธิสัญญาเบาว์ริงมีเนื้อหาคล้ายกับสนธิสัญญานานกิง ซึ่งจีนจำเป็นต้องลงนามร่วมกับอังกฤษภายหลังสงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่งในปี 2385 และในปี 2397 สหรัฐอเมริกาบีบบังคับให้ญี่ปุ่นเปิดประเทศด้วยการลงนามในสนธิสัญญาคานางาวะโดยใช้สนธิสัญญานานกิงเป็นต้นแบบ
TAGS:
��. ������ʹ���ѭ�ҷ������繸��� (�)
���ͧ�Ҩҡ�ҡ�ѧ��ɹӽ�����仢����蹴Թ�չ ���Դ��ʧ������������ҧ�չ����ѧ��ɢ�� �������ͨչ�繽��¾������ʧ�������駹�� �ѧ��ɡ����ӹҨ�ѧ�Ѻ���չŧ�����ѭ�ҹҹ�ԧ�Ѻ�ѧ��� ����� �.�. ���� �ѹ�繨ش���Դ�ͧ�������Է����Ҿ�͡�ҳ�ࢵ��С�èӡѴ�Է�Է������¡��������šҡ����ѧ��ɫ���繪ҵԤ���ѭ��
|
������� ����ԧ (Sir John Bowring) |
������ �.�. ���� ��������Ѱ����ԡ��觡ͧ����任Դ������кѧ�Ѻ��������Դ����� ������蹵�ͧŧ����ʹ���ѭ�ҤйЧ��� �ѹ�յ�Ẻ�Ҩҡʹ���ѭ�ҹҹ�ԧ����� �.�. ���� ���� �Ѵ��� �.�. ���� ������� ����ԧ �����繼��᷹�Ѱ����ѧ�������ҷ� "ʹ���ѭ�ҷҧ����Ҫ����������ҧ������ѧ����š�ا����" (Treaty of Friendship and Commerce between the British Empire and the Kingdom of Siam) ���ͺ�����ش����¹��� "˹ѧ����ѭ��������ԧ" ���ͷ�����ѡ�ѹ�������ա����˹����� "�ѭ�����ԧ" (Bowring Treaty) ������ѹ��� �� ����¹ �.�. ���� ���բ�͵�ŧ�Ӥѭ�ʹ���ѭ�ҩ�Ѻ��� �ѧ���
�) حҵ��餹㹺ѧ�Ѻ�����ѻ�¡�ѧ�������������äǺ����ͧ������ѧ���
�) ��㹺ѧ�Ѻ�ѧ������Ѻ�Է��㹡�ä�Ң�����ҧ��������ͧ��ҷء��觢ͧ���� �������ö�ӹѡ���������㹡�ا��ҹ���繡�ö����� �����ҳ�ࢵ������� (�ͧ�������) ������Թ���ѧ�������Թ�ҧ�����Ժ����������ҡ��ᾧ��й�� ��㹺ѧ�Ѻ�ѧ�������ö�������������ѧ�������Ѿ��㹺���dz�ѧ������� ��㹺ѧ�Ѻ�ѧ����ѧ���Ѻحҵ����Թ�ҧ�����ҧ�������������˹ѧ��ͷ�����Ѻ����Ѻ�ͧ�ҡ�����
�) ¡��ԡ��Ҹ��������ҡ������С�˹��ѵ�����բ������Т��͡ �繴ѧ���
�.� �ѵ�����բ���Ңͧ�Թ��ҷء��Դ��˹������������ � ¡��鹽�蹷������ͧ�������� ���ͧ������Ѻ������� ��ǹ�Թ�ͧ��Т��Ǣͧ����ͧ��ͧ��ͤ������ͧ���������蹡ѹ
�.� �Թ������͡����ա�������ժ������ �����͡��Ҩ������ժ��� (�ѧ�ͺ ���ջ�� ���ջҡ����) �����������͡
�) ��ͤ���ѧ������Ѻحҵ�����͢���Թ����µç��Ѻ�͡������������ռ��㴼��˹�觢Ѵ��ҧ
�) �Ѱ�������ʧǹ�Է���㹡���������͡���� ������л�� ������Թ��Ҵѧ������շշ����ҨТҴ�Ź㹻����
|
ʹ���ѭ�����ԧ ��Ѻ�����·����¹ŧ��ش�� ���������Ѱ����ѧ��ɵ�Ǩŧ�������ѵ�Һѹ |
��ͨҡ����Ѱ��������ѧ��ŧ����ʹ���ѭ�ҷҧ����Ҫ����������ҧ����� �Ѻ�ա �� ����� ���
���Ѱ����ԡ� | ������ѹ��� �� ����Ҥ� �.�. ���� |
������� | ������ѹ��� �� �ԧ�Ҥ� �.�. ���� |
ഹ���� | ������ѹ��� �� ����Ҥ� �.�. ���� |
�õ��� | ������ѹ��� �� ����Ҿѹ�� �.�. ���� |
���ഹ - �������� | ������ѹ��� �� ����Ҥ� �.�. ���� |
������� | ������ѹ��� �� �ԧ�Ҥ� �.�. ���� |
�Ե��� | ������ѹ��� �� ����Ҥ� �.�. ���� |
�õ��� | ������ѹ��� � ���Ҥ� �.�. ���� |
������Ź�� | ������ѹ��� �� �ѹ�Ҥ� �.�. ���� |
������� (�������) | ������ѹ��� � ����Ҿѹ�� �.�. ���� |
�������Ѫ���¾�кҷ��稾�Ш�Ũ�������������������ա�õ�ŧ��ʹ���ѭ����������Ѻ �ѡ���ô�������� - �ѧ����, �ʻ�, ������ ��Э���� ����ӴѺ
���ͧ�ҡʹ���ѭ�����ԧ�����ʹ���ѭ�ҷ������ա�˹�������������ش �������Դ��ͧ����ա����䢢���ѭ���� ���������Ѻ�����Թ����ҡ�ҵԤ���ѭ���ա����˹�� ����;�кҷ���稾�Ш�Ũ�����������������վ���Ҫ���Է��Т����ʹ���ѭ�����Ф��� �֧�ѡ�ж١�ҵԤ���ѭ�����¡��ͧ��һ���ª��ҹ������š�Ѻ������ʹ���ѭ����§�ҧ��� �͡�ҡ��鹡�÷��ʹ���ѭ�Ҵѧ������Դ��ͧ��餹㹺ѧ�Ѻ���ͷ�����¡�ѹ��� "�ѻ�¡" ����������ä�����ͧ�ͧ����Ţͧ�ҵԷ���ѧ�Ѵ ������Դ��ͧ��餹㹺ѧ�Ѻ����ҹ�鹡�зӡ���ѹ�繡������Դ��������������ͧ� �������͡�зӼԴ���ǡ��ѡ�������������ͧ�ҵԷ�赹����㹺ѧ�Ѻ�����Ф����ѹ �ա��駡���š��ѡ�л���ͧ����зӼԴ����繤�㹺ѧ�Ѻ�����ش�鹨ҡ�ҭҢͧ����� ������Դ��������ҡ㹡�û���ͧ��ҹ���ͧ�ҵ�ʹ ���ǹ�ͧ���բ���ҹ�� ���������¡�����ըҡ�Թ����������§������ � ������¡�ѹ��� "�������ªѡ �" �ѹ�觼����������蹴Թ��ͧ�١�ӡѴ �Ѻ���ػ��ä��ҡ˹���Ӥѭ㹡�þѲ�һ���� �֧�����¡�ѭ�����ԧ������ "ʹ���ѭ�ҷ������繸���" ���� "ʹ���ѭ�ҷ���������º"
|
���ʹ��ʶԵ�صԸ��� ����кҷ���稾�Ш�Ũ���������������� �ç��С�س��ô����� ���Ѵ���ҧ��鹷���������Ҫ���Թ㹽�觵��ѹ�͡ ����ͤ��ǩ�ͧ��й�� ��� �� �.�. ���� �Ѩ�غѹ�繷�����Ҥ����Ůաҷ�������ͧʹ����ǧ |
����й���Ѱ����������ѧ���������Ҫ�ͧ�ҧ�������ʹ���ѭ�ҷ������繸�����������ӴѺ ������ҡ��û�Ѻ��ا����º�������Ҫ����蹴Թ���ŧ����º���ǡѺ�ҹһ���� ��Ѻ��ا����Ҫ��˹������µ�ҧ� �����駵�ҡ������ѡɳ�ҭ� �.�. ��� ��Ѻ��ا�к��ҹ�Ҫ�ѳ������к�����ӷ��ǻ���� �Ѻ������Ѵ����º�Ҫ�������صԸ������ŧ����º�ҡ��ҵ�����Ѫ���¾�кҷ���稾�Ш�Ũ������������������е�����ͧ����Ѫ���¾�кҷ���稾�����خ��������������
�����Դ���ʧ�����š���駷�� � �������û� �.�. ���� ��кҷ���稾�����خ����������������ç�Դ���ʶҹ��ó������ӴѺ ����ͷç���˹ѡ����¾�л�ժҭҳ�ҧ��÷���������� ���������ӹҨ��ҧ��觹��������������������-�ѧ���դ������˹�ҧ������Ҫ������ʧ�������駹������ ����ҡ�������ѧ���繡�ҧ���� �礧���������͵�� �����������͡��Ң�ҧ��������ѹ��Ե����� �������ҧ���������ҧ���¡���§���͵�� �����ҡ��������ѹ��Ե��繼���ժ�ª������ �����ʧ����ʧ�ŧ��������������ª��ҡ����繼�骹�ʧ����¡��ԡʹ���ѭ�ҷ������繸����Ѻ������� ����ѧ����ö�èҡѺ�ҹҪҵ����͢����ʹ���ѭ�ҷ��١����Ѵ������º �������ͧ�Է����Ҿ�͡�ҳ�ࢵ�����ԡѴ������šҡõ�����
|
��кҷ���稾�����خ�������������� �ç��зӹ��ʡ�ú٪Ҿ���ѵ�������кǧ��ǧʹյ��þ��ҡ�ѵ�����Ҫ��������Ҩѡ�պ���Ҫǧ�� ��˹�Ҽ��᷹�Ѱ��ŵ�ҧ����ȼ�������ҹ����Ҫʧ���� ���ͧ㹡�÷������ѹ��Ե����ժ�µ������Ҫ�ѵ�� � ���žԸշ�ͧʹ����ǧ ������ѹ��� � �ѹ�Ҥ� �.�. ���� |
���÷����������ѧ����ª��ҡ����繼�骹�ʧ������� "�ç����Ҫ��������� ��÷��з�ʧ������� ��èС�з���������¡��ͧ��һ���ª��ѹ��ѹ������ǧ������ҧ˹�����ҧ����, ��駤�èС�зӡ�ê����������������ѧ�����з��� ���ͨ��ʴ�����Ѱ�����Ъ��ҵ�����ѹ��Ե������繹����Ѱ�����Ъ��������. ������վ���Ҫ��С��Ե��С��ʧ���� � �ѹ��� �� �á�Ҥ� �.�. ����" [�]
���鹷ç��С�س��ô����� ����觡ͧ����������Ѥ������ú�ʧ�����š���駷�� � ���� ��ç��ѧ��� "�����������ʴ�������зӡ�ê����������������ѧ����, ���������ʧ�����ҵ�����ѹ��Ե��礧�е�ͧ�Ӥس�ͺ᷹����ҧ." [�] �»���ª����ç�Ҵ��ѧ��Ҩ����Ѻ�ҡ����繼�骹�ʧ������� ���
"������Ҿ����ѹ�Է�Է��ҵ��͡�Ҫ�о֧�մ��¡ѹ�ء�ҵ�. ������Ҿ����ا������������仺�ҧ���ѭ�ҷҧ����Ҫ����� ����·���͡ѹ�����������ѡɳ������ҹ��, ��������Ҿ㹷ҧ�ѧ�Ѻ�����ç���, 㹷ҧ��˹��ԡѴ�����ҡ�, ���㹷ҧ�Ǻ����Ż���ª����֧�Դ���㹺�ҹ���ͧ��. ��Ѵ����ѡɳ�������¹�ŧ��ѹ�ҡ�����������·����ѭ�ҡѹ���. �ѭ������ҹ��, �������ա�˹����к͡�������ԡ��, ᷹��������ͧ���С�з������������������ҧ��Ҿ�ѡ�ҹ�ͧ��ҹ���ͧ��Ъ�ǵ�ҧ���������дǡ���º���´ѧ�������㨢ͧ�����ѭ��, ��Ѻ��觫�觡մ�ѹ�������ا�������Թ���������ԭ ����������������, �����˵ط��Ѵ������Ҿ㹡�û���ͧ��ҹ���ͧ������ա�˹���ԡ�ѧ���������. ��ҹ���ͧ�ͧ��ҵ�����㹤����������º������Ҵѧ���." [�]