คำว่า ระบอบประชาธิปไตยดูจะเป็นระบอบการปกครองที่คุ้นชินกับคนทั่วไปมากที่สุดโดยเฉพาะคนไทยเนื่องจากบ้านเราเองก็ใช้ระบอบการปกครองนี้มายาวนานเช่นกันกับอีกหลายประเทศทั่วโลกที่เลือกใช้การปกครองประเทศโดยยึดถือเอาคนส่วนรวมเป็นสำคัญ ซึ่งการปกครองระบอบดังกล่าวก็มีทั้งข้อดีและข้อเสียเป็นเรื่องปกติอยู่แล้ว เราลองมาเทียบดูกันว่ามันมีทั้งดีและเสียอย่างไรสำหรับการปกครองระบอบประชาธิปไตยในแบบที่หลายประเทศทั่วโลกนิยม
ข้อดีของการปกครองระบอบประชาธิปไตย
- ประชาชนจำนวนมากมีสิทธิ์ในการปกครองประเทศอันหมายถึงการเลือกตัวแทนที่ตนเองมองเห็นว่าจะช่วยทำให้ประเทศพัฒนาขึ้นกว่าเดิมเข้าไปบริหารบ้านเมือง อย่างไรก็ตามเสียงข้างน้อยที่เลือกตัวแทนเข้าไปก็ถือเป็นคนพัฒนาประเทศได้เช่นกันเพราะคอยตรวจสอบการทำงานของอีกฝ่ายได้
- ประชาชนทุกๆ คนมีสิทธิเสรีภาพในการใช้ชีวิตแบบเดียวกัน เช่น จะมีเงินหรือไม่มีก็ตามสามารถเดินห้างสรรพสินค้าเหมือนกันได้, มีสิทธิ์เลือกตั้งคนที่ตนเองต้องการเข้าไปบริหารบ้านเมืองได้ เป็นต้น
- มีมาตรฐานของกฎหมายเพื่อใช้ในการปกครองเท่าเทียมกัน กฎหมายดังกล่าวจะใช้บังคับได้กับทุกๆ คนไม่ว่าเขาจะเป็นคนรวยล้นฟ้าหรือมีอำนาจแค่ไหน หากทำผิดกฎหมายก็มีโอกาสได้รับโทษตามที่กฎหมายระบุเอาไว้
- ป้องกันปัญหาความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลกับประชาชนได้แบบสันติวิธี มีศาลเป็นผู้ตัดสินพิพากษาตามเหมาะสมให้ทุกอย่างอยู่ในกรอบของกฎหมายทำให้ทุก ๆ คนอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข
ข้อเสียของการปกครองระบอบประชาธิปไตย
- การตัดสินใจต่างๆ ล่าช้าเนื่องจากต้องผ่านกระบวนการหลายขั้นตอนเกินไป ผ่านผู้พิจารณาหลายหน่วยงานรวมถึงเกิดการปรึกษาหารือที่ไม่ทันท่วงทีในหลายๆ เรื่อง สิ่งไหนเป็นสิ่งเร่งด่วนมักไม่ค่อยได้รับการตอบสนองแบบทันใจ
- มีค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการปกครองเยอะ เช่น การจัดการเลือกตั้งต่างๆ ไล่ตั้งแต่ สส. สว. สก. สข. และอื่นๆ
- ประชาชนในประเทศไม่รู้จักการใช้สิทธิของตนเองอย่างถูกต้องจนนำไปสู่ความวุ่นวายต่างๆ ในบ้านเมืองได้ง่ายนั่นเพราะไม่มีใครสามารถหยุดยั้งการรวมตัวกันเพื่อกระทำบางสิ่งบางอย่างได้แบบเด็ดขาด
- มีการโน้มเอียงด้านผลประโยชน์ในบางท้องถิ่นเพื่ออำนวยความเหมาะสมให้กับพรรคพวกของตนเองมากกว่าการมองเห็นประโยชน์ส่วนรวมของชาติ อำนาจอยู่ในมือใครฝ่ายนั้นก็มีสิทธิ์กอบโกยเพื่อให้ตนเองได้รับประโยชน์สูงสุด รวมถึงยังมีการกันสิทธิต่างๆ ของบุคคลอื่นด้วย
ดังที่บอกว่าการปกครองระบอบประชาธิปไตยก็มีทั้งดีและเสีย กระนั้นหากเราทุกคนสามารถทำตามกฎระเบียบต่างๆ ที่วางเอาไว้ได้ในลึกๆ ของมนุษย์ทุกคนก็ยังชอบการอยู่แบบไม่โดนบังคับมากกว่าการโดนสั่งอยู่แล้ว
3) ข้อดีข้อเสียของระบอบประชาธิปไตย
ข้อดีของประชาธิปไตย
1. เปิดโอกาสให้ประชาชนข้างมากได้ดำเนินการปกครองโดยประชาชนข้างน้อยมีสิทธิคัดค้านการปกครองของฝ่ายข้างมาก
2. เปิดโอกาสให้ประชาชนทุกคนมีสิทธิเสรีภาพได้อย่างเสมอภาคกัน
3. ถือกฎหมายเป็นมาตรฐานในการดำเนินการปกครองโดยใช้กฎหมายบังคับแก่ทุกคนไม่ว่าคนมั่งมีหรือยากจน
4. ช่วยระงับความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลกับประชาชนและระหว่างประชาชนด้วยกันเองโดยสันติวิธี
โดยมีศาลเป็นผู้พิพากษาคดีต่างๆ ให้เป็นไปตามกฎหมายช่วยให้ประชาชนอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติ โดยมีกฎหมายเป็นกรอบความประพฤติทุกคน
ข้อเสียของประชาธิปไตย
1. มีความล่าช้าในการตัดสินใจทำการต่างๆต้องมีการปรึกษาและผ่านขั้นตอนมากเช่น ต้องแก้ไขปรับปรุงจึงจะบังคับใช้เป็นกฎหมาย
2. ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการดำเนินการปกครองมากเช่น การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภา หรือเลือกตั้งประธานาธิบดีแต่ละครั้งต้องใช้งบประมาณจำนวนมาก
3. อาจนำไปสู่ความสับสนวุ่นวายได้
ถ้าประชาชนส่วนมากในประเทศที่ใช้ระบอบประชาธิปไตยไม่รู้จักใช้สิทธิเสรีภาพให้อยู่ภายในกรอบของกฎหมายอาจทำให้ประเทศเจริญช้าลง
ข้อดีของระบอบประชาธิปไตย
1. เปิดโอกาสให้ประชาชนส่วนข้างมากดำเนินการปกครองประเทศโดยประชาชนส่วนข้างน้อยมีสิทธิที่จะดำรงอยู่และทำการคัดค้านการปกครองฝ่ายข้างมากได้ ข้อดีข้อนี้มีส่วนทำให้เกิดผลดีต่อประเทศชาติโดยส่วนร่วมเพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการปกครอง
2. เปิดโอกาสให้ประชาชนทุกคนใช้สิทธิเสรีภาพได้อย่างเสมอกัน เช่น ไม่ว่าจะเป็นคนมั่งมี หรือยากจนก็มีสิทธิที่จะรวมตัวกันเป็นพรรคการเมืองและสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและประธานาธิบดี ซึ่งทำให้ประชาชนมีโอกาสเลือกคนดีและมีความสามารถเข้าดำรงตำแหน่งดังกล่าว
3. ถือกฎหมายเป็นมาตรฐานในการดำเนินการปกครอง โดยใช้กฎหมายบังคับแก่ทุกคนไม่ว่าเป็นคนมั่งมีหรือยากจน ไม่ว่าจะเป็นข้าราชการหรือประชาชน ยังส่งผลให้ทุกคนเสมอภาคกันโดยธรรม
4. ช่วยระงับความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลกับประชาชน และระหว่างประชาชนด้วยกันเอง โดย
สันติวิธีโดยมีศาลเป็นผู้พิพากษาคดีต่าง ๆ ให้เป็นไปตามกฎหมาย ซึ่งช่วยให้ประชาชนทุกคนอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติโดยมีกฎหมายเป็นกรอบความประพฤติของทุกคน
ข้อเสียของระบอบประชาธิปไตย
1. มีความล่าช้าในการตัดสินใจทำการต่าง ๆ เนื่องจากต้องมีการปรึกษาหารือและผ่านขั้นตอนมากเช่น การตรากฎหมายแต่ละฉบับต้องใช้เวลานาน เนื่องจากต้องมีอภิปรายกันในสภา และต้องใช้เวลาในการแก้ไขโดยรีบด่วนจึงมักจะคิดว่าระบบประชาธิปไตย ไม่เหมาะกับประเทศของตนบางครั้งรัฐบาลอ่อนแอไม่มีประสิทธิภาพ
2. ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการดำเนินการปกครองมาก เช่น ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรการเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภา หรือการเลือกตั้งประธานาธิบดี แต่ละครั้งต้องใช้งบประมาณเป็นจำนวนมากซึ่งผู้นำประเทศที่กำลังพัฒนามักคิดว่าประเทศของตนยากเจนเกินไปที่จะใช้ระบอบประชาธิปไตยได้
3. อาจนำไปสู่ความสับสนวุ่นวายได้ ถ้าประชาชนส่วนมากในประเทศที่ใช้ระบอบประชาธิปไตยไม่รูจักใช้สิทธิเสรีภาพให้อยู่ภายในกรอบของกฎหมายซึ่งอาจทำให้ประเทศชาติเจริญช้าลงอีกเหตุนี้ ผู้นำของประเทศที่กำลังพัฒนาบางประเทศจึงคิดว่าประบอบประชาธิปไตยไม่เหมาะสมกับประเทศของตน เนื่องจากประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่พร้อมที่จะปกครองในระบอบประชาธิปไตย
4. เกิดการผูกขาดทางอำนาจ หรือกระทำไปเพื่อผลประโยชน์ของพวกพ้องตนจากพรรคการเมืองที่มีอิทธิพลและมีอำนาจในการปกครอง
5. ผู้แทนราษฎรอาจเห็นแก่ประโยชน์ของท้องถิ่นของตนมากกว่าของประเทศชาติโดยส่วนรวมเพราะเป็นฐานเสียงของตนซึ่งทำให้การพัฒนาประเทศโดยรวมไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ได้
6.อาจมีการใช้กระบวนการทางประชาธิปไตยในทางมิชอบหรือการใช้เสียงข้างมากกีดกันการใช้สิทธิของบุคคล