�����ؤ������ѵ���ʵ�� �����������շ����������ѡ���� �շ��ѡ���Ǥ��ǵ����� ������˭� ���͡ѹ ᴴ�ѹ����л�ͧ�ѹ�ѵ������ ���;¾���·������������Ѻ��������ä�� �٧�ѵ�� ����� �ѵ��;¾� ���Ĵ١�ŵ�ҧ � �������;¾���仴��� �������ؤ�Թ�ա�äԴ�鹡�� ��л�١ �������ͧ�͡�� ������Ǿת�� ������������ͧ��������ѡ������оѲ���� ����� ��ؤ������������д�ɰ� ����ѡ���� 㹡�úѹ�֡����ͧ��� ���������������������ǡѹ ˹��蹵�������ش�����ó� ��������� ��ҧ � �ͧ�š�֧�Դ ��èѴ����º��ѧ���ա�� ��˹�ҷ������Ѻ�Դ�ͺ�����ѹ �֧������Դ����
�ӹҭ�����ҧ��� �ѹ�繨ش���Դ �ͧ���¸��� ��觵ç�Ѻ�����ѧ������ �Civillization� �դ���������� ��Ҿ���鹨ҡ ���� ������
|
��� ���¸����ͧ�������ؤ����ѵ���ʵ��
�Ѳ�ҡ�âͧ�������� ���������ѡɳз����繨ҡ��¹͡��ҹ�� �Ѳ�ҡ�÷ҧ��ҹ �����Դ ���ա�û�Ѻ����¹仵����Ҿ�Ǵ�����ҧ�����ҵ�����ѧ���������¹仴��� �Ѳ�ҡ�� �ҧ��ҹ ���ҡ�����ҧ��ä�ҹ��Ż� ��С�þѲ���Զա�ô��Թ���Ե㹴�ҹ��ҧ � ���������Դ ���¸��� ��觵�ͧ�������ѹ��ǹҹ ��Ф�����ԭ�������㹻Ѩ�غѹ��ǹ �����Ҩҡ���¸��� ��ҳ ���¸����ͧ������������Ҥ��ҧ �
�ͧ�š ���� 2 ��ǹ���
1. ���¸����ͧ�š���ѹ�� ���¶֧ �Թᴹᶺ���ѹ���ͧ��ջ����� ��� ����������� ��з�ջ�Ϳ�ԡ� �ŧҹ�ҧ���Իѭ���¡������觷���Դ��ѧ���
������ҳ
��� ���¸����������䷡���-���õ�� �������������� ��������ª��ҵ�������¹��д�ɰ� �ѡ����� (Cunet forms) �繨ش���Դ�ѡ�ä����á�ͧ�š ���ʶһѵ¡��� �ѡ����� ��û�д�ɰ�ѹ� �� 䶹� ���ҵ������÷�����ҳҨѡúҺ������ ������š����� ����繤����á��� ������ ������ �������ҺՔ ���ҵ���ʫ����¹���ҧ�Ҿ��ѡ�ٹ ��� ���ҵ�������� �繵�Ẻ������ҧ ����ҵðҹ
���
���¸������������� �繡�����ҧ��ä����¸����ͧ������Ի����ҳ �ѡ���Ҿ ������áſ�Ԥ� ����������ѡ�ҹ�����ŷ�������Ի�����ҡ������ѡ�ҹ�����Ţͧ���� ���¸������ � ������Դ� ����ҹ�纾��Ⱦ�ͧ������ ����������ҺȾ��ٻ�ͧ������ ��ͼŧҹʶһѵ¡��� ������š ���ѡ�ѹ�� ��е��ҡ����ٻ��������ԧ����ͺ���˹�� �����Դ �������繻�е��ҡ��� �������˭�
��� ���¸�����ա ���ѡ�ѹ㹹���ͧ���¸��������ԡ ʶһѵ¡�������蹤�� ����� ����ู ��е��ҡ�������蹷���ش��� �ٻ�������� ��ó�������蹤�� �����´����ʹ�ʵ� (I liad and Odyssay) �ͧ�������
��� ���¸������ѹ
�����¸����������ͧ�ҡ���¸�����ա ���Ъ�����ѹ������ҳҨѡ� ��ա��й����¸�����ա����ẺἹ㹡�����ҧ��ä� ���¸����ͧ�� ʶһѵ¡�������� ���� �����Ᾱู �������� ���ѹ����� ��ó��������蹷���ش��� ����ͧ����´ (Aeneid) �ͧ�������
���¡�ҧ ����㹪�ǧ �.�. 1401-1494 �ŧҹ����蹢ͧ���¡�ҧ�մѧ���
���� ���¸����䵹� ���ٹ���ҧ�������ا��ᵹ������ �Ѩ�غѹ������ͧ��ʵѹ��� ���ͧ��ǧ�ͧ����ȵ�á� �ŧҹ�蹴�ҹʶһѵ¡������ ������ʶ�ૹ������
���� ���¸����ͧ������ �ѡþ�ô���������դ�����ԭ������ͧ�ᶺ���ѹ�͡��ҧ ���� �Է�Ծ� �ͧ��ùѺ��;�Ш�Ҿ��ͧ������
����������һ�д�ɰ��Ţ��úԤ�����ѹ �����š㹻Ѩ�غѹ �ŧҹ �蹢ͧ���¸�������������յ���š��� ����ͧ���ᾷ�� ����繵� ��Ѻ����ᾷ��Ѩ�غѹ ������Է�����������㹻����� ������Է�����ᾷ�� ����á�ͧ�š �͡�ҡ��� ����������ѧ�ռŧҹ��ҹ���ԡ�����������ç�ҧ��ó��� ���û�Ѩ�غѹ �ѡ�Ԫҡ�÷ҧ ����ѵ���ʵ�� �������� ����¸������������º�����оҹ��������¸������ѹ����� ���ѹ�͡������ҹ�ѹ�
�������� �ա�ÿ�鹿���Ż�Է�����ͷ�����¡��� ���ʫͧ ������Ե������ٹ���ҧ ��ҹ�ҹ ��Ż� ��ŻԹ����� ���� ����� ���Թ�� �ŧҹ����Ӥѭ��� �Եá��� �The Last Supper� ����Ҿ �Monalisa� ��ŻԹ�蹤����
� ���� ����� �ͧ���� ��ŵԪ��� ��� �������� ત������ ����蹷���ش�ҡ�ŧҹ�Ӥѭ��� ��������Ш����µ
2. ���¸����ͧ�š���ѹ�͡ ��ǹ�˭����ҡ�ҹ�Ҩҡ�������¸����������� �ͧ�š ��� �Թ�����Шչ
���� ���¸�����������Թ�� �������ѹ�����ҧ��Ѫ����ҳ ������ҡ����������Ƿ�ѹ�� ���Ẻ �ͧ��Ѫ������� ��������µ��ѹ�͡��§�� ��ó��������Ӥѭ ���� ����Ƿ �ػ���ѷ ��ҡҾ�� �����õ� ��ҡҾ�� ������� ���ҳ� �繵� ��շ���ժ������§ ����ش�� ���Է�� �ҡ�ҹ ȡس��� ��� (����Ҫ) �ҡ�ŧҹ����ͧ �յ��Թ�� ��� þԹ�ùҶ �ҡ�� �����������ҡ ��ó���� ����ͧ
��յҭ��Ք ������Ѻ�ҧ������� �Ң���ó���
���� ���¸�����������ǧ�� ���¸����չ���Ѻ�Է�ԾŢͧ��ʹ� �����Т����� ʶһѵ¡��� �������˭� ��˹���������Ȩ����ͧ�š��� ���ᾧ���ͧ�չ� ��շ���Ӥѭ��� ���������¹ �ŧҹ ����Ӥѭ��� ��úѹ�֡����ѵ���ʵ�������ó��������Ӥѭ��� ����� ��Ф����ѡ���ᴧ
���¡�ҧ ����㹪�ǧ �.�. 1401-1494 �ŧҹ����蹢ͧ���¡�ҧ�մѧ���
���� ���¸����䵹� ���ٹ���ҧ�������ا��ᵹ������ �Ѩ�غѹ������ͧ��ʵѹ��� ���ͧ��ǧ�ͧ����ȵ�á� �ŧҹ�蹴�ҹʶһѵ¡������ ������ʶ�ૹ������
���� ���¸����ͧ������ �ѡþ�ô���������դ�����ԭ������ͧ�ᶺ���ѹ�͡��ҧ
���� �Է�Ծ� �ͧ��ùѺ��;�Ш�Ҿ��ͧ������ ����������һ�д�ɰ��Ţ��úԤ�����ѹ �����š㹻Ѩ�غѹ �ŧҹ �蹢ͧ���¸�������������յ���š��� ����ͧ���ᾷ�� ����繵� ��Ѻ����ᾷ��Ѩ�غѹ ������Է�����������㹻����� ������Է�����ᾷ�� ����á�ͧ�š �͡�ҡ��� ����������ѧ�ռŧҹ��ҹ���ԡ�����������ç�ҧ��ó��� ���û�Ѩ�غѹ �ѡ�Ԫҡ�÷ҧ ����ѵ���ʵ�� �������� ����¸������������º�����оҹ��������¸������ѹ����� ���ѹ�͡������ҹ�ѹ�
�������� �ա�ÿ�鹿���Ż�Է�����ͷ�����¡��� ���ʫͧ ������Ե������ٹ���ҧ ��ҹ�ҹ ��Ż� ��ŻԹ����� ���� ����� ���Թ�� �ŧҹ����Ӥѭ��� �Եá��� �The Last
Supper� ����Ҿ �Monalisa� ��ŻԹ�蹤���� � ���� ����� �ͧ���� ��ŵԪ��� ��� �������� ત������ ����蹷���ش�ҡ�ŧҹ�Ӥѭ��� ��������Ш����µ
Ref : //www2.se-ed.net/nfed/history/index_his.html 14/02/2008
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
แม่น้ำไทกริส • แม่น้ำยูเฟรทีส |
ซูเมอร์ |
เอลาม |
จักรวรรดิแอกแคด |
แอเมอไรต์: |
บาบิโลเนีย: บาบิโลน • แคลเดีย |
ฮิตไทต์ |
อัสซีเรีย |
ประวัติศาสตร์เมโสโปเตเมีย |
ประวัติชาวซูเมอร์ • รายพระนามพระมหากษัตริย์ชาวซูเมอร์ |
รายพระนามพระมหากษัตริย์อัสซีเรีย |
รายพระนามพระมหากษัตริย์บาบิโลเนีย |
ซูเมอร์ • แอกแคด • ฮิตไทต์ |
เมโสโปเตเมีย (อังกฤษ: Mesopotamia; กรีกโบราณ: Μεσοποταμία, อักษรโรมัน: Mesopotamíā, เมโซโปตามีอา) เป็นคำกรีกโบราณ ตามรูปศัพท์แปลว่า "ที่ระหว่างแม่น้ำ" (meso = กลาง + potamia = แม่น้ำ) โดยมีนัยหมายถึง "ดินแดนระหว่างแม่น้ำแม่น้ำไทกริสกับยูเฟรทีส" ดินแดนดังกล่าวนี้เป็นส่วนหนึ่งของ "พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์" (Fertile Crescent) ซึ่งเป็นดินแดนรูปครึ่งวงกลมผืนใหญ่ ทอดโค้งขึ้นไปจากฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนไปจรดอ่าวเปอร์เซีย
เมโสโปเตเมียเป็นแหล่งอารยธรรมที่มีความเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่ง เมโสโปเตเมีย แปลว่า ดินแดนระหว่างแม่น้ำสองสายคือ แม่น้ำไทกรีสและยูเฟรทีส (ปัจจุบันคือดินแดนส่วนใหญ่ของประเทศอิรัก) ระหว่างสองฝั่งแม่น้ำทั้งสองสายเป็นพื้นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก ทำให้กลุ่มชนชาติต่างๆเข้ามาทำมาหากินและสร้างอารยธรรมขึ้น รวมทั้งถ่ายทอดอารยธรรมจากกลุ่มหนึ่งสู่กลุ่มหนึ่ง ทำให้เกิดอารยธรรมแบบผสม
เมโสโปเตเมียเป็นดินแดนที่อากาศร้อนและกันดารฝน น้ำที่ได้รับส่วนใหญ่เป็นน้ำจากแม่น้ำที่มาจากการละลายของหิมะบนเทือกเขาในอาร์มีเนีย น้ำจะพัดพาเอาโคลนตมมาทับถมชายฝั่งทั้งสอง ทำให้พื้นดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก การเอ่อล้นของน้ำอันเกิดจากหิมะละลายไม่มีกำหนดเวลาที่แน่นอนและบางครั้งทำความเสียหายแก่บ้านเมือง ไร่นา ทรัพย์สิน และชีวิตผู้คน การกสิกรรมที่จะได้ผลดีในสภาพแวดล้อมเช่นนี้ต้องอาศัยระบบชลประทานที่มีประสิทธิภาพ
ความอุดมสมบูรณ์ของลุ่มแม่น้ำเป็นสิ่งดึงดูดให้ผู้คนเข้ามาทำมาหากินในบริเวณนี้ แต่ความร้อนของอากาศก็เป็นเครื่องบั่นทอนกำลังของผู้คนที่อาศัยอยู่ทำให้คนเหล่านั้นขาดความกระตือรือร้น เมื่อมีพวกอื่นเข้ารุกรานจึงต้องหลีกทางให้ผู้ที่เข้ามาใหม่ ซึ่งเมื่ออยู่ไปนาน ๆ เข้าก็ประสบภาวะเดียวกันต้องหลีกให้ผู้อื่นต่อไป[ต้องการอ้างอิง] พวกที่เข้ามารุกรานส่วนใหญ่มักจะมาจากบริเวณหุบเขาที่ราบสูงทางภาคเหนือ และตะวันออกซึ่งส่วนใหญ่เป็นเขาหินปูนไม่อุดมสมบูรณ์เท่าเขตลุ่มแม่น้ำ และยังมีพวกที่มาจากทะเลทรายซีเรียและอาระเบีย เรื่องราวของดินแดนแห่งนี้จึงเป็นเรื่องราวที่เกี่ยวกับอารยธรรมของคนกลุ่มต่าง ๆ หลายกลุ่ม มิได้เป็นเรื่องราวของอารยธรรมที่สืบต่อกันเป็นเวลายาวนานดังเช่นอารยธรรมอียิปต์
คนกลุ่มแรกที่สร้างอารยธรรมเมโสโปเตเมียขึ้นคือชาวซูเมอร์ ผู้คิดประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นเป็นครั้งแรกในโลก อารยธรรมที่ชาวซูเมอร์สร้างขึ้นเป็นพื้นฐานสำคัญของอารยธรรมเมโสโปเตเมีย สถาปัตยกรรม ตัวอักษร ศิลปกรรมอื่น ๆ ตลอดจนทัศนคติต่อชีวิตและเทพเจ้าของชาวซูเมอร์ ได้ดำรงอยู่และมีอิทธิพลอยู่ในลุ่มแม่น้ำทั้งสองตลอดช่วงสมัยโบราณ
ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์[แก้]
เมโสโปเตเมียเป็นอู่อารยธรรมที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลกสมัยโบราณ โดยตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำ 2 สาย คือ แม่น้ำไทกริส (Tigris) และแม่น้ำยูเฟรทีส (Euphrates) ซึ่งปัจจุบันนี้อยู่ในประเทศอิรัก แม่น้ำทั้ง 2 สายมีต้นน้ำอยู่ในอาร์มีเนียและเอเชียไมเนอร์มาบรรจบกันเป็นชัฏฏุลอะร็อบแล้วไหลลงสู่ทะเลที่อ่าวเปอร์เซีย
บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำไทกริสและยูเฟรทีสตอนล่างเรียกว่าบาบิโลเนีย (Babylonia) เป็นเขตซึ่งอยู่ติดกับอ่าวเปอร์เซีย มีชื่อเรียกในสมัยหนึ่งว่าชีนา (Shina) เกิดจากการทับถมของดินที่แม่น้ำพัดพามา กล่าวคือ ในฤดูร้อนหิมะบนภูเขาในอาร์มีเนียละลายไหลบ่าลงมาทางใต้พัดพาเอาโคลนตมมาทับถมไว้ยังบริเวณปากน้ำ ทำให้พื้นดินตรงปากแม่น้ำงอกออกทุกปี โดยเฉลี่ยแล้วประมาณ 1 ไมล์ครึ่งทุก ๆ ศตวรรษ (ประมาณปีละ 29 นิ้วครึ่ง)
อาณาบริเวณที่เรียกว่าเมโสโปเตเมีย มีทิศเหนือจรดทะเลดำและทะเลแคสเปียน ทิศตะวันตกเฉียงใต้จรดคาบสมุทรอาหรับซึ่งล้อมรอบด้วยทะเลแดงและมหาสมุทรอินเดีย ทิศตะวันตกจรดที่ราบซีเรียและปาเลสไตน์ ส่วนทิศตะวันออกจรดที่ราบสูงอิหร่าน
เมโสโปเตเมียแบ่งออกเป็นสองส่วน ส่วนล่างใกล้กับอ่าวเปอร์เซีย แห้งแล้งเรียกว่าบาบิโลเนีย ส่วนบนซึ่งค่อนอุดมสมบูรณ์เรียกว่าอัสซีเรีย (Assyria)[ต้องการอ้างอิง] บริเวณทั้งหมดมีชนชาติหลายเผ่าพันธุ์อาศัยอยู่ มีการรบพุ่งกันอยู่เสมอ เมื่อชาติใดมีอำนาจก็เข้าไปยึดครองและกลายเป็นชนชาติเดียวกัน นักประวัติศาสตร์บางท่านกล่าวว่า ไม่มีแห่งหนตำบลใดจะมีชาติพันธุ์มนุษย์ผสมปนเปกันมากมายเหมือนที่นี่ และยังเป็นยุทธภูมิระหว่างตะวันตกกับตะวันออกตลอดสมัยประวัติศาสตร์ ดังนั้น ประวัติเรื่องราวต่าง ๆ ของชนชาติเหล่านี้จึงค่อนข้างสับสน