๖
หน่วยการเรียนรู้ที่
ทัศนศิลป์สะท้อนชีวิต
๑. บรรยายบทบาทของงานทัศนศิลป์ที่สะท้อนชีวิตและสังคม
(ศ ๑.๒ ป.๖/๑)
๒. อภิปรายเกี่ยวกับอิทธิพลของความเชื่อ ความศรัทธาใน
ศาสนาที่มีผลต่องานทัศนศิลป์ในท้องถิ่น (ศ ๑.๒ ป.๖/๒)
๓. ระบุและบรรยายอิทธิพลทางวัฒนธรรมในท้องถิ่นที่มีผล
ต่อการสร้างงานทัศนศิลป์ของบุคคล (ศ ๑.๒ ป.๖/๓)
ทัศนศิลป์
สะท้อนชีวิต
บ้านเรือนไทยทั้ง ๔ ภาค
มีความเหมือนและต่างกันอย่างไร
๑. บทบาทของงานทัศนศิลป์ในชีวิตและสังคม
งานทัศนศิลป์ทุกภาคของประเทศไทย ที่ถ่ายทอดต่อกันมาตั้งแต ่
บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน เป็นงานที่มีคุณค่า สร้างขึ้นให้สอดคล้อง
กับวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่นหรือในสังคมนั้น ๆ
งานทัศนศิลป์ มีอิทธิพลต่อการด ารงชีวิตของมนุษย์ ตอบสนอง
ความต้องการด้านความงามและประโยชน์ใช้สอยเป็นหลัก ท าให้มนุษย์
มีรสนิยมที่ดี สามารถน ามาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวันได้
งานทัศนศิลป์ให้คุณค่าแก่มนุษย์หลายด้าน เช่น ด้านการอยู่อาศัย
มนุษย์ได้พัฒนาที่อยู่อาศัยจากอดีตเป็นเพิงผามาเป็นบ้านแบบง่าย ๆ ต่อมารู้จัก
ต่อเติมตกแต่งให้สวยงามมากยิ่งขึ้น และด้านเครื่องใช้สอยในชีวิตประจ าวัน
มนุษย์ได้พัฒนาโดยน าศิลปะเข้าไปเกี่ยวข้องกับงานหัตถกรรมหรือ
งานอุตสาหกรรมศิลป์ เพื่อประโยชน์ในการด ารงชีวิต
กระบุง บ้านเรือนไทยภาคกลาง เครื่องปั้นดินเผา
จากภูมิปัญญาของชาวบ้าน
ผลงานทัศนศิลป์ของแต่ละท้องถิ่นที่สร้างขึ้น มีความสัมพันธ์
เกี่ยวข้องกับชีวิตของคนในสังคมนั้น ๆ เช่น ด้านอาชีพวัฒนธรรมประเพณี
การอยู่อาศัย การท ามาหากิน ที่มีความส าคัญต่อวิถีการด ารงชีวิตของคนในสังคม
ที่นอนหวาย
ตุงหรือธง มีบทบาทต่อความเชื่อและศาสนา ชาม โคมไฟ มีบทบาทต่อการด ารงชีวิต
ของภาคเหนือและภาคอีสาน
ของคนในสังคมปัจจุบัน
กระเป๋าหวาย
ขันโตก โอ่ง
๒. อิทธิพลของศาสนาที่มีต่องานทัศนศิลป์ในท้องถิ่น
์
ศาสนา มีอิทธิพลต่อความเชื่อและชีวิตของมนุษยในอดีต ผลงานทัศนศิลป์
น าเอาศาสนามาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างผลงาน งานทัศนศิลป์ของไทยที่
เกี่ยวข้องกับศาสนา ได้แก่ ภาพวาด ภาพพิมพ์ งานปั้น ประติมากรรม สถาปัตยกรรม
ต่างก็มีลวดลายทางศาสนาที่สวยงาม และมีเอกลักษณ์ต่างกับลวดลายของชาติอื่นๆ
ในโลก
ตัวอย่างการน าลายไทยมาประกอบเข้ากับงานต่าง ๆ
ลายกระจังปูนปั้น
วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร
ลายไทยประดับกระจก
วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
(วัดพระแก้ว)
ตัวอย่าง การน าลายไทยมาดิษฐ์เป็นลายปูนปั้น
ตามฐานเจดีย์หรือฐานพระพุทธรูป เรียกว่า ลายบัว
ปูนปั้นลายกนกและลายบัว พระพุทธรูปฐานลายบัว
วัดราชบพิตรสถิตมหาสีมาราม วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
ตัวอย่าง งานทัศนศิลป์อื่น ๆ ในท้องถิ่นที่ได้รับอิทธิพลจากศาสนา
การแกะสลักเทียนพรรษา จังหวัดอุบลราชธานี
ส่วนใหญ่งานทัศนศิลป์ที่เกี่ยวข้องกับศาสนาจะปรากฏตามวัด
เพราะศิลปิน มุ่งเน้นสร้างสรรค์ เพื่อจรรโลงและถวายแด่พระพุทธศาสนา
เนื่องจากประชาชนส่วนใหญ่ต่างก็อาศัยวัดเป็นที่กล่อมเกลาจิตใจ
มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
๓. อิทธิพลทางวัฒนธรรมในท้องถิ่นที่มีผลต่อการสร้าง
งานทัศนศิลป์
ศิลปะในแต่ละท้องถิ่นมีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามภูมิประเทศ วิถีชีวิต ประเพณี
และวัฒนธรรม มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพราะเกิดขึ้นจากการสร้างสรรค์ของคนในท้องถิ่น
นั้น ๆ น าเอาวัสดุท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์กับสภาพแวดล้อม การด ารงชีวิตที่มี
ลักษณะแตกต่างกันไปหลากหลายรูปแบบ เช่น เครื่องจักสาน ภาพเขียน เครื่องประดับ
เครื่องใช้สอยในครัวเรือน ของใช้ส่วนตัว ของเล่น
แหล่งท าร่มบ่อสร้าง จังหวัดเชียงใหม่ เรือกอและ จังหวัดนราธิวาส
วัฒนธรรมที่มีอิทธิพลต่อการสร้างผลงานทางทัศนศิลป์ของท้องถิ่น เช่น
- วัฒนธรรมการกิน มีการท าเครื่องปั้นดินเผา ภาชนะหุงต้ม เพื่อการประกอบอาหาร
- วัฒนธรรมการอยู่อาศัย มีการสร้างบ้านเรือนตามสภาพภูมิศาสตร์ของท้องถิ่นนั้น ๆ
เช่น บ้านที่อยู่ใกล้แม่น้ าจะมีใต้ถุนสูงกว่าบ้านที่อยู่บนเนินเขา
- วัฒนธรรมการแต่งกาย มีการทอผ้าเพื่อตัดเย็บเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม ที่เป็น
เอกลักษณ์ของท้องถิ่น และเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป
ผ้าซิ่นตีนจก ลวดลายอันเป็นเอกลักษณ์แบบ
ดั้งเดิมของกรรมวิธีการทอผ้าในกลุ่มคนพื้นเมือง
วัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับประเพณีต่าง ๆ เช่น การประดิษฐ์
กระทงในประเพณี ลอยกระทง การท าบั้งไฟในประเพณีบุญบั้งไฟ
งานประเพณีลอยกระทง จังหวัดสุโขทัย
วัฒนธรรมประเพณีต่าง ๆ ของไทย มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ผลงาน
ั
ั
ึ
ทัศนศิลปของคนในสังคมตั้งแต่อดีตมาจนถงปจจุบน โดยมีการปรับปรุง
์
ให้เข้ากับสภาพท้องถิ่นจนเป็นผลงานที่มีเอกลักษณ์ มีคุณค่าควรแก่การ
อนุรักษ์ รักษาให้ลูกหลานได้สืบทอดต่อไป
ทัศนศิลป์
สะท้อนชีวิต
��Ż� �ѵ����� ʶһѵ¡��� ��е��ҡ��� �ѹ��ҡ�� >>
�ع�����Ҿ�ҧ��ȹ��Ż�
» �������¢ͧ��ȹ��Ż�
» �������¢ͧ�Ե�
» ����Ңͧ�ҹ��ȹ��Ż�
» �Եá��� (Painting)
» ��е��ҡ��� (Sculpture)
» ʶһѵ¡��� (Architecture)
» ͧ���Сͺ��Ż�
» ��ѡ��èѴͧ���Сͺ�ҧ��ȹ��Ż�
» ��èѴ�Ҿ�ͧ�ҹ��ȹ��Ż�
» �ٻẺ�ͧ��ȹ��Ż��ҡ�
» �س��Ңͧ�ҹ��ȹ��Ż�
» �س��Ңͧ�ҹ��ȹ��Ż��ͪ��Ե����ѧ��
» ��ô٧ҹ��ȹ��Ż�����Դ�س���
�س��Ңͧ�ҹ��ȹ��Ż��ͪ��Ե����ѧ��
����Ե���� �ҳҨѡþԹ�� �Ż���ª��ͧ�ؤ������������� ����Ż���ҹ�鹷���ѧ������� �繾�ҹ��觤������Ѩ����Тͧ�����������ʹ��Ŕ
��ͤ�����ҧ�鹹���繤�������ѹ��º���ͧ��ҹ ��ʵ�Ҩ������Ż ������� ����͵������Է�������Żҡ� �ʴ���������ҧҹ��Ż������ѵ��ѹ��Ӥ�Ңͧ���������ʴ��������Ѩ����к觺͡�֧������ԭ�ҧ��ҹ�Ե� ���ʵԻѭ���ѹ�٧���� ����դس��ҵ�ͪ��Ե ����ѧ���ѧ���
�س���㹡��¡�дѺ�Ե�
�س��Ңͧ��Ż����������ª�� ���¨Ѵ����⩴������ͩ�¡�дѺ�ԭ�ҳ�����繤�����赹 ����բͧ����ѵ�� ����侺���� ��ի��õ�ͧ�� ���������Ӥѭ�ͧ�ҹ��Ż�㹡��¡�дѺ�ԭ�ҳ�����繤�����
���¡�дѺ�Ե㨢ͧ���������٧��鹴��¡�����蹪�������� ��Ф�����гյ�����´���ͧ�ҹ��Ż� ������ҧ�� �������ҷӾ���ѹ��§�� ���Ҵ�һ������ͧ �礧������á��ҹ��ͧ��ҷ������Ź������º��� ����¤�������ͧ���仨������� ��觷���դس����Ҫ���¡�дѺ�Ե㨢ͧ����������蹤�㹤����է������ ��������ͧ��Żй���ͧ
�ѧ��������㴷�����������蹪���������ͧ��Ż����������������ըԵ㨷�������� ��������´�����仴��� �����ؤ�ż���鹨���ʵ��Ի���
�͡�ҡ���ҹ��Żкҧ����ѧ�����������Ф�������֡�֧�����է�� ��Фس��� ���¸������ҧ�֡��� �繡�è���ŧ�Ե�������������´����������ͧ�ͧ��ŻԹ������ҧ��ä���м���蹪��������ҧ�� �ѧ��鹨֧�ա�����������������ҧ�ҹ��Ż� ���ͼ����¤���������´ ��оѲ���آ�Ҿ�Ե ����繨ش������鹢ͧ�Ѳ�ҡ�õ�ҧ � ���ҧ����ó�
�س��ҵ�ͼ�������ѧ����ǹ���
�ҹ�Եá��� ����Żз�����ͤ��������Ф�������֡����������ͼ���蹪����§��� �س������ͧ�� �繤س��ҷҧ��ҹ�Ե�㹡�ê�������� ���������´���ͧ����� �ʧ�� ���ͧ���Сͺ�ͧ��Ż��ҧ� ���¼����������� �����餵Ը��� �ǤԴ㹡�ô�ç���Ե ����ѧ�ѡ�Ң���������� ���ླ��Ѳ����� ��ʹ� ��л���ѵ���ʵ�� �ҡ�Եá����Ҽ�ѧ��ҧ �
�ҹ��е��ҡ��� ����Żз�����ͤ��������Ф�������֡����������ͼ���蹪�������ٻ�ç ��о�鹼�� �����ʧ���ҧ�ҡ�з�����Դ�Ҩҡ�ԵԤ�������֡�ͧ�ٻ�ç��� �
�ҹʶһѵ¡��� ����Żз�������ª��������ҡ���� �������Ҥ��ʶҹ����٧ ����繷����������¢ͧ���������ͧ ��������ҡ��ô����ѡ�ҷ��ѡ����µ�ҧ � �� ����Ҫ�ѧ �ʶ� ��˹ѡ �Ѵ ����� ��� ʶٻ �繵�
�س��Ңͧ����蹪�����ѧ����ǹ���
���ҷ�ͧ��ЪҪ������㹡�������ª����Фس��Ңͧʶһѵ¡����Ѻ������ҹ��� ������������ ��������鹨ҡ��ô����ѡ�Ҥ������Ҵ ����������º���º�������㹺�ҹ �������ѡ�ҧ��Ż� ����ʹ�����ǹ��� ���觺�ҹ������������
�������ҧ��觡�û�дѺ��ᵧ���µ���� ��о�鹷�����������㹺�ҹ ����Ѻ�ҹ�ҧ��Żз���դس��ҷҧ�ԨԵ���Ż� �ѧ��� ��Ҩ֧���������͡ѹ��ѡ����Żз�駨Եá��� ��е��ҡ��� ��� ʶһѵ¡����ѹ�������������