| ||||||||||||
สารานุกรมไทย
สำหรับเยาวชน
เมนู 14
เล่มที่ ๑๔ | |
เรื่องที่ ๑ พระราชวัง ในกรุงเทพมหานคร | |
เรื่องที่ ๒ พระราชวัง ในส่วนภูมิภาค | |
เรื่องที่ ๓ ประติมากรรมไทย | |
เรื่องที่ ๔ อาหารสัตว์ | |
เรื่องที่ ๕ พืชอาหารสัตว์ | |
เรื่องที่ ๖ การปลูกหญ้าเลี้ยงสัตว์ | |
เรื่องที่ ๗ ข้าวฟ่าง | |
เรื่องที่ ๘ เทคโนโลยีชีวภาพ | |
เรื่องที่ ๙ สารพิษ และสิ่งปนเปื้อนอาหาร | |
เรื่องที่ ๑๐ สมุนไพร | |
รายชื่อผู้เขียน |
ผลงานทัศนศิลป์ของไทยสมัยประวัติศาสตร์ก่อนสุโขทัย สมัยประวัติศาสตอร์เริ่มต้นเมื่อปี พ.ศ 1180 โดยบริเวณพื้นที่ที่เป็นประเทศไทยในปัจจุบัน หรือเมื่อครั้งอดีตเรียกว่า”สุวรรณภูมิ”ได้พัฒนาการของชุมชนที่ขยายตัวก่อตั้งขึ้นเป็นอาณาจักรต่างๆ ทั้งนี้ผลงานทัศนศิลป์ในดินแดนแถบนี้ในช่วงพุทะศตวรรษที่ 3 จะมีการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ที่ไม่สลับซับซ้อน
ซึ่งผลงานส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องราวใกล้ตัวและมุ่งเน้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญมากกว่าจะเน้นไปในเรื่องความสวยจนกระทั่งเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 3 ชาวอินเดียจากชมพูทวีปได้เดินทางเข้ามาติดต่อค้าขายและเผยแผ่ศาสนายังสุวรรณภูมิพร้อมทั้งนำเอารูปแบบศิลปกรรมของอินเดียเข้ามาเผยแผ่ จึงทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงคั้งใหญ่ในศิลป์กรรมทั่วสุวรรณภูมิ โดยเฉพาะการสร้างรูปเคารพต่างๆ ศาสนาสถานศาสนาพราหมณ์-ฮินดูและพระพุทธศาสนาขณะเดียวกันผู้แถบนี้ก็มีการแลกเปลี่ยนทางวัฒนาธรรม
โดยมีการนำรูปแบบศิลปกรรมจากอาณาจักรใกล้เคียงเข้ามาผสมผสานเพื่อให้ได้รูปแบบที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของอาณาจักรนั้นๆ อีกด้วย
สมัยประวัติศาสตร์ก่อนสุโขทัยจะมีการสร้างสรรค์ผลงานศิลปกรรมของอาณาจักรสำคัญๆ ซึ่งได้กลายป็นรากฐานมรดกทางวัฒนธรรมไทยในยุคต่อๆ มาโดยจะขอยตัวอย่างอาณาจักรที่สำำคัญต่างๆ เช่น ทวารวดี ศรีวิชัย ละโว้ หรือลพบุรี ล้านนา หรือเชียงแสน เป็นต้น
ศิลปะสมัยทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 12-16)
ศิลปะสมัยทวารวดีสร้างขึ้นเพื่อพระพุทธศาสนานิกายมหายาน การสร้างพระพุทธรูปสมัยนี้ ระยะแรกเป็นการเรียนแบบศิลปะคุปตะของอินเดีย ต่อมาจึงพัฒนามาเป็นรูปแบบของตนเอง งานประติมากรรมในสมัยนี้เป็นงานสำริดดินเผาไฟ และปูนของปั้น สันนิษฐานว่าศูนย์กลางอาณาจักรอยู่บริเวณ
จังหวัดนครปฐม
ศิลปะสมัยศรีวิชัย(พุทธศตวรรษที่ 13-14)
สันนิฐานว่าอาณาจักรศรีวิชัยมีอาณาเขตตั้งแต่บริเวณภาคใต้ของประเทศไทย ไปจนถึงเกาะสุมาตราและเกาะชวา ศิลปะสมัยศรีวิชัยได้แพร่เข้ามาพร้อมกับศาสนาพุทธแบบมหายานและศาสนาฮินดู จึงมักพบประติมากรรมรูปพระโพธิสัตว์
ศิลปะสมัยลพบุรี (พุทธศตวรรษที่ 16-18)
อาณาจักรลพบุรีหรือละโว้ มีอาณาเขตบริเวณภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของงประเทศไทย ศิลปะไทยในสมัยลพบุรีได้รีบอิทธิจากขอมซึ่งเป็นศิลปะที่ผสมผสานระหว่างศาสนาพุทธนิกายมหายานกับศาสนาฮินดู ประติมากรรมมักสร้างขึ้นจากโลหะและการสลักหิน ด้านสถาปัตยกรรมนิยมสร้างประสาทหิน เช่น ปราสาทหินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
ศิลปะล้านนา (พุทธศตวรรษที่ 18-23)
อาณาจักรล้านนาหรือเชียงแสน มีศูนย์กลางอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย โดยพบโบราณสถานและโบราณวัตถุจำนวนมากที่จังหวัดเชียงรายและจังหวัดเชียงใหม่ ศิลปะสมัยนี้ได้รับอิทธิพลจากศาสนาพุทธนิกายเถรวาท ประติมากรรมที่ปรากฏ ได้แก่ พระพุทธรูปและลวดลายประดับโบราณสถาน
อาณาจักรละโว้
เมืองละโว้ เมื่อแรกก่อตั้งนั้น ปรากฏข้อความในพงศาวดารเหนือกล่าวว่า พระพุทธศักราช 1002 ปี จุลศักราช 10 ปีระกาสัมฤทธิศก จึงพระยากาฬวรรณดิศราชบุตรของพระยากากะพัตรได้เสวยราชสมบัติ เมืองตักกะศิลามหานคร
จึงให้พราหมณ์ทั้งหลายยกพลไปสร้างเมืองละโว้
จากข้อมูลที่ปรากฏอยู่ในพงศาวดารเหนือ พอจะสรุปได้ว่าเมืองละโว้มีมาตั้งแต่ พ.ศ. 1002 แล้ว และจากการขุดค้นทางโบราณคดี ปรากฏว่าตั้งแต่อำเภอชัยบาดาล ถึงอำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี ล้วนแต่มีหลักฐานเกี่ยวกับมนุษย์ในอดีตที่ยาวนานมาแล้ว
จากชุมชนขนาดย่อมขยายเป็นเมืองเล็กๆ จนกระทั่งรวมตัวกันเป็นอาณาจักรหรือเขตปกครองที่เป็นส่วนย่อยของประเทศ ราวพุทธศตวรรษที่ 10 – 12 ละโว้กลายเป็นอาณาจักรหรือเมืองขนาดใหญ่แล้ว และในช่วงพุทธศตวรรษที่ 13 – 14 อาณาจักรละโว้มีความรุ่งเรืองอย่างมาก โดยเฉพาะด้านพระพุทธศาสนา
อาณาจักรละโว้ มีความเจริญมากขึ้นเรื่อยๆ จนมีอิทธิพลครอบคลุมดินแดนภาคกลางตอนบน ตั้งแต่จังหวัดนครสวรรค์เรื่อยมาจนถึงภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยบางส่วน ศูนย์กลางของอาณาจักรละโว้ในตอนต้นสันนิษฐานว่าอยู่ที่เมืองลพบุรี และประมาณพุทธศตวรรษที่ 17 ได้ย้ายมาอยู่ที่เมืองอโยธยา ภายหลังต่อมาเมื่อใน พ.ศ.1893 ได้มีการสถาปนาอาณาจักรอยุธยาขึ้นนั้นให้ละโว้กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอยุธยา
แสดงให้เห็นอิทธิพลของศาสนาฮินดูและพระพุทธศาสนา
หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา อาณาจักรขอมได้ขยายอิทธิพลเข้ามายัง
บริเวณนี้ ทำให้ความสำคัญของอาณาจักรละโว้ลดลง อิทธิพลศิลปวัฒนธรรมของขอมได้แพร่เข้ามาในดินแดนประเทศไทย โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น ปราสาทพนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ ปราสาทหินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา และเลยมาทางตะวันตกได้แก่ ปราสาทเมืองสิงห์จังหวัดกาญจนบุรี และในช่วงเวลาดังกล่าวละโว้เป็นศูนย์กลางที่สำคัญทางภาคกลาง
จึงได้รับอิทธิพลศิลปะขอม โดยนำมาผสมผสานรูปแบบให้เป็นลักษณะเฉพาะของตนเอง ได้แก่ พระปรางค์สามยอด และเทวสถานปรางค์แขก จังหวัดลพบุรี
เทวสถานปรางค์แขก จังหวัดลพบุรี
ที่มา//wan228866.blogspot.com/