ลำต้น (stem) เป็นส่วนของพืชที่อยู่เหนือพื้นดิน พืชใบเลี้ยงเดี่ยวมีข้อ ปล้อง และตาชัดเจนลำต้นทำหน้าที่ยึดกิ่ง ก้าน ใบ และดอกของพืช นอกจากนี้เริ่มต้นอย่างเป็นทางลำเลียงน้ำ แร่ธาตุ และอาหารระหว่างใบและราก ลำต้นของพืชจึงประกอบด้วยเนื้อเยื่อลำเลียงเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ
1.ท่อลำเลียงน้ำแร่ธาตุและไซเล็ม (xylem) เป็นเนื้อเยื่อลำเลียงที่เกิดจากกลุ่มเซลล์ที่ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำและแร่ธาตุจากรากไปสู่ลำต้นและส่วนต่างๆ ของพืช
2.ท่อลำเลียงอาหารหรือโพลเอ็ม (phloem) เป็นเนื้อเยื่อลำเลียงที่เกิดจากกลุ่มเซลล์ที่ทำหน้าที่ลำเลียงอาหารจากใบ ลำต้น หรือบริเวณที่มีการสร้างอาหารไปยังส่วนต่าง ๆ ของพืชที่ต้องการอาหารหรือไปยังบริเวณที่มีการสะสมอาหารของพืช
ลำต้นของพืชบางชนิดเป็นที่สะสมอาหาร ได้แก่ พืชที่มีลำต้นอยู่ใต้ดิน เช่นเผือก แห้ว ขิง ข่า และพืชที่มีลำต้นอยู่เหนือพื้นดินบางชนิดก็ทำหน้าที่สะสมอาหารได้ เช่น ต้นอ้อย นอกจากนั้นยังพบว่าลำต้นของพืชบางชนิดมีสีเขียว เนื่องจากมีคลอโรฟิลล์อยู่ในเม็ดคลอโรพลาสต์ ซึ่งอยู่ภายในเซลล์ ทำให้สามารถสร้างอาหารได้เอง เช่น กระบองเพชร พญาไร้ใบ สังเกตจากสีเขียว มีข้อ ปล้อง หรือตา
ส่วนต่างๆ ของพืชมีหน้าที่แตกต่างกัน ดังนี้
- ราก ทำหน้าที่ ยึดลำต้น ดูดน้ำ และ ธาตุอาหาร
- ลำต้น ทำหน้าที่ ชูกิ่งก้าน และใบ
- ใบ ทำหน้าที่ สร้างอาหาร
- ดอก ทำหน้าที่ สืบพันธุ์
- ผล ทำหน้าที่ ห่อหุ้มเมล็ดและช่วยในการขยายพันธุ์
2. การงอกที่ฝังใบเลี้ยงไว้ใต้ดิน (Hypogeal germination) พบใน พืชใบเลี้ยงเดี่ยว พืชพวกนี้มีไฮโปคอติล(hypocotyl) สั้น เจริญช้า ส่วนเอปิคอติล(epicotyl) และยอดอ่อน (plumule) เจริญยืดยาวได้อย่างรวดเร็ว เช่น เมล็ดข้าว ข้าวโพด หญ้า ฯลฯ การพักตัวของเมล็ด (Dormancy) หมายถึง สภาพที่เอมบริโอในเมล็ดสามารถคงสภาพและมีชีวิตอยู่ได้โดยไม่เกิดการงอก